İşsizlikte tarihi rekor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yeni nüfus sayımı verilerine göre revize ettiği, Ocak, Şubat ve Mart aylarını kapsayan Hanehalkı İşgücü Araştırması 2009 Şubat Dönemi Sonuçlarını açıkladı.

Genç nüfusta işsizlik yüzde 28.6

Buna göre, bir önceki yılın aynı dönemine göre, istihdam 85 bin kişi azalarak 19 milyon 864 binden 19 milyon 779 bine gerilerken, işsiz sayısı 1 milyon 125 bin kişi artarak 2 milyon 677 binden 3 milyon 802 bine çıktı. Şubat döneminde tarım sektöründe çalışan sayısı 206 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışanların sayısı 291 bin kişi azaldı.
Mevcut işsizlerin yüzde 12'sine karşılık gelen 457 bin kişi bu dönemde işten ayrıldı.
Bu rakamlarla istihdam oranı yüzde 39.3'ten yüzde 38.5'e inerken, işsizlik oranı 4.2 puan birden yükselerek yüzde 11.9'dan yüzde 16.1'e yükseldi.

Tarım dışı işsizlik oranı yüzde 14.2'den yüzde 19.8'e, genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 21.5'ten yüzde 28.6'ya çıktı.

Kentte işsizlik oranı yüzde 13.4'ten yüzde 18.1'e, kırsalda işsizlik oranı yüzde 8.5'ten yüzde 11.9'a çıktı.
 

Umutsuzlar 2.5 milyona dayandı

"Umutsuzlar" olarak bilinen, iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı 393 bin kişi artarak 2 milyon 486 bine çıktı.

Umutsuzların 1 milyon 142 bini erkek, 1 milyon 344 bini kadınlardan oluştu. Umutsuzlar içinde yer alan, iş bulma ümidi olmayanların sayısı 229 bin kişi artarak 930 bine yükseldi.
Şubat döneminde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 820 bin kişilik artış ile 70 milyon 236 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 860 bin kişi artarak 51 milyon 360 bin kişiye ulaştı.
 

İstihdamda sanayinin payı geriliyor

Şubat döneminde istihdam edilen 19 milyon 779 bin kişinin yüzde 22.2'si tarım, yüzde 20.5'i sanayi, yüzde 4.9'u inşaat, yüzde 52.4'ü ise hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 1.1 puan, hizmetler sektörünün payının 0.8 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 1.7 puan, inşaat sektörünün payının ise 0.3 puan azaldığı görüldü.
 

Beş işsizden biri, 1 yıldan fazladır iş arıyor

Bu dönemdeki işsizlerin; yüzde 74.5'i erkek nüfus, yüzde 62'si lise altı eğitimli. Yüzde 20.3'ü bir yıl ve daha uzun süredir iş arıyor. İşsizler sıklıkla (yüzde 31.7) "eş-dost" vasıtasıyla iş arıyor. Yüzde 91'i (3 milyon 459 bin kişi) daha önce bir işte çalıştı. Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 41.5'i "hizmetler", yüzde 27.4'ü "sanayi", yüzde 20.1'i "inşaat", yüzde 8.7'si ise "tarım" sektöründe çalıştı. Yüzde 2.3'ü ise 8 yıldan daha önce işinden ayrıldı.

İşsizlerin yüzde 30.5'inin çalıştığı işin geçici olduğu belirlendi. Yüzde 24.9'u işten çıkarılanlar, yüzde 11.9'unu kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 9.5'ini işyerini kapatan/iflas edenler, yüzde 7.1'ini ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 6.4'ünü öğrenimine devam eden veya yeni mezun olanlar oluşturdu.
 

Çalışanların dörtte üçü erkek

Bu dönemde istihdam edilenlerin; yüzde 73.8'i erkek nüfustan oluştu. Yüzde 58.1'i lise altı eğitimli. Yüzde 60.2'si ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 28.2'si kendi hesabına ve işveren, yüzde 11.6'sı ücretsiz aile işçisi. Yüzde 57.9'u "1-9 kişi arası" çalışanı olan işyerlerinde çalışıyor. Yüzde 2.6'sının ek bir işi vardır. Yüzde 3.9'u mevcut işini değiştirmek veya mevcut işine ek olarak bir iş arıyor. Ücretli olarak çalışanların yüzde 92.3'ü sürekli bir işte çalışıyor. Bu arada toplam kamu istihdamı da 2 milyon 948 bin kişi olarak belirlendi.
 

Kayıt dışılık oranı yüzde 40.8

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0.5 puanlık azalışla yüzde 40.8 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 86.6'dan yüzde 83.7'ye, tarım dışı sektörlerde yüzde 29.2'den yüzde 28.6'ya düştü.

Şubat döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 1.3 puanlık artışla yüzde 45.9 olarak gerçekleşti. Erkeklerde işgücüne katılma oranı geçen yılın aynı dönemine göre 1 puanlık artışla yüzde 69.1, kadınlarda 1.5 puanlık artışla yüzde 23.5 oldu. Kentsel yerlerde işgücüne katılma oranı 1.2 puanlık artışla yüzde 44.9, kırsal yerlerde ise 1.4 puanlık artışla yüzde 48.4 seviyesinde gerçekleşti.

İşgücünün eğitim ve yaş dağılımları ise; toplam işgücünün yüzde 17.7'sini 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde işgücüne katılma oranı yüzde 43.7 iken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yüzde 77.1 oldu. Lise altı eğitimlilerde erkeklerin işgücüne katılma oranı yüzde 67.7 iken, kadınlarda yüzde 19. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 72.9 iken, kadınlarda yüzde 33.1. Yükseköğretim mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 82.5 iken, kadınlarda yüzde 69.6 oldu.
 

13 milyon kişi işgücü dışı kaldı

Şubat döneminde işgücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 21.8'i "tarım", yüzde 11.9'u "sanayi", yüzde 3.8'i "inşaat", yüzde 19'u ise "hizmetler" sektöründe çalıştı. Yüzde 43.5'i ise 8 yıldan önce işten ayrıldı.

Daha önce bir işte çalışıp, sözkonusu dönemde işgücü dışında olanların (12 milyon 996 bin kişi); yüzde 9.7'si emeklilik, yüzde 12.4'ü mevsim gereği, yüzde 7'si sağlık nedeniyle, yüzde 4.1'i eşinin isteği ve evlilik, yüzde 5'i işten çıkartılma/işyerinin kapanması, yüzde 3.2'si işinden memnun olmama, yüzde 15.1'i diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrıldı.

Şubat döneminde 1 milyon 183 bin kişi işe yeni başladı veya iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 6 olarak belirlendi. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 32.9'u 25-34 yaş grubunda bulunuyor.

Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 22.6'sı "sanayi", yüzde 42.9'u "hizmetler", yüzde 22.6'sı "inşaat" sektöründe, yüzde 11.9'u ise "tarım" sektöründe işe başladı.