Dış basının Ergenekon yorumu: Kaos

İşte dünya basınından Ergenekon yorumları...

New York Times davayı "Türk tarihindeki en sansasyonel davalardan biri" olarak niteleyerek, davanın  "ülke liderlerinin şiddet içeren milliyetçi eylemlerine karşı Türk tarihindeki ilk gerçek girişim" olduğunu belirtti.

Gazete ayrıca Ergenekon davası sanıklarının kurmakla suçlandıkları 'Ergenekon örgütü'nün, savcılar tarafından 2. Dünya Savaşı'ndan sonra NATO tarafından İtalya'da komünizmi engellemek için kurulan ve 1970'lerde siyasi suikastlar ve bombalamalarla gündeme gelen 'İtalyan Gladyo' örgütüne benzetildiğini belirtti.

The Times Gazetesi, generallerin terör suçuyla yargılanacakları "derin devlet" davasının sanıklarının aşırı sağcı-laik kişiler olduklarını, cinayet, sosyal kalkışma ve askeri darbe düzenleyerek seçilmiş Türk hükümetini devirmeyi amaçladıkları suçlamasıyla karşı karşıya olduklarını yazdı.

Ergenekon'un üst düzey politikacılar ve toplumun tanıdığı entellektüel isimlerle ilgili cinayet listeleri yaptığı ve askeri kaynaklardan silah elde ettiğine dair iddialara dikkat çeken gazete, örgütün sivil lobi kolunun da AKP ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın laik sistemi tehdit ettiğini belirterek ülkede bir huzursuzluğa yol açmayı planladığını yazdı.

İngiliz gazete ayrıca, Ergenekon davası sanıklarının, Avrupa Birliği'nin Türkiye'yi düşmanlarına karşı zayıflattığına inandıklarını, bu nedenle Türkiye'nin AB üyeliğine karşı olduklarını yazdı. 

Amerikan CNN ise davanın kalabalıktan dolayı "kaos" ortamında başladığını, sanık ve avukatların kalabalık nedeniyle konuşulanları duyamamaktan şikayet ettiklerini belirtti. 

Sanıkların birçoğunun Başbakan Erdoğan karşıtı olduğunu ve yüzbinlerce Lâik Türk'ü sokağa döken hükümet karşıtı gösteriler düzenlediklerini yazan CNN, yüzlerce insanın Silivri'deki dava salonunun dışında da Türk bayrakları ve sanıkların fotoğraflarının basılı olduğu dövizler taşıyarak sanıklara destek verdiğini bildirdi.

CNN internet sitesi, insan hakları örgütlerinin ise davayı, yasal olmayan bir örgütü açığa çıkarmak ve ülkede demokrasiyi güçlendirmek için bir fırsat olarak gördüklerini yazdı.

The Independent, davanın Türkiye'de büyüyen İslami kesim ve Lâik kişiler arasında derinleşen uçurumu gözler önüne serdiği yorumunu yaptı.  Gazete daha önce de davanın Türkiye için bir demokrasi sınavı niteliği taşıdığını yazarak, 2455 sayfalık iddianameyi Dan Brown'un 'Da Vinci'nin şifresi' romanına benzetmişti.

Financial Times, "Aşırı milliyetçiler yargılanıyor" başlığıyla verdiği haberinde, davanın ülkede farklı yorumlamalara neden olduğunu belirterek, “Liberaller, bu davanın, güvenlik güçleri ve bürokrasiyle bağları olan ve devletin bütünlüğünü korumak için kontrolü ele almak isteyen aşırı milliyetçilerin deşifre edilmesi açısından bir dönüm noktası olduğunu düşünüyor. Ancak dün duruşmanın yapıldığı Silivri’deki hapishanenin önünde protesto gösterisi düzenleyenler, bu soruşturmayı, hükümetin muhalifleri susturma girişimi ve laiklik karşıtı faaliyetleri nedeniyle AKP hakkında açılan davanın rövanşı olarak değerlendiriyor” cümlelerini kullandı.

Guardian ise dün başlayan Ergenekon davasının ertelenişini  “Türkiye’de derin devleti deşifre etme girişimi olarak nitelenen dava, aşırı kalabalık ve mahkeme salonunun dışındaki protestocular nedeniyle ertelendi” şeklinde duyurdu.

Reuters haber ajansı, Ergenekon davasının tutuksuz sanıklarından eski İstanbul Üniversitesi (İÜ) Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun "Dünya tarihinde böyle bir komedi görülmemiştir. Ben anayasaya ve hukuka aykırı bir şey yapmadım. Şu anda itham edildiğim suçların hepsi bu nedenledir" sözlerine yer verdi. İngiliz ajans ayrıca Silivri cezaevi önünde Ergenekon davasını protesto etmek isteyen bir grubun “Vatan hainleri parlamentoda, vatanseverler cezaevinde” şeklinde slogan attıklarını bildirdi.

