Enerjide tasarrufun ipuçları

Gaziantep Üniversitesi (GAZÜ) Makine Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Sait Söylemez, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlı bir ülke olduğunu belirterek, ev, işyeri ve fabrikalarda enerjinin verimli kullanılması halinde yüzde 50'lere varan oranda tasarruf sağlanabileceğini bildirdi.

Söylemez, kalkınma sürecindeki Türkiye'de sanayileşme faaliyetleri, yeni teknolojilere ulaşım çabaları, hayat standartlarının yükselmesi ve nüfusun artarak devam etmesinin daha fazla enerji kullanımına neden olduğunu belirtti.

Sait Söylemez, insan hayatının vazgeçilmez parçası enerjinin dünyada kullanılan kaynakları içinde en büyük payın yüzde 85-90 oranında kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar olduğunu ifade etti.

Tasarrufun kullanmamak değil, verimli kullanmak anlamına geldiğini belirten Prof. Dr. Söylemez, Türk halkının tasarruf fakiri olduğunu söyledi.

Kömür, doğalgaz ve petrol ürünleri ile elektrik ve suyun verimli kullanımı sayesinde enerjide yüzde 50'lere varan oranda tasarruf sağlanabileceğine dikkat çeken Söylemez, ısınmada ve değişik alanlarda kullanılan kalorifer kazanı ve sobaların doğru yakılmasının, aydınlatmada tasarruflu ampul kullanımı ile çatı, kapı ve pencerelerin izolasyonunun ciddi enerji tasarrufu sağlayacağına dikkati çekti.

Ülkemizde bağımlılığın yüksek olduğu petrol ve doğal gaz ihtiyacının tamamına yakını ithal edildiğini, Türkiye'yi yıllık 30 milyar dolar gibi faturayla dışa bağımlı kılan bu durumun, dövize bağlı fiyat artışlarından dolayı ekonomiyi, aile bütçesini olumsuz etkilediğini anlatan Söylemez, ''Tüketilen enerji ağırlıklı binalar, sanayi ve ulaştırmada kullanılmaktadır. Evlerde ısıtma, aydınlatma ve elektrikli cihazların kullanımında alınacak tedbirlerle yüzde 50 oranında tasarruf yaparak ekonomiye katkı sağlanabilir. Üretimden, tüketime yaşamın her alanında enerjinin verimli, akılcı ve etkin kullanımı büyük önem taşımaktadır'' diye konuştu.

Isınmada kullanılan kalorifer kazanlarının verimli yakılmasını, kazana sık sık ve az miktarda kömür atılması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Söylemez, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Maalesef, toplu kömür atılıyor ve tam yanım olmuyor. Kazan boğuluyor. Bilinçli yakıldığında yüzde 85-90'ı bulan verim, aksi durumda yüzde 65-70'lerde geriliyor. Verimli yakım için kazan ve baca temizliği de düzenli yapılmalı. Gerekli hallerde kazan yenilenmeli. Aksi durumda yangınlar çıkabiliyor; zehirlenmeler olabiliyor. Özellikle kapıcı dairelerinde yaşayanlar daha dikkatli olmalı; apartman yöneticileri buna dikkat etmeli. Sobalarda üsten yakılmalı ve tam yanma olmadan kapakları kapatılmamalı. Yatarken içine kesinlikle kömür atılmamalı. Havalandırma ayarları doğru yapılmalı.''

Elektrik ve suyun da verimli kullanılabileceğini dile getiren Söylemez, tasarruflu aydınlatma lambalarının tercih edilmesini, beyaz eşya, küçük ev aletleri ve televizyon gibi elektrikli eşyaların açma kapama düğmelerinin kapatılmasını, çatıların, kapı ve camların izole edilmesini ve kullanılmayan odalardaki kalorifer peteklerinin kapatılmasını istedi.

Gereksiz aydınlatma yapmayın

Prof. Dr. Söylemez, gereksiz aydınlatmanın önemli miktarda enerji tüketimine neden olduğunun açık olduğunu, akkor ampullerine göre çubuk florasanların yüzde 40-50, kompaktlar da yüzde 75-80 verimli olduğundan bunların kullanılması gerektiğini ifade ederek, şu bilgileri verdi:
''Elektrikli cihazlar, kullanma kılavuzlarında yazılı talimatlar doğrultusunda ve uygun ortamlarda kullanılmalı. Çünkü uygun kullanım, cihazın enerji tüketimini azaltacağı gibi ömrünü de arttırır. Binaların yalıtılmasıyla yüzde 25-50, pencerelerin sızdırmazlığı ve ısıl geçirgenliği iyi sağlandığında yüzde 15-20 enerji tasarrufu sağlanmaktadır.
Katı yakıtlı kazanlarda kullanılan kömürün analiz raporu ve kaliteli olmasına, stoklanmış kömürün içinde su olmamasına dikkat edilmeli. Kazan suyu ısısının dış hava sıcaklığına göre ayarlayan kontrol sistemleri enerji tasarrufu sağlamaktadır. Yüksek verimli sobalarla bir sezonda 150-200 kilogram kömür tasarruf edilebilir. Aydınlatma da enerjisi ısı yerine ışığa dönüştüren tasarruflu ampuller kullanılmalı. Bu ampuller diğerlerine göre pahalı olabilir ancak sağladıkları tasarrufla birkaç ayda kendilerini amorti ederler. Gereği kadar aydınlatma yapılmalı. İhtiyaç fazlası ampuller söndürülmeli.
Musluklar fazla açılmamalı. Damlatan musluklar tamir edilmeli; olmazsa yenilenmeli. Çatı, kapı ve pencereler izolasyon malzemeleri ile kaplanmalı. Kullanılmayan odalardaki kalorifer petekleri kapatılmalı. Verimli kullanım ile enerjide yüzde 50'lere varan tasarruf yapılabilir.''