Hititçe sözlük sanal ortamda

Hititçe sözlüğün hazırlanmasında önemli katkıları bulunan, Chicago Üniversitesi "Oriental Institute (Şarkiyat Enstitüsü)" öğretim üyelerinden Doçent Dr. Oğuz Soysal, 1995'ten bu yana çalıştığı Hitit Sözlüğü projesinin, daha geniş kitlelere daha çabuk ve masrafsız ulaştırılması amacıyla, üniversitenin internet sayfasında kullanıcıların hizmetine sunulduğunu belirtti.

Doçent Dr. Soysal, İlkçağ'da Anadolu'daki ilk siyasal birliği sağlamakla (yaklaşık M.Ö. 1600-1200) kalmayıp, o zamanın en büyük devletlerinden biri olmayı da başaran ve eski Anadolu kavimleri içinde, günümüze ilk yazılı belgeleri bırakan Hititler'in dil, tarih ve kültürünü araştıran bilim dalı olan Hititoloji'nin 1950'li yılların başından bu yana Oriental Institute'de ciddi bir disiplin olarak olarak başladığını belirterek, bu kurumun zamanla dünyada "Hititoloji'nin Mekke'si" sıfatıyla anılmaya başlandığını kaydetti.
 

Proje 1976'dan beri başarıyla sürüyor

1976 yılında, Oriental Institute dahilinde Hitit Dili sözlüğü hazırlanması için bir projenin başlatıldığını ve bu girişimin, günümüze değin başarıyla yürütüldüğünü anlatan Doç. Dr. Soysal, Hititçe-İngilizce sözlük "Chicago Hittite Dictionary"nin (CHD) 1980-2009 yılları arasında 9 fasikülünün yayımlandığını ve bunlarda "L", "M", "N", "P" ve kısmen "S" harfleri ile başlayan binden fazla Hititçe kelimenin işlendiğini ifade etti.

Şu anda "S" ve "T" harfleri ile başlayan kelimelerin yayına hazırlanmakta olduğunu ve bunların da yakında bilim dünyasına sunulacağını belirten Soysal, sözlükte, Hititçe kelimelerin bütün formları ile ve belgelendikleri metin yerleri de anılarak sunulmakta, bunların İngilizce karşılıkları verilmekte, eğer anlamları henüz bilinmiyorsa yeni teklifler getirilmekte ya da tartışılmakta olduğunu kaydetti.
 

Türk Hititologlar da görev aldı

Doçent Dr. Soysal, Hitit Dili Sözlüğü Projesi'nin, eski bir Anadolu kültürünü incelemesi yanında, Türkiye ile olan diğer bir bilimsel bağının, projede şimdiye dek pek çok ülkeden bilimadamının yanı sıra kendisiyle birlikte bir başka Türk Hititolog Profesör Dr. Ahmet Ünal'ın çalışması olduğunun altını çizdi.

Hititçe Sözlüğün daha geniş kitlelere daha çabuk ve masrafsız ulaştırılması amacıyla, 2005 yılından itibaren elektronik versiyonunun hazırlanmaya başlandığını belirten Doçent Dr Soysal, bu projenin, ücretsiz olarak kullanılmak üzere Hitit Dili ile ilgilenenlerin istifadesine sunulduğunu, olası Türk kullanıcılarını da dikkate aldığını ve sözlüğün basılı versiyonunda İngilizce verilen Hititçe kelime karşılıklarının kendisi tarafından Türkçe'ye çevrildiğini kaydetti.

Hititçe sözlüğe, Chicago Üniversitesi'nin web sayfasından ulaşmak mümkün:
"http://ochre.lib.uchicago.edu/eCHD"