Kürdoloji kütüphanesi muamması

Mardin Artuklu Üniversitesi bünyesinde yer alan Yaşayan Diller Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Kadir Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin ilk Kürdoloji kütüphanesi”ni kurmak için harekete geçtiklerini, yurtdışından ve yurtiçinden Kürtçe kaynakları bir araya getirerek, yıl sonunda kütüphaneyi oluşturacaklarını belirtti.

Yıldırım, “Çeşitli ülkelerin eğitim ve kültür bakanlıkları ile şahsi kütüphaneleri olan yazar ve araştırmacılarla irtibat kurduklarını” söyleyerek, Rusya’nın Saint Petersburg kentinde yaşayan, bir dönem Rusya’nın Erzurum Konsolosluğu da yapmış Alexander Jaba’nın Kürdoloji arşivini satın alarak üniversiteye kazandırdıklarını kaydetti.

Bu arşiv için 30 bin dolar ödeneceğini vurgulayan Yıldırım, ayrıca “Kuzey Irak Bölgesel Kürt Hükümeti’nin eski Kültür Bakanı Felakedin Kakayi’nin 1200 Kürdoloji kitabını kendi şoförüyle gönderdiğini” anlatarak, ellerinde belge veya vesika bulunanlardan da bağış beklediklerini ifade etti.

Prof. Dr. Kadir Yıldırım’ın bu açıklaması, Kürt edebiyatçı, “Kürt Şiiri Antolojisi”ni de hazırlamış akademisyen Selim Temo’nun yaşadıklarını hatırlattı. Aynı üniversitede öğretim görevlisi olan Temo, Mayıs 2009’da Kürdoloji kütüphanesi kurmak bir çağrı yapmış, İsveç’te yaşayan ve Kürtçe kitaplar yayımlayan Zeynelabidin Zinar da 100 kiloluk dergi ve kitabı Eylül 2009’da kargo ile üniversiteye yollamıştı. Ne var ki Mardin Emniyet Müdürlüğü, içinde “yasadışı yayınlar” olduğu gerekçesiyle gönderiye el koydu. Ayrıca Selim Temo hakkında da Kasım 2011’de Diyarbakır Özel Yetkili Mahkemesi tarafından “örgüt propagandası yapmak suçlamasıyla” dava açıldı.

Sonrasında çelişkilerle dolu bir hukuki süreç yaşandı. Örneğin, kitap ve dergiler için önce imha kararı verildi, el koyma kararı ise imha kararının ardından tebliğ edildi. Bilirkişi heyeti el konulan üç Kürt lehçesindeki metinlerin Arapça olduğu yönünde rapor verdi.
Karmaşalarla dolu süreç ve Temo’nun eline ulaşmayan belgelerle örgüt propagandası yapamayacağı yönündeki itirazları sonucu hakkındaki davayla ilgili iki kez takipsizlik kararı alındı.

Ancak o günden bugüne el konulan kitap, dergi ve belgelerin akıbeti netlik kazanmadı. 100 kiloluk arşivin, mahkeme kararı beklenmeden imha edildiği ifade ediliyor. Bir diğer görüş ise eserlerin halen Mardin Emniyeti’nde tutulduğu yönünde.

Konu hakkında düşüncelerini sorduğumuz Selim Temo, herhangi bir açıklama yapmak istemediğini belirtti. Fakat kişisel Twitter hesabında 3 gün önce, yaşananlara ilişkin şu iletileri yayımlamıştı:

“100 kiloluk Kürtçe yayınlarım, 1400 gündür devletin elinde. Takipsizlik verilmesine rağmen imha edildiler. Anayasa Mahkemesi’ne götürüyorum! Akademisyen olmama ve yayınlarda ‘yasadışı’ bir şey olmamasına ve iki kez takipsizlik çıkmasına karşın iki kez de imha kararı çıkarıldı! Her akademisyenin yasak da olsa her türlü yayını bulundurma hakkı vardır. 4 yıldır beni, duruşumu kriminalize eden savcılıkla hesaplaşacağım!”