Tasarıya tepkiler

Mısır'ın karar tasarısı metninde isim verilmeden İsrail'in nükleer programına da işaret edilerek, bu ülkeye Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na (NPT) taraf olması ve tüm nükleer tesislerini UAEK denetimlerine açması çağrısı yapılıyor.

Toplantıda başını ABD'nin çektiği bazı Batılı ülkeler, metnin değiştirilmesini ve metinde "sadece İsrail'e yönelik olduğu belli olan çağrının" aynı şekilde İran'a da yapılması yönündeki talepleri tartışmalara yol açtı.

Mısır'ın hazırladığı karar tasarısına Bağlantısızlar ile Asya ve Orta Doğu grubu ülkeleri destek veriyor.

Karar tasarısı üzerinde mutabakat sağlanabilmesi için ABD'nin başını çektiği Batı grubu ülkeleri ve Bağlantısızlar ile Asya ve Orta Doğu grubu ülkeleri kendi aralarında yoğun toplantılar yapıyor.

Diplomatik kaynaklar, tasarı üzerinde mutabakat sağlanamaması halinde, bu şekliyle genel kurul toplantısına katılan 145 ülkenin oyuna sunulacağını belirtiyor.

UAEK üyesi olan İsrail, yıllardan beri tüm çağrılara rağmen nükleer tesislerini UAEK denetimlerine açmadığı gibi NTP'ye taraf olmamakta direniyor.

İran ise nükleer programına ilişkin bazı sorunlara rağmen yıllardan beri NPT'ye taraf ülkeler arasında bulunuyor.

Aynı zamanda, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) yönetim kurulunun görev süresi dolan 11 yeni üyesi için yapılacak seçimde aday olan İran, ABD ve Batılı bazı ülkelerin sert tepkileri karşısında adaylıktan vazgeçtiğini bildirdi.

35 üyeden oluşan UAEK yönetim kurulunun üyeleri, rotasyon usulüyle her iki yılda bir belirleniyor. İran da coğrafi olarak dahil olduğu Asya-Orta Doğu grubundan Suriye, Afganistan ve Kazakistan ile birlikte yönetim kurulu üyeliğine aday olmuştu. Asya-Orta Doğu gurubundan sadece bir ülkenin yönetim kurulu üyeliğine aday gösterilmesi mümkün olduğu için, grup üyeleri arasında yapılan görüşmelerde "Afganistan'ın üyeliğine destek kararı çıktığı" öğrenildi.

Diplomatik kaynaklar, Asya-Orta Doğu grubuna da ABD'nin başını çektiği Batılı bazı ülkelerin, "nükleer programı tartışmalı olan İran yerine Afganistan'ı seçmeleri konusunda baskı yaptığını" belirtiyor.

ABD'nin başını çektiği Batılı bazı ülkelerin baskılarını haber alan İran'ın, genel kuruldaki oylamayı da dikkate alarak, "tartışmalara son vermek üzere adaylıktan geri çekildiği" öğrenildi.

UAEK'nın 52. genel kurulunda belirlenecek yönetim kurulunun yeni 11 üyeliğinin adayları arasında, Türkiye de Batı grubunun adayı olarak yer alıyor.

Toplantıdaki Türk heyeti üyeleri, adaylığı konusunda herhangi bir sorun bulunmayan Türkiye'nin yönetim kuruluna üye olarak seçilmesinin kesinleştiğini bildirdi.

UAEK genel kurul toplantısının ardından 6 Ekim'de yapılması öngörülen yönetim kurulu olağan toplantısında, yönetim kurulunun, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 11 yeni üyesinin ilan edileceği bildirildi. UAEK yönetim kurulunun 35 üyesi, iki yıllık süre için seçiliyor.