AB, basına özgürlük istedi

İfade ve basın özgürlüğü konusunda Avrupa Birliği’nden gelen eleştirileri frenlemek ve yeni Türkiye raporlarını dengelemek için başlatılan çalışmada başrol AB Bakanlığı’na ait. Reform Eylem Grubu (REG) tarafından hazırlanan rapor doğrultusunda hazırlanan pakette önemli maddeler bulunuyor. REG’in raporunda, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda “gizliliğin ihlalini” düzenleyen 285. Maddesi’nin “gazetecilerin aleyhine kullanıldığı” belirtilerek hazırlanacak tasarıda söz konusu maddenin 1.fıkrasına “Soruşturma evresinde yapılan işlemin içeriğinin basın yoluyla açıklanması halinde soruşturma ve kovuşturma sürecinin doğrudan, aleni ve ciddi şekilde etkilenmesi” ifadesinin konulması öngörülüyor.

Aynı maddenin 3. fıkrasına ise “Halkın haber alma hakkının ve meşru kamu yararının söz konusu olduğu haller saklıdır” ibaresinin eklenmesi planlanıyor. Raporda, TCK’nin “adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” ile ilgili 288. Maddesi’nin de “sıklıkla gazeteciler aleyhine kullanıldığı” belirtilerek söz konusu maddede “suç sayılan fiil neticesinde yargılama sürecinin gerçek ve ciddi anlamda etkilenmesine” dair bir şart aranmamasının sorun teşkil ettiği vurgulanıyor. Raporda maddeye bu şartın eklenmesi ve gazeteciler için açık bir “kamu yararı” savunmasının eklenmesi isteniyor.

Raporda 5187 sayılı Basın Kanunu’nun gözden geçirilmesi, kuvvetli bir “kamu yararı” hükmünü içerecek şekilde değiştirilmesi ve “şüpheli materyallerin basımının kamu yararı kısıtlama yerine yayımlamayı gerektirdiğinde mümkün kılınması” şeklinde hükümler getirilmesi isteniyor. İfade özgürlüğü noktasında ise TCK’nin “suç işlemeye tahrik” ile ilgili 214. maddesinin “ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı şekilde” yorumlandığı, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” ile ilgili 216. maddesinin ise “çoğulcu ve demokratik anlayışla bağdaşmayan kararlar verilmesine neden olduğu” vurgulanıyor. 216. maddenin 3. fıkrasında yer alan “kamu barışını bozmaya elverişli olma” ifadesinin “düzeni ve güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması nedeniyle ceza verileceği” ifadesi ile değiştirilmesi öngörülüyor.

TCK’nin 218. maddesinde yer alan ve “basın ve yayın yoluyla işlenen suçlarda cezanın artırılmasını” düzenleyen hükmün tamamen kaldırılması veya bunun yerine “basın ve yayın yoluyla işlenen suçlarda açık ve yakın bir tehlike” ibaresinin konulması isteniyor. TCK’nin 226. maddesinin “bazı durumlarda eşcinsellik gibi olguların tanımlanmasının ya da betimlenmesinin önüne geçtiği” belirtilerek bu hükmün ifade özgürlüğünü kısıtladığı vurgulanıyor. 2. fıkraya “halkın haber alma hakkının kamu yararının söz konusu olduğu haller saklıdır” ibaresinin konulması öngörülüyor. AB Bakanı Volkan Bozkır tarafından, Erdoğan başkanlığında önceki gün gerçekleştirilen Bakanlar Kurulu’nda gündeme getirildiği öğrenilen raporla ilgili REG üyesi bakanlıkların katılımıyla önümüzdeki günlerde bir çalışma grubu kurulması bekleniyor. Erdoğan’ın paketi nasıl karşıladığı merak konusu olurken Başbakan Davutoğlu’nun paketin içeriğine ilişkin şu ana kadar bir itirazı olmadığı aktarılıyor.