Yemeniler sandıktan çıktı paraya dönüştü

Yolumuz düşmüşken Ören Meydanı’ndaki standlarında iğne oyasından takılar ve hediyelik eşya yapan Kadın Platformu’nun başkanı Merih Turgut ve Yönetim Kurulu Üyeleri Nedret Akova ve Nurten Bayan’la konuştuk. Bize kalan, emek ve azmin pek çok imkânsızlığın önüne geçtiğiydi.

Belediyeye bağlı bir kadın platformu kurmak amacıyla toplanan ilçe kadınları, önce Kadıköy Belediyesi’nden bilgi almış. İstanbul’a ziyarete geldiklerinde çok heveslenen ve etkilenen kalabalık kadın grubu, biz de bunu yapmalıyız deyip kolları sıvamış. “Bu kadınları evlerinden çıkarıp onlara cesaret aşılamak ve ekonomik özgürlük kazandırmak için ne yapabiliriz?” diye düşünmüşler, ancak maddi açıdan pek de parlak olmayan durumları onları kısıtlamış. Sonrasında Atatürkçü Düşünce Derneği, Türkiye Yardım Sevenler Derneği, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Burhaniye Kültür ve Sanat Derneği ve Türk Anneler Derneği’nin desteğini alarak platformu kurmuşlar. Hedef açıkmış. Burhaniyeli kadınları ekonomik özgürlüklerine kavuştururken Burhaniye için iyi şeyler yapmak. Sloganı “Burhaniye’yi seviyorsan emek ver” olan dernek, 35 kadınla çıktıkları yolda şu an 100’ün üzerinde kadınla çalışıyor.

Burhaniye Belediye Başkanı Fikret Akova, platform kurulduğunda iskelede atıl durumda bekleyen arıtma tesisi binasını Dünya Kadınlar Günü’nde kadın platformuna armağan etmiş. Kadın platformu üyeleri, evlerinden getirdikleri eşyayla döşemiş, badanasını kendi yapmış binanın.

Önce pazar yeri, sonra...

Platform Başkanı Merih Turgut, 3 tip kadına yönelik çalışmalar yaptıklarını söylüyor. İlki, elinden iş gelen, bebek hırkaları, yelekleri örmüş ancak artık elinde iplik alacak parası olmayan kadınlar. Bu kadınlara pazarda yer vererek başlamışlar işe. İkinci tip ise emekli öğretmenler, bankacılar, evhanımlarından oluşuyormuş. İğne oyası dantel bilmeyen emekli çalışanlar için kurslar açılmış. Kurdele, patchwork gibi. Üçüncü tip ise eşlerinden izin alamayan ama ellerinden iş gelen kadınlarmış. Pazara göndermeyen kocasıyla sabahlara kadar tartışan kadınlara da rastlamışlar. Bunun için Hamarat Eller adı verilen standlar kurulmuş. Pazarda onlara da yer vermişler. Şu an bu kurslara katılanlar, pazarda işlerini satan kadınlar için dükkan da açılmış Burhaniye’de. Şimdi Kurs görenlere dükkân verilmiş, Hamarat Eller’e dükkân verilmiş, bu kurslarda eğitim görenler kendi dükkânlarını açmış, biri kahve çalıştırıyor, biri düğün organizasyonu, sandalye süslemesi yapıyormuş.

Bir eşi daha yok

İğne oyalarını, örgüleri nasıl daha da cazip hale getirebiliriz diye düşünürken oyalardan kolye yapma fikri ortaya çıkmış. Sonrasında sandıklardaki yemeniler çıkmış, oyalarla, boncuklarla birleşmiş ve ortaya oldukça şık, yaratıcı ve bir eşi daha olmayan kolyeler, bilezikler çıkmaya başlamış.

Havlu kenarı ve yemenilerdeki iğne oyalarını nasıl değerlendirebiliriz diye düşünürken boncuk almaya karar vermişler. Dört kadın girmişler İzmir’de bir boncukçuya; ellerine ne geçerse avuçlayıp sepete atmışlar, kasaya geldiklerinde bundan hesap 87 lira tutmuş (4 yıl önce), bu sefer de topladıkları boncukları tek tek ayıklayıp geri koymuşlar.

Sonra başlamışlar kolyeler yapmaya, yaptıklarıyla kermeslere katılmışlar. İşler büyüdükçe eskiden yaptıklarını beğenmemeye başlamışlar. Sonrasında köy köy gezip en güzelini işleyenleri bulmuşlar. “Şu an 12 kadın çalışıyor sadece iğne oyası yapmak için. Bu kadınlar gündüzleri tarlaya gidiyor, zeytin topluyor. Sandıkta durmasın artık yemeniler dedik ve çalışmaya başladık” diyor.

Şu an 120 kadın çalışıyor. Geçen yıl Emitt’e katılmış ve işleri büyük ilgi görmüş. Daha sonra Burhaniyeliler Gecesi’nde kadınların birlikte yaptıkları kırkyama yorgan 3 bin 50 YTL’ye satılmış ve elde edilen gelir, öğrenci bursu olarak kullanılmış. “Platformda açtığımız kurslarda çok sayıda kadın beceri kazandı. Pazartesi günleri kurulan pazarda açılan Hamarat Eller Kermesi de kadınlarımızın ev bütçelerine destek sağlamasına vesile oldu. Bu kadınlar daha da kalabalıklaşsın istiyoruz, ev hanımı olmak, para istemek çok zor bir şey kendi ayakları üzerinde durabilsinler istiyoruz” diyorlar.

87 YTL’yi çok bulduktan üç yıl sonra belediyeye 3 bin YTL kazandıran kadınlar şimdi el emeklerini paraya dönüştürmenin keyfini çıkarıyor.