Savaş karşıtı romana okul yasağı

Ünlü ABD’li yazar Kurt Vonnegut Jr.’ın 1969’da yayımlanmış olan “Slaughterhouse Five” adlı romanı, Missouri eyaletinin Republic kentinin lisesi ve kütüphanesinde yasaklandı.

Türkçeye 1975’te “Mezbaha No. 5” adıyla çevrilmiş olan romanın, Missouri Eyalet Üniversitesi profesörlerinden Wesley Scroggins’in “şikâyeti” üzerine, lisenin müfredat programından çıkarılmasına ve kütüphanede bulundurulmamasına karar verildi.

Prof. Scroggins, yerel bir gazetede yayımlanan yazısında, Vonnegut’ın romanında, “bir gemicinin bile yüzünü kızartacak kadar küfürlü bir dil kullanıldığını” ileri sürmüştü.

Vonnegut’un “Mezbaha No. 5” adlı romanı daha önce de ABD’nin çeşitli okullarında yasaklanmıştı. Roman, 1970’lerin başlarında, Kuzey Dakota’daki Drake okulunun yönetim kurulu tarafından “zararlı bir kitap olduğu” ileri sürülerek yasaklanmış ve yöneticilerin emriyle bir hademe tarafından kalorifer kazanına atılarak yakılmıştı.

Vonnegut, bu olaydan sonra yaptığı açıklamada, “Romanımda, ‘Çekil yolun ortasından, anasını sattığımın çocuğu!” dışında tek bir yakışıksız söze rastlayamazsınız. Aydın insanlar gibi davranarak kitaplarımı okuma zahmetine katlansaydınız, kitaplarımın açık saçık olmadığını ve şu ya da bu türden bir yabanıllığı savunmadığını anlardınız” demişti. 20. yüzyılda uygarlığın korkunç yanlarını, teknolojinin insanı dışlayışını, çağdaş dünyanın yarattığı korkuları fantezi ve bilimkurgudan yararlanarak alaycı ve çarpıcı bir dille eleştiren romanlarıyla tanınan Kurt Vonnegut Jr., II. Dünya Savaşı’nda ABD Hava Kuvvetleri’nde görev yaparken Almanlara tutsak düşmüş, Dresden kentinin Şubat 1945’te yangın bombalarıyla yerle bir edilmesi sırasında sağ kurtulan az sayıda insandan biri olmuştu.

Vonnegut, “Mezbaha No. 5”te, Dresden’de yaşadıklarını aktarmaya çalışmış, hava bombardımanını yüzyıllardır sürüp giden savaşların acımasızlığının ve yol açtığı yıkımın simgesi olarak işlemişti.