İspanya’ın en büyük gazetesi El Pais de, “Türkiye, aşırı sağın darbeci ağını sanık sandalyesine oturttu” yorumunu yaptığı haberinde “Türkiye, son 25 yıldır Avrupa’ya yakınlaşmasını frenleyen darbecilikten hesap sormaya başladı” görüşüne yer verdi.

Alman Deutsche Welle ise, “Ergenekon davasında izdiham” başlıklı haberinde "Türkiye’de 'Ergenekon' olarak adlandırılan davada 86 kişinin yargılanmasına başlandı. Mahkeme, izdiham nedeniyle olaylı başlayan davanın 23 Ekim’e ertelenmesine karar verdi” değerlendirmesini yaptı.

Frankfurter Rundschau Gazetesi, "Büyük komplo mahkeme huzurunda" başlığıyla verdiği haberde, mahkeme binası önünde toplanan göstericilerin davayı "siyasi" gördükleri için protesto ettikleri, öte yandan aralarında emekli subayların da bulunduğu 86 sanığın Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk'u bile öldürmeyi planlamakla suçlandıkları hatırlatıldı.

Berliner Morgenpost ise "Türkiye'de davaya kargaşalı başlangıç" başlığıyla verdiği haberde, mahkeme salonunun bu büyük dava için yetersiz kaldığını ve yeni bir duruşma salonu bulunması için davanın ertelendiğini belirtti.

Russia Today televizyonu Afganistan'daki Taliban'a benzettiği "aşırı sağcı gruba" yönelik 86 sanıklı davanın "Türkiye'nin AB üyeliğine yardımı" olacağını ileri sürdü. Televizyon, "Analistler, davanın bir taraftan ülkenin şeffaf hale geldiğini gösterdiğini söylüyor. Ama diğer taraftan da bunun hükümeti desteklemeyenlere karşı cadı avına dönüştürülmemesi uyarısında bulunuyorlar" ifadesine yer verdi.

Rus Kommersant gazetesi de, geniş yer verdiği haberde, birbirine zıt görüşte olan sanıkların davada yargılandığını belirterek, "Sanıklar arasında aşırı sağ ve aşırı sol dünya görüşüne sahip kişiler bulunuyor. Dünkü duruşmada ellerinde Türk bayrakları ve Atatürk resimleri bulunan insanların yanı sıra komünizmin simgesi bayrakları sallayan kişiler yan yana davayı protesto ettiler" cümlelerini kullandı.

Kommersant, tutukluların büyük çoğunluğunun Rusya'da iyi ilişkilere sahip olduğunu ve davada Moskova'nın ayak izlerinin de görüldüğünü belirterek, şu görüşlere yer verdi:
"İşçi Partisi Başkanı Doğu Perinçek Rusya'yı bir çok kez ziyaret etti ve Avrasya Hareketi lideri Aleksandır Dugin ile çok iyi ilişkilere sahip. Gözaltına alınan eski rektör Kemal Alemdaroğlu Moskova Devlet Üniversitesi ile işbirliği anlaşması imzaladı. Emekli General Şener Eruygur çok açıkça Türkiye'nin NATO üyeliğinden çıkmasını ve Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye olmasını istedi. Eruygur Rusya ve İran ile askeri ittifak kurulmasını da istedi. Ayrıca Ergenekon'un fiili merkezi İstanbul'da bir Ortodoks Kilisesiydi."

Haberde, davada Rusya ile ilgili en belirgin ilişkinin de hakkında tutuklama kararı bulunan emekli general Levent Ersöz ile ilgili olduğunu belirterek, "Jandarma İstihbarat Dairesi'nin eski başkanı Ersöz hakkında Ergenekon davası nedeniyle tutuklama kararı çıktı ancak kendisi Türk basınına göre Rusya'da saklandığı için tutuklanamadı" denildi.

Haberde, Türk basınının gözaltına alınanların Türkiye'de Rusya yanlısı bir güç merkezi yaratmayı amaçladığını savunduğu belirtilerek, "Ancak iddianameyi hazırlayanlar savcılar daha da ileri giderek Ergenekon'un Rus istihbarat servisiyle ilişkili olduğunu, grupla ve Rus istihbarat servisiyle ilişkiyi Aleksandır Dugin'in sağladığını ileri sürdüler. Ancak Türk istihbarat servisi bu konuda ellerinde herhangi bir teyit olmadığını belirterek söz konusu iddiayı doğrulamadı" ifadelerine yer verildi.

El Cezire TV kanalı da, “Türkiye’deki darbe komplosu mahkemesinde kaos” yorumunu yaptı. Sanıkların birçoğunun Erdoğan hükümeti karşıtları olarak bilindiğine işaret eden El Cezire, “Dava, Erdoğan yandaşları ile laikler arasındaki gerilimleri ateşledi” görüşünü de yansıttı.