Obama Yönetimi'nden Gazze yorumu

ABD'de 20 Ocak'ta başkanlığını üstlenecek Barak Obama'nın Ortadoğu Özel Temsilcisi olarak adı geçen ve Dış İlişkiler Konseyi Başkanı tanınmış diplomat Richard Haass, Newsweek dergisinin son sayısında yayınlanan makalesinde Gazze sorununun çözümü için "diplomatların devreye girmesi gerektiği"ni savundu.

Eninde sonunda Gazze'de bir ateşkes sağlanacağını belirten Haass, İsrail'in, Hamas'ın, topraklarına saldırması halinde mutlaka karşılığını göreceğini ispatlamış olacağını ancak Hamas'ın Filistin direnişinin "ana kolu" olarak konumunu güçlendireceğini iddia etti.

Masum Filistinlilerin maruz kaldığı şiddetin dünyada İsrail'e sempati kaybettirirken ılımlı Arap hükümetlerinin bu ülke ile ilişkileri normalleştirmelerini zorlaştırdığını kaydeden Haass, Obama Yönetimi'nin neler yapması gerektiğini değerlendirirken de "Her krizin fırsat tohumlarını içeriyor ve bu kriz bir istisna değildir" ifadesini kullandı.

Ancak bunun için Washington'un Filistinlilere müzakereleri teröre tercih etmeleri için bir neden sağlaması gerektiğini vurgulayan Haass, Obama'nın erken bir aşamada ABD'nin Ortadoğu sorununun adil çözümünün çerçevesini ortaya koyması gerektiğinin altını çizdi.

1967 çizgilerine dayalı ancak İsrail'in yerleşim merkezleri ve meşru güvenlik kaygıları da dikkate almaya yönelik sınır değişikliklerine toprak tazminatını öngören, işleyebilir bir Filistin devletinin kurulmasını da içeren bir çerçeveyi isteyen Haass, bu bağlamda Filistin mültecilerinin finansal tazminat alacağı ve onlara yeni Filistin devletine yerleşme hakkının tanınacağı ancak az sayda istisna dışında İsrail'e dönmelerini engelleyecek bir çözümden yana tutum aldı. Haass, Filistinlilerin de Büyük Kudüs'ü başkent olarak görebilmeleri için kentte de yer olması gerektiğini vurguladı.

Richard Haass, İsrail-Filistin sorununa kalıcı çözümün başarısı için Hamas ile Suriye arasında ilişkinin bozulmasının sağlanması gereğine işaret ederken şunları yazdı:
"ABD, Suriye ile İsrail arasındaki arabuluculukta Türkiye'ye katılmalı. İsrail'in, barış ve Suriye'nin Hizbullah ve Hamas'a desteğin sona ermesinin karşılığında Golan Tepelerini geri vermesini sağlayan bir anlaşma mümkün olmalı. ABD de o zaman Şam'a uyguladığı ekonomik yaptırımları hafifletir."