Enerjide neredeyiz paneli

Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürü
Mehmet Üzer, 2 ve 3 boyutlu sismik araştırmalar yapacak nitelikte gemi
almak için MTA'ya 60 milyon dolarlık yatırım ödeneğinin onaylandığını
bildirerek, Türkiye'nin ilk kez bu boyutta ve nitelikte bir gemiye sahip
olacağını söyledi.
Memursen'e bağlı, Enerji, Sanayi ve Madencilik Hizmetleri Çalışanları
Birliği Sendikası (Enerji Bir-Sen) tarafından düzenlenen ''Enerjide
Neredeyiz?'' konulu panelde konuşan Üzer, yetersiz bütçe ödeneği
ayrılması nedeniyle yıllardır atıl durumda kalan MTA'nın son yıllarda
atılıma geçtiğini, enerji ve madencilik alanındaki kamu kurumlarından
aldığı işlerle çalışmalarını artırdığını anlattı.
Türkiye'de Cumhuriyet döneminde, şimdiye kadar 20 milyon metre sondaj
yapıldığını, yıllık sondaj miktarının da 1 milyon metre olduğunu
hatırlatan Üzer, Kanada'da yılda 14 milyon metre sondaj yapıldığına
işaret ederek, Türkiye'de de sondaj çalışmalarının artırılmasının
gereğini vurguladı.
MTA'nın son yıllarda yaptığı sondaj çalışmaları ile önemli miktarda
kömür rezervini ortaya çıkardığını, Afşin-Elbistan'da 732 milyon
ton yeni rezervi bulunduğunu, C ve D termik santrallarının yapılmasının
gündeme geldiğini, MTA adına kapatılan alanda da 420 milyon ton rezev
belirlendiğini belirtti.
Konya-Karapınar'da 450 milyon ton kömür rezervi belirlediklerini, Dinar
ve İnönü'nde 15 metre kalınlığında kömür kestiklerini anlatan Üzer,
linyit için de 16 tane araştırma alanı belirlediklerini ve kısa sürede
20 milyon ton linyit rezervini görünür hale getireceklerini söyledi.
Jeotermal enerjiye de büyük önem verdiklerini bugüne kadar 205 bin
metre, yılda ise 25 bin metre jeotermal sondaj yaptıklarını kaydeden
Üzer, özel sektörün de 50 bin metre sondaj yaptığını ve halen 31 bin 500
megavat termal enerji potansiyelinin 4 bin megavatlık bölümünün görünür
hale geldiğini, potansiyelin kullanılması halinde 30 bin dönüm seranın
jeotermal enerji ile ısıtılabileceğini anlattı.
MTA Genel Müdürü Mehmet Üzer, volkanik kayalardan enerji elde edilmesi
yönünde çalışmalar yaptıklarını da bildirdi.

-DSİ GENEL MÜDÜRÜ HAYDAR KOÇAKER-

Panelde konuşan Devlet Su İşleri Genel Müdürü Haydar Koçaker, Türkiye'ye
yılda metrekareye ortalama 643 mm yağış düştüğünü, yıllık 501 milyar
metreküp su imkanı olmasına karşın, 98 milyar metreküpü yer üstü, 14
milyar metreküpü yeraltı olmak üzere 112 milyar metreküp suyun
kullanılabilecek durumda bulunduğunu, ancak sadece 40 milyar
metreküpünün kullanılabildiğini söyledi.
Türkiye'yi, 2023 yılında, kullanılabilir 112 milyar metreküp suyun
tamamını kullanır hale getirmeyi öngördüklerini bildiren Koçaker, bu
amaçla entegre havza yönetim planları yapıldığını, depolama tesisleri
yapılarak kapasitenin artırıldığını, modern sulama sistemlerinin devreye
sokulduğunu, havzalar arası su aktarma projelerinin başlatıldığını
anlattı.
Türkiye'nin hidroelektrik alanında 433 milyar kilovatsaatlik teorik
üretim potansiyeli bulunduğunu Koçaker, teknik olarak kullanılabilecek
potansiyelin yüzde 21'inin kullanılabildiğini, özel sektörün de devreye
sokularak 50 yılda 10 bin megavat gücün devreye alınması için gayret
gösterdiklerini söyledi.
Yılda 85 milyar kilovatsaat elektrik üretilebilecek suyun denize
aktığını, buna ilişkin yatırımların artırılması gerektiğini vurgulayan
Koçaker, dün itibariyle 21 bin 176 megavat kurulu güç kapasitesinde bin
464 yatırım başvurusu geldiğini açıkladı.
Koçaker, özel sektörün gerçekleştirdiği baraj yatırımları nedeniyle
devlete her yıl 751 milyon YTL kaynak katkı katılım payı ödeyeceğini
bildirirken, ''HES potansiyelinin tamamı gerçekleştirilse bile, Türkiye
enerji çeşitliliğini sağlamalı'' dedi.
''Karadeniz'de neden regülatör tipi baraj yapıldığı, halkın sosyal
yaşantısının olumsuz etkilendiği'' yönündeki bir soru üzerine, DSİ Genel
Müdürü Koçaker, ''Koruma ve kalkınma dengesi gözetilerek, devletin
doğruları dikkate alınarak yatırımların yapıldığını, yatırımlar
yapılırken (enerjinin olmamasının maliyetinin) de göz önüne alınması
gerektiğini'' söyledi.
Koçaker, yılda 2 bin megavat hidroelektrik enerjiyi devreye sokacak
şekilde program yaptıklarını kaydetti.

-EÜAŞ GENEL MÜDÜRÜ BÜTÜN-

Elektrik Üretimi AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürü Sefer Bütün, geçen yıl üretilen
191 milyar 558 milyon kilovatsaat elektrik enerjisinin yüzde 49'unun
doğal gaz, yüzde 18'inin HES'lerden elde edildiğini, bu yıl da 205,5
milyar kilovatsaat üretim planlandığını söyledi.
Türkiye'de 2003-2007 arasında elektrikte kurulu güç kapasitesinin yüzde
9,58, üretimin ise yüzde 46,33 arttığını anlatan Bütün, EÜAŞ'ın, bu
yılın ilk 6 ayında 45 milyar kilovatsaat üretim planlamasına karşın, 48
milyar kilovatsaat üretim gerçekleştirdiğini bildirdi.
Barajlara, yılda ortalama 50 milyar metreküp su gelirken bu yıl bu
miktarın 29 milyar metreküpte kaldığını açıklayan Bütün, özellikle
Keban'a gelen su miktarının çok düştüğüne dikkati çekti.
Üretim kapasitesini ve güvenilirliğini artırmak için yaptıkları
çalışmalar hakkında bilgi veren Bütün, termik santrallarda 630 milyon
dolarlık yatırımı tamamladıklarını, ancak çevre ile ilgili 1 milyar
dolarlık yatırım gerektiğini söyledi.
Enerji konusunda yılda 3-4 milyar dolarlık yapılması gerektiğini
vurgularken, ''Bütün kömür rezervlerini üst üste kullansak bile nükleer
enerjinin devreye girmesi gerekir. Hatta ikinci nükleer santral
konusunda da çalışmalar yapılmalı'' diye konuştu.

-TEİAŞ GENEL MÜDÜRÜ ÖZŞAHİN-

Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) Genel Müdürü İlhami
Özşahin, Türkiye'nin elektrikte 41 bin megavatın üzerinde kurulu gücü
bulunduğunu, 2002'de 130 milyar kilovatsaat olan tüketimin bu yıl 204
milyar kilovatsaate ulaşmasını öngördüklerini, 2002'de yüzde 3 olan
üretimden iletime kayıp oranının geçen yıl yüzde 2,6'ya gerilediğini
söyledi.
Elektrik piyasasında ayda 700-800 milyon YTL'lik işlem yapıldığını bunun
400 milyon YTL'lik bölümünü özel sektör işlemleri oluşturduğunu bildiren
Şahin, bir soru üzerine, enerjinin yüzde 10'luk bölümünün ''dengeleme
uzlaştırma'' yöntemi ile verildiğini belirtti. Bu oranın çok yüksek
olduğunu ve yüzde 2-3 düzeyine çekilmesi gerektiğini vurgulayan Özşahin,
''Yatırım yapanlar, elektriklerini satabilecek uzun vadeli anlaşmalar
yapacak ortamı bulamadı. Özelleştirmeler yavaş gidiyor. İkili anlaşmalar
olsa, dengeleme uzlaştırma yöntemi ile satılan miktar azalır. Özel
sektör, ürünün uzun vadeli satacak ortamı bulamadı. Doğal gazda da
dengeleme uzlaştırma piyasası oluşturulabilir'' dedi.
Türkiye'nin Avrupa'nın en büyük 6. elektrik iletim sistemine sahip
olduğunu, halen 90 bin MVA iletim gücüne sahip 47 bin km'lik iletim
hattı bulunduğunu belirten Özşahin, iletim hatlarının iyileştirilmesi
için 3 milyar dolarlık yatırım yapıldığını, gelecek yıl da 5 milyar
dolarlık yatırım öngördüklerini söyledi.
Özşahin, 2005 yılında imzalanan anlaşmaya istinaden, Türkiye elektrik
iletim şebekesinin, bu yılın sonunda veya gelecek yılın ortasında Avrupa
elektrik şebekesine bağlanmasını hedeflediklerini bildirirken, böylece
elektrik alışverişi yapılırken, Türkiye'deki elektrik kalitesinin de
artacağını belirtti.
Yatırımcıların, 3 bin 943 megavat gücünde rüzgar enerjisi santrali için
EPDK'dan lisans aldığını hatırlatan Özşahin, her yıl bin megavat gücünde
rüzgar santralinin işletmeye alınabileceğini söyledi.
Özşahin, bir soru üzerine, Türkiye'de enerjinin halen yüzde 20'sinin
sudan elde edildiğini, oysa en az yüzde 25'inin su ve rüzgar dahil diğer
yenilenebilir kaynaklardan elde edilebilir hale getirilmesi gerektiğini
belirtirken, ''Türkiye nükleer enerjide çok geç kaldı. Nükleer santral
mutlaka kurulmalı'' dedi.

-TEDAŞ GENEL MÜDÜRÜ KEKLİK-

Türkiye Elektrik Dağıtımı AŞ (TEDAŞ) Genel Müdürü Haşim Keklik, halen
845 bin km dağıtım ağı bulunduğunu ve geçen yıl 885 milyon YTL olan
yatırım miktarının bu yıl 1 milyar 380 milyon YTL'ye yükseldiğini, son 5
yılda 4,5 milyar YTL tutarında yatırım yaptıklarını söyledi.
Geçen yıl 148 milyar kilovatsaat elektrik alıp 126,1 milyar kilovatsaat
elektrik sattıklarını açıklayan Keklik, ''Elektrikte kayıp kaçağın
değeri 1 milyar YTL'nin altında. Bu da 10 ilden kaynaklanıyor. İllerin
yüzde 80'inde kayıp-kaçak yok denecek kadar az. kayıp kaçak oranı y
yüzde 22'lerden yüzde 14'e indi. bu yıl yüzde 13,6 olmasını bekliyoruz''
dedi.
Bu yıl tüketimdeki artışın yüzde 8'in altında olmasını beklemediklerini
ifade eden Keklik, aldıkları enerjinin bedelinin 14,6 milyar YTL,
satılan enerjinin bedelinin 15 milyar YTL olduğunu, satış bedelinin
14,13 milyar YTL'sinin tahsil edildiğini, tahsilat oranının da yüzde 94
düzeyinde gerçekleştiğini bildirdi.
TEDAŞ Genel Müdürü Keklik, ''Bir kilovatsaat elektriğin dağıtım maliyeti
1,6 YKr. Daha efektif bir işletme ile bu 1 YKr'ye düşürülebilir'' dedi.
Bu yıl 161 milyar dolar elektrik alımı planladıklarını açıklayan Keklik,
bir soru üzerine, tarımda sulama pompalarında kullanılan elektrik için
en düşük tarifeyi uyguladıklarını, buna karşın kooperatif ve birliklerin
elektrik borçlarını ödemediğini söyledi.