'İddianame, bilim kurgu tarzı'

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Siyasal Bilgiler Fakültesi Ceza Hukuku Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersan Şen, Ergenekon iddianamesini “bilimkurgu tarzı” olarak niteleyerek iddianamede örgütün oluşturulması, hiyerarşisi ve suçlarına ilişkin somut gerçeklere ulaşılamadığını vurguladı. Şen, “Savcılık, emniyet, MİT ve TSK içinde Ergenekon’a destek olmadığını yazmış. Bu kurumlar içinde yapılanması olmayan bir örgüt, nasıl olur da bu kadar suç işler ve bugüne kadar deşifre edilemez. Biraz bilimkurgu tarzı var. Pozitif hukuk, ceza yargılaması hukuku bunlarla meşgul olmaz” dedi. Tuncay Güney’in ifadelerini de hukuki açıdan “güvenilir” bulmadığını belirten Şen, “Savcılık makamının, Güney’in ifadesinin alınışıyla ilgili temas kurmadığı açık. Güney’in ifadesinin şüpheli mi, tanık olarak mı alındığı belli değil. İddianamede Güney’in ifadelerinden ‘mülakat’ olarak söz ediliyor. Güney için yurtdışından iadesi prosedürü uygulanacak mı? Akli sorununun olup olmadığı incelenecek mi” sorularının yanıtsız kaldığını belirtti.

Ergenekon iddianamesine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Ersan Şen, iddianamenin anlaşılır olmadığını, soruşturmada “suçsuzluk karinesi”nin görmezden gelindiğini belirtti.

Savcılığın, koruma tedbirleri üzerinde özenle durması gerektiğinin de altını çizen Şen, “1 yıldır tutuklu olanlar var, bu kişilerin aile hayatlarını düşünmek hukuki bir zorunluluktur. Bu insanlar cezaevinde mahkûm muamelesi görüyor. Koruma tedbirleri, delillerin karartılmasını engellemek ve kaçma ihtimalinin önüne geçmek gerektiği durumlarda geçerli olur. Bu ihtimaller ortadan kaldırıldıysa mahkemenin en kısa sürede üzerine düşeni yapacağını düşünüyorum” diye konuştu.

Somut gerçek yok

Şen, iddianamenin içeriğinde, “Ergenekon terör örgütü” tanımlamasının yer almasının, soruşturmaya Ergenekon adının savcılık tarafından verildiğini kanıtlar nitelikte olduğunu söyledi. İddianameyi pozitif hukuk açısından değerlendirdiğini belirten Şen, örgütün oluşturulması ve örgütün suçlarına ilişkin somut gerçeklere ulaşamadığını vurguladı.

Bir suç örgütüne yönelik hazırlanan iddianamede, örgütün “anlaşma ve işbirliğinin” ötesinde “kurucular, yöneticiler, üyeler, üye olmadan dışarıdan destek olanlar, yani yardım ve yataklık yapanlar” unsurlarının olması gerektiğini ve bu yapılanmada örgütün hiyerarşik bir düzende devamlılık, elverişlilik, birliktelik özelliklerinin de kanıtlanması gerektiğine dikkat çekti.

İddianameye belirsizlik hâkim

İddianamede suçların özetinin olması gerektiğini belirten Şen, 2455 sayfalık ve 420 klasörlük iddianamenin “belirsizlik yüklü” olduğunu vurguladı. Kimin, hangi olayların sorumlusu olarak suçlandığının açıkça yer almadığını belirten Şen, tüm ifadelere ikinci kez yer verilmesinin de anlamsız olduğunu söyledi. İddianameyi okuyunca kişiler ve suçlar arasındaki bağlantının kaybedildiğini anlatan Şen, “Ceza yargılanmalarının yazı bakımından az, söz bakımından zengin yargılamalar olması gerekir” dedi.

Suçu mutlak kanıtlayan delil gerekir

Şen, dünyadaki terör örgütleri incelendiğinde, mutlaka deşifre olarak eylemlerini sürdürdüklerini beliterek şöyle konuştu:

“Herkes bir arada toparlanıp iddianameye konulmuş. Örgütün bu kadar olayı yönlendirebilmesi, bu kadar olayın içinde olması ve bundan da ülkenin istihbaratının haberinin olmaması ilginç. Savcılık makamı bazı kurumlara yazı yazmış. Yazışmalarda savcılığa deniyor ki, bu oluşumun TSK, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), emniyet içinde olmadığını düşünüyoruz. Resmi makamların içinde böyle bir desteği ve yapılanması yoksa bu kadar eylemin içinde bugüne kadar nasıl deşifre edilememişlerdir. Birtakım tahminlerden yola çıkarak yazılar yazabilirsiniz. Ancak, pozitif hukuk, ceza yargılaması hukuku bunlarla meşgul olmaz. Önemli olan somut delildir. Suçlamayı ispatlayan, suçu mutlak ortaya koyan delil ve belgeler aranır. Bunların da hukuka uygun yollardan elde edilmesi şarttır. Bu ceza muhakemesi kanununun şart koştuğu bir şeydir.”

Güney’in ifadesine itibar edilmemeli

Şen, Güney’in iddianameye yansıyan şekliyle “mülakat”a dayandırılarak suçlamaları temellendirilmesini “güvenilir” bulunmadığını söyledi. Şen, savcılığın, Güney’in ifadesinin alınışına ilişkin bir görüşme yapmamasının dikkat çekici olduğunu kaydetti.

Şen, soruşturma kapsamında tutuklananların birçoğunun toplumda saygı gören kişiler olduğunu ve bu kişilere “vatana ihanet” adı verilen, “anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasının yöneltilmesinin hukuki açıdan geçerli delillere dayanmasının gerektiğini vurguladı.

‘Polis devletine gider’

Şen, “Bu suçun işlenebilmesi için de elverişli vasıtalar gerekli. Bu darbeyle düzeni değiştirmeye elverişli insan sağlayabilecek ve sonucu elde edilebilecek imkânların da bu kişilerin elinde olması gerekli. Demek ki savcılık, Güney’in ifadelerinden, bu imkânın, bu kişilerin elinde olduğunu düşünüyor. Güney, bir televizyon kanalında ifadesini ‘Ben vermedim, zorla aldılar’ diyerek inkâr etti. Bu ifadeye itibar edilmemeli. İddianamede planlardan, taslaklardan bahsediliyor. Bunların hepsi hazırlık hareketleri olsa bile eylemin, icra hareketi sayılamayacak olayların yaptırımı ceza hukuku açısından yoktur. Yargılama ‘İlerde yapma ihtimalleri var’, ‘tehlikeli olabilirler’ anlayışıyla yapılamaz. Bununla polis devleti anlayışına gidersiniz” diye konuştu.