Bask Bölgesi'nde 'değişim' umudu

İspanya'nın kuzeydoğusundaki ayrılıkçı Bask bölgesi tarihinin en büyük partisi olan Bask Milliyetçi Partisi'nin (PNV) lideri ve son 3 yasama dönemi olmak üzere 10 yıldır Bask Başkanı olan Juan Jose İbarretxe, dün Bask özerk parlamentosunda yapılan seçimde başkan seçilememesinin ardından aktif siyaseti bıraktığını açıklayarak, bugün Bask parlamenterliğinden istifa etti.

Son dönemde Bask milliyetçiliğinin lideri olan İbarretxe, terör örgütü ETA'nın her saldırısını kınayıp, silah bırakmaya çağırdığı ETA'nın hiçbir zaman çözüm olamayacağını vurgulasa da, sunduğu önerilerle Bask'ın ayrılığını en güçlü savunan kişi olmuştu.

İspanya'da son 3 yılda çok tartışılan "İbaretxe planı" olarak tanınan önerinin fikir babası olan Juan Jose İbarretxe, Bask halkının geleceğine karar vermesi için referanduma gidilmesi için uğraşırken, önerisi anayasaya aykırı bulunarak merkez hükümet ve mahkemeler tarafından reddedilip, söz konusu referandum yapılmamıştı.

ETA ile bağlantısı olan tüm siyasi partilerin katılımının yasaklanmasından dolayı farklılığı olan 1 Nisandaki Bask özerk yönetim seçimlerinin ardından PNV, her zamanki gibi 1. parti olarak çıkmıştı. 75 sandalyeli Bask parlamentosunun 30'una sahip olan PNV, hükümeti kurmak için yeterli çoğunluğa sahip olmaması ve "değişim istenmesinden" dolayı ilk defa muhalefet koltuğuna oturmak zorunda kaldı. Geleneksel olarak Bask başkanı adayını ve parti başkanını ayrı kişilerden seçen PNV, İbarretxe'nin siyaseti bırakma kararının ardından "siyasetimizde değişiklik olmayacak" mesajını verdi. PNV Başkanı İnigo Urkullu, "Partimiz her zaman kişisel kararlara saygı göstermiştir. Partimizin yönünde hiçbir değişiklik olmayacaktır" dedi.

Bask'taki diğer partiler, yeni hükümeti kuran Sosyalist İşçi Partisi'nin Bask'taki kolu PSE ve ona dışarıdan destek veren Halk Partisi (PP) ise PNV'nin "radikal siyaseti bırakıp, diyalog içinde olması gerektiğini" savunan açıklamalar yaptı.

Öte yandan Bask tarihindeki 6. ve milliyetçi olmayan ilk Bask Başkanı olan PSE lideri Patxi Lopez bugün yaptığı açıklamalarda, önceliğinin ETA ile mücadele olacağının altını çizdi.

"Temel hedefim ETA'yı sona erdirmek. Barışı elde etmek için risk almaya hazırım" diyen Lopez, Bask başkanlığı görevi sona erene kadar (4 yıl sonra) ETA'nın biteceğini göreceğine ikna olduğunu söyledi. Lopez, terörle mücadele güvenlik birimlerinin çok iyi çalıştığını, ancak ETA'yı bitirmek için bunun yeterli olmadığını bir kez daha vurgulayarak, "Bir terörist yakalandığında başkasının onun yerini almaması için sosyal boyutta ETA'ya karşı ret şart" dedi. Lopez, Bask bölgesinde kamuya açık alanlarda bulunan ETA sembollerini kaldırmayı, dernek adı altında veya basın içinde ETA yanlısı tüm faaliyetleri önlemeyi, ETA üyelerinin övülmesini engellemeyi ve bilgi sızması olabilir korkusuyla bu zamana kadar ETA'ya karşı operasyonlarda kullanılmayan Bask özerk polisine bundan sonra terör örgütüne karşı güvenlik operasyonlarında yetki vermeyi planlıyor.

İspanya İç Savaşı'nda (1937) General Franco'nun askerlerinin bombardımanlarına rağmen hayatta kalmayı başardığı için Bask bölgesinde özgürlük sembolü olan "Guernica Ağacı"nın önünde her Bask başkanı gibi yarın yemin ederek görevine resmen başlayacak olan Lopez, laik olmasından dolayı diğerlerinden farklı olarak yemininde Tanrı'nın adını kullanmayacak.