Dünyada Geçen Hafta

 
Obama’dan iki devletli çözüm vurgusu

ABD Başkanı Barack Obama, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya geldi. Obama görüşmede, "iki devletli çözüm çabalarına" desteğini vurgularken, Netanyahu, "Filistinliler ile barış görüşmelerine bir an önce başlamaya hazır olduklarını", ancak Filistinlilerin İsrail'i, bir Yahudi devleti olarak tanıması gerektiğini söyledi.

Filistinlilerin kendilerini yönetmeleri gerektiğini söyleyen Netanyahu, ancak bu ifadesiyle iki devletli çözüme işaret edip etmediğine açıklık kazandırmadı.

 
Hindistan’da zafer Kongre Partisi’nin

Dünyanın en uzun soluklu seçimlerinin yaşandığı Hindistan'da bir ay süren genel seçimin ardından, Başbakan Manmohan Singh ve Kongre Partisi liderliğindeki iktidar bloku seçimden zaferle çıkarken, ana muhalefetteki milliyetçi Bharatiya Janata Partisi (BJP) seçimi kaybetti.


İstenmeyen fotoğraflar basına sızdı

ABD Başkanı Barack Obama’nın önce yayımlanmasına izin verdiği, daha sonra ise “askerleri tehlikeye sokacağını” ve “Ortadoğu’da Amerikan karşıtlığını körükleyeceğini” ileri sürerek yayımlatmaktan vazgeçtiği Irak ve Afganistan’daki işkence fotoğrafları basına sızdı. Avustralya’daki SBS kanalının Ebu Garip skandalının patlak verdiği 2006 yılında ele geçirip o zamanlar yayımlamadığı işkence fotoğraflarının, Obama’nın engellemek istedikleri arasında olduğu sanılıyor. Fotoğraflardan biri, ranzasından baş aşağı sarkıtılmış çıplak bir mahkûmu gösteriyor. Başka bir fotoğrafta üzerine insan dışkısı bulaşmış bir tutuklu, koridorda gardiyanın tehditvari bakışlarına maruz kalıyor.

 
Kuveyt’te kadınlar ilk kez parlamentoda

Kuveyt’te kadınlar ilk kez parlamentoya girdi. 50 sandalyeli meclisin yeni üyelerini belirlemek için önceki gün yapılan seçimlerde 210 aday arasında yer alan 16 kadından 4’ü milletvekili seçildi. Hepsi ABD’de eğitim görmüş olan kadın milletvekillerinin siyaset, ekonomi ve eğitim alanında doktora dereceleri var. Ancak kimi siyasi yorumcular bu durumun göstermelik olduğunu iddia ettiler.

 
Cuntanın seçim hesabı

Myanmar’da muhalif lider Aung San Suu Kyi (63), ev hapsi kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle hakkında açılan davanın ilk duruşmasına çıkarıldı. Davada, Suu Kyi ile birlikte, ev hapsinde tutulduğu yasak bölgeye giren ABD vatandaşı John William Yettaw ve iki kadın yardımcısı da yargılanıyor. Yüzerek, Suu Kyi’nin ev hapsinde tutulduğu bölgenin yakınındaki gölü geçen ve gizlice yasak bölgeye giren Vietnam gazisi Yettaw, davanın açılmasına neden olmuştu.

1962’den beri askeri diktatörlükle yönetilen Myanmar’da, ev hapsi süresi 27 Mayıs’ta biten Suu Kyi’yi, gelecek yıl yapılacak genel seçimler geçinceye kadar gözaltında tutmak için davayı bahane olarak gördüğü belirtiliyor. Nobel Barış Ödülü sahibi Suu Kyi, 13 yıldır ev hapsinde tutuluyor.

 
Bush dönemi yetkilileri yargılanamayacak

ABD’de Yüksek Mahkeme, 11 Eylül saldırılarından sonra terör zanlılarına yapılan işkenceden ötürü, dönemin Adalet Bakanı, Federal Soruşturma Bürosu Başkanı ve eski Başkan George Bush döneminin diğer yetkililerinin yargılanamayacağına karar verdi. 11 Eylül 2001’deki saldırıdan sonra New York’ta bir yıldan fazla tutuklu kalan Pakistanlı Cevad İkbal, eski Adalet Bakanı John Ashcroft ve FBI Başkanı Robert Mueller aleyhine, işkence gördüğü ve hakarete uğradığı suçlamasıyla dava açmıştı. İkbal, gereksiz yere soyularak arandığını, gardiyanlar tarafından dövüldüğünü, etnik ve dini ayrımcılığa uğradığını söylemişti.

 
Sri Lanka kanlı ‘zafer’                                                

Ayrılıkçı Tamil Kaplanları’nın lideri Vellupillai Prabhakaran (54) ile birlikte örgütün üst düzey liderlerinin öldürüldüğünü ve 26 yıllık savaşın sona erdiğini duyuran Sri Lanka ordusu, nihai zaferini ilan etti.

Sri Lanka Devlet Başkanı Mahinda Rajapaksa ise 26 yıldır süren iç savaşın resmen sona erdiğini ilan ederken ülke, Tamil Kaplanları’nın lideri Velupillai Prabhakaran’ın yaşayıp yaşamadığı tartışmaları çıktı. Tamil gerillaları, savaşlarının “acı sona” ulaştığını kabul ederek silah bırakmışlardı, ancak liderlerinin ölü olduğunu reddettiler. Bunun üzerine Sri Lanka televizyonları Prabhakaran’a ait olduğu söylenen cesedin görüntülerini yayımladılar.

Öte yandan uluslararası örgütler, ordunun sivil ayrımı gözetmeden yürüttüğü operasyonların insan hakları ihlâlleri açısından soruşturulmasını istiyor. 32 ülkede “terörist” olarak kabul edilen örgütün eylemleri, intihar saldırısı odaklıydı. Çatışmalarda şimdiye kadar 70 bin kişi öldü. 1976’da kurulan Tamil Eelam Kurtuluş Örgütü Sri Lanka’nın kuzey ve doğusunda bağımsız bir Tamil Devleti için savaşıyorlardı.

 

Bill Clinton BM Haiti Temsilcisi

Eski ABD Başkanı Bill Clinton, Haiti’ye Birleşmiş Milletler (BM) Özel Temsilcisi olarak atandı. Adının açıklanmasını istemeyen bir BM yetkilisi görevin Clinton için özel olarak oluşturulduğunu söyledi. Clinton, yaptığı açıklamada görevi memnuniyetle kabul ettiğini belirtti. Clinton'ın Haiti'nin birçok kasırganın yol açtığı yıkımdan ve uzun süredir devam eden siyasi istikrarsızlıktan kurtulmasına yardımcı olacak çalışmalarda bulunacağını açıklandı.


Pakistan’da insani dram

Pakistan’ın Svat Vadisi’nde Taliban’a yönelik operasyonlarını sürdüren ordu, birçok Taliban militanını öldürdüklerini açıklarken çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan yaklaşık 1.5 milyon insan aç kaldı. Bölgede gıda kıtlığı nedeniyle iki ateş arasında kalan binlerce kişinin ekmek ve suyla beslendiği, birçok hastanenin de kapılarını kapattığı belirtiliyor. Yolların kapatılması nedeniyle bölgede mahsur kalan binlerce kişi, çadırlarda yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun siviller için 543 milyon dolarlık yardım çağrısında bulundu.



Katolik rahiplerin taciz dosyası

İrlanda’da çocuklara cinsel tacizde bulunan Katolik rahiplerle ilgili uzun süredir beklenen rapor yayımlandı. Hükümet, Katolik kilisesine bağlı kurumlarda tacize maruz kalan çocuklarla ilgili bir belgeselin televizyonda yayımlanmasının ardından, soruşturma için bir komisyon kurmuş ve tazminat sözü vermişti. Çocuk Tacizi Araştırma Komisyonu’nun çalışmalarına başlamasından yaklaşık 10 yıl sonra yayımladığı 2 bin 500 sayfalı, 5 ciltlik rapor, 1930’lu yıllardan itaberen, binlerce çocuğun uğradığı tacizi anlatıyor. Devlet bugüne kadar 12 bin 500 taciz kurbanına 1.36 milyar dolar tazminat öderken, kurbanların çoğu şikâyette bulunduklarını ancak kendilerine inanılmadığını açıkladılar.

 
Askeri uçak köye düştü
 

Endonezya’da çarşamba sabahı 11 personel ve 98 yolcu taşıyan bir askeri uçağın düşmesi sonucu 97 kişi hayatını kaybetti. Başkent Cakarta’dan kalkan ve askeri personel ile ailelerini taşıyan uçağın, Java Adası’nın doğusundaki Iswahyudi hava üssüne inmeye çalışırken, 4 kilometre uzaklıktaki bir köyde evlerin üzerine düşerek pirinç tarlasına savrulduğu belirtildi. Uçağın tamamen parçalandığını kaydeden yetkililer, uçaktaki yolcular arasında 10 kadar çocuğun da bulunduğu bildirildi. C-130 Herkül tipi nakliye uçağının düşüş nedeniyle ilgili bir araştırma ekibi kurulacağı açıklandı. Hava Kuvvetleri yetkilileri, geçen hafta ciddi aksaklıklar nedeniyle bu uçaklarla ilgili kontrollere başlanacağını duyurmuştu.
 

Hizbullah'ı seçmeyin, yardımı alın

Lübnan’ın başkenti Beyrut'a giden ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Lübnan'a yardım yapılmasının 7 Haziran'daki seçimin sonuçlarına bağlı olduğunu söyledi. Hizbullah yetkilileri ise Joe Biden'ın Lübnan ziyaretini eleştiren açıklamalarda bulundular. Hizbullah milletvekili Hasan Fadlallah, ülke için çok büyük önem taşıyan genel seçimlere iki hafta kala bu ziyaretin yapılmasının ''müdahale'' anlamını taşıdığı eleştirisinde bulundu.


Arap dünyasını karıştıran davada idam kararı

Mısırlı işadamı Hişam Talat Mustafa, eski sevgilisi ünlü Lübnanlı şarkıcı Suzan Tamim’in öldürülmesiyle ilgili davada ölüm cezasına çarptırıldı. Mustafa’nın kendisinden ayrıldıktan birkaç ay sonra bıçaklı saldırı sonucu hayatını kaybeden Tamim’i öldürmesi için bir polise 2 milyon dolar verdiğinin ortaya çıkması, Arap dünyasında şok etkisi yaratmıştı. Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’in oğlu Cemal’e yakınlığıyla bilinen Mustafa’nın ölüm cezasına çarptırılması, Mısır’da elit tabakadan bir kişinin genelde kanunların üstünde görülmesi nedeniyle şaşırtıcı bir karar olarak yorumlandı.

 
Gitmo’ya para yok, savaşa var

ABD Senatosu, Başkan Barack Obama’nın Guantanamo esir kampının kapatılması için istediği finansmanı reddederken, Irak ve Afganistan savaşları için bu yıl 91.3 milyar dolar ek bütçe ayrılmasını kabul etti. Senato’da onaylanan ek bütçeyle beraber bu yıl Irak ve Afganistan savaşına harcanacak paranın 900 milyar doları aşacağı belirtiliyor.

ABD Senatosu’nun Guantanamo cezaevinin kapatılması ve tutukluların başka yere taşınmasını reddetmesinin ardından Başkan Barack Obama bu yöndeki kararını savundu. George W. Bush yönetiminin terörle mücadele yöntemlerini sert bir dille eleştiren Guantanamo cezaevi konusunda “pislik temizlediklerini” söyleyen Obama’yı eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney, ABD’nin güvenliğini zayıflatan kararlar almakla suçladı.


Birleşmiş Milletler’den ‘Çabuk olun’ çağrısı

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Kıbrıs meselesinin çözümü için liderlere “elinizi çabuk tutun” çağrısında bulundu. Yayımladığı son Kıbrıs raporunda zaman ilerledikçe anlaşmaya varmanın zorlaşacağını belirten Ban Ki-mun, “Taraflar da her geçen çözümsüz günün sonunda anlaşmanın daha da zorlaştığını anlamış durumdalar” ifadesini kullandı. Ban Ki-mun, “Adadaki statükonun kabul edilemez olduğunu ve sürecin ucunun açık olamayacağını” da belirtti. Perşembe günü yayımlanan raporda genel sekreter, adadaki cesaret verici gelişmelere rağmen henüz kapsamlı bir anlaşma sağlanamadığı gerekçesiyle adadaki BM Barış Gücü’nün (UNFICYP) görev süresinin 6 aylığına uzatılmasını tavsiye etti.

New York’ta saldırı planına 4 tutuklama

ABD’nin New York kentinde iki sinagoga bomba yüklü araçla saldırı düzenlemeyi ve askeri uçakları vurmayı planladığı iddia edilen 4 kişinin tutuklandı. Zanlıların dördünün de Müslüman olduğu belirtiliyor. Yