Çizerin yazarı kuşatması

Türk basınında karikatür, hem gazetelerde hem de mizah dergilerinde 1867’den bu yana inişlerle, çıkışlarla yol almakta. Diyojen, Hayal, Kahkaha, Çaylak, Karikatür, Diken, Güleryüz, Akbaba, 41 Buçuk, Dolmuş, Gırgır, Çarşaf, Limon, Mikrop, Penguen ve bunlara benzer pek çok dergide binlerce karikatür yayınlanmış, karikatürcüler yetişmiştir.

Cemal Nadir, Ramiz Gökçe, Turhan Selçuk, Ali Ulvi, Ferruh Doğan, Eflatun Nuri, Cafer Zorlu, Bedri Koraman, Nehar Tüblek, Semih Balcıoğlu, Atlan Erbulak, Oğuz Aral, Semih Poroy, Kamil Masaracı, Metin Üstündağ, Selçuk Erdem gibi adları bu sayfalara sığmayacak daha nice karikatürcü, yaşamı boyunca sürekli çizmiş ve çizmeyi sürdürmektedir.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de karikatür tarihi hem başarılar, hem cezalandırmalarla, dolu dolu yaşanmıştır, yaşanmaktadır. Türkiye’de karikatür sanatının en çok ses getirdiği dönem 20. yüzyılın ikinci yarısı olmuştur. Buna bazıları Türk karikatürünün “Altın Çağ”ı da diyorlar.

Çağdaş müzecilik

Karikatüre altın çağını yaşatan Türk karikatürcüleri zamana yeniliyor, yavaş yavaş aramızdan ayrılıp gidiyorlar… Cemal Nadir’ler, Ramiz’ler, Ali Ulvi’ler, Ferruh’lar, Mıstık’lar, Semih’ler, Oğuz Aral’lar yok artık. Tüm bu yok olanlar unutulup gitsin mi? Bu baş eserleri yaratanları yeni kuşaklar tanımasın mı?

Müzeler; unutmayı, unutulmayı engelleyen yerler. Eskişehir’de 4 yıldan beri bir karikatür müzesi var, tüm Türkiye adına bir görev yerine getiriyor, aramızdan ayrılan karikatür sanatçılarını her daim yaşatmaya çalışıyor.

Nasıl, Londra denince British Museum, Paris denince Louvre Müzesi, Amsterdam denince Van Gogh Müzesi, Bilbao denince Guggenheim Müzesi akla geliyorsa bir süre sonra Nasreddin Hoca’nın doğduğu kent Eskişehir denince de Eğitim Karikatürleri Müzesi hatırlansa iyi olmaz mı?.

Anadolu Üniversitesi Eğitim Karikatürleri Müzesi, kendi koleksiyonlarının sergilendiği sabit bölümlerin dışında değişken sergilerin yapılabileceği bir salona da sahip. Böylelikle ayda bir düzenlenen sergilerle sürekli canlı ortam sağlanmış oluyor. Çağdaş müzecilik anlayışı da artık böyle…

‘Feklavye' sergisi

Anadolu Üniversitesi Eğitim Karikatürleri Müzesi bu ay Semih Poroy’u konuk etmeye hazırlanıyor. Semih Poroy’un ‘Feklavye’ sergisi; İstanbul, Bursa, İzmir ve Antalya’dan sonra şimdi de Eskişehir’de açılıyor.

26 Kasım 2008 tarihinde Saat: 17.30’da açılacak olan sergi; Poroy’un üç yıldan bu yana Cumhuriyet Kitap ekinde yayımlanan Feklavye çizimlerinden bir seçki.

Semih Poroy; usta bir karikatürcü. Yaşı 50’yi biraz geçiyor. Vatan, Milliyet, Demokrat ve Cumhuriyet gazetelerinde, Varlık, Milliyet Çocuk, Milliyet Sanat, Gösteri, Düşün, 2000’e Doğru, Adam Öykü ve benzeri edebiyat dergilerinde çizdiği karikatürlerle 33 yıllık sanat birikimine sahip. Samsun’da doğmuş. 1974’den sonra İstanbul’a yerleşmiş. İlk karikatürü 1975 yılında Akbaba’da yayınlanmış. 1998’de Karikatür Vakfı tarafından Yılın Karikatürcüsü seçilmiş. 1984-85 yıllarında Karikatürcüler Derneği’nin başkanlığını yapmış. 100’ün üzerinde kitap resimlemiş... Halen, Cumhuriyet gazetesinde 17 yıldan beri günlük olarak sürdürdüğü, “Harbi” adlı bant karikatürü ile Cumhuriyet Kitap Eki’nde her hafta tam sayfa Feklavye karikatürü çiziyor. Portreler (1998), Meyhane Peçeteleri (1998), Gölgenizi Kullanabilir miyim? (1999), Feklavye (2008) adlı karikatür albümleri yayınlanmış ve yakın zamanda Frankfurt Kitap Fuarı nedeniyle bu listeye Ohne Wort (2008) adlı yeni bir karikatür albümü de eklenmiştir.

Şimdilerde daha dingin, daha üretken ortam olarak değerlendirdiği İznik Gölü kıyısının sessizliğinde yaşıyor.

Semih Poroy kişisel dostluklarıyla, profesyonel- amatör ilişkileriyle sanat-edebiyat ortamını iyi gözlemleyen biri. Edebiyat dünyasında pek çok tanıdığı var. Bu sergideki çizimleriyle o dünyanın arka planını, görünmeyen yüzünü karikatürleştiriyor. Bazen tek kare, çokça bant türündeki bu karikatürler basın-yayın dünyasında yaşanan olumlu- olumsuz iletişimin, kişisel iç hesaplaşmaların çıkmazlarını hicvediyor. Hafif veya tatlı sert eleştiriler, ya da kendi deyimiyle “durum komiklikleri” izleyeni keyiflendiriyor. Bir çok edebiyatçı (Enis Batur’un yazdığı gibi) “Eşi dostu, yayıncı, eleştirmen, okur, amatör, hasta profesyonel, tüccar-terzi yazar, yanlış anlaşılmış olanlar, kült yazar bozuntuları” bu çizimlerde kendilerinden bir şeyler bulup, muhtemeldir ki; “yok canım, beni kasdetmemiştir” diyerek arınmaya çalışıyordur.. Feklavye karikatürleri bir anlamda çizerin yazarı kuşatması, sıkıştırması durumudur.

Sergi 31 Aralık’a kadar sürecek.

Semih Poroy’un “Feklavye” Sergisi. Açılış: 26 Kasım 2008, Saat: 17:30. Yer: Anadolu Üniversitesi Eğitim Karikatürleri Müzesi - Akcami Mh. Malhatun Sk. No:6 Odunpazarı Eskişehir. Tel: 0 (222) 230 02 01