Dış politikada yeni dönem

Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyeliğine seçilmesi, Türk dış politikasını da derinden etkileyecek. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, üyelikle birlikte Türkiye Kıbrıs ve Kerkük başta olmak üzere dış politika gündemini yeniden değerlendirecek ve her bölge için eylem planları hazırlanacak. Bu kapsamda Türkiye’nin yeni dönemde izleyebileceği olası politikalar şöyle:

• Kıbrıs: Türkiye ilk olarak önceki BM Genel Sekreteri Kofi Annan döneminde hazırlanan ancak bir türlü gündeme alınamayan Kıbrıs Raporu’nu tekrar gündeme getirecek. Raporda, KKTC üzerindeki izolasyonların ortadan kaldırılması isteniyor ve ülkenin dünya ile daha aktif iletişim kurması gerektiği belirtiliyordu. Türkiye bunun yanı sıra, son dönemde AB’nin önüne doğru kaymaya başlayan Kıbrıs konusunu tekrar BM’nin öncelikli gündemleri arasına almaya çalışacak.

• Kerkük: Irak’ın kuzeyindeki kentte referandum süreci ve Türkmenlerin durumu BM’nin gündemine ayrıca getirilecek. Konuyla ilgili olarak daha önceden hazırlanan ve İslam Konferansı Örgütü bünyesinde de sunulan projelerden yararlanılacağı gibi, Kerkük’e yöneltilen Kürt göçü de gündeme taşınacak. BM’nin Irak’taki mezhepsel çatışmalara da müdahil olması istenecek.

• Kafkasya: Gürcistan ile Rusya arasındaki savaşın ardından Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu önerisiyle tek başına inisiyatif almaya çalışan ancak bu konuda başarılı olamayan Türkiye, konuyu BM gündemine taşıyarak sürecin devamını sağlamaya çalışacak.

• İsrail-Filistin-Suriye: İsrail ile Filistin ve Suriye’yi barış için masaya oturtmaya çalışan Ankara, bu konuyu doğrudan BM adına üslenmek için çaba harcayacak.

• Sözde Ermeni soykırımı savları: Türkiye bu kapsamda, Ermenistan’a yaptığı “Tarihçiler Komisyonu” önerisini bu kez BM nezdinde tekrarlayacak ve kurulacak komisyona gerekirse BM tarafından da gözlemci atanmasını isteyecek.
 

‘İğneli fıçı’

Türkiye’nin BMGK üyeliğine 2 yıllığına seçilmesi sıkıntılara da neden olacak. Ankara’yı kaygılandıran konu, BMGK’de verilecek oyların Türkiye’nin ikili ilişkilerini bozabilme olasılığı. Dışişleri Bakanlığı kaynakları bu durumu, “tatlı bir sıkıntı” olarak değerlendiriyor.

Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Kibaroğlu, BMGK geçici üyeliği ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Yönetim Kurulu üyeliği nedeniyle Türkiye’nin önüne, İran’ın nükleer programı konusunun geleceğini belirtti. ABD’nin İran’a yeni yaptırımlar uygulanması ısrarına işaret eden Kibaroğlu, “Türkiye, hem İran hem ABD ile ilişkilerinde bu organlara üye olmadan önceki rahatlığında olmayacak. Türkiye, tabiri caizse iğneli fıçıya giriyor” dedi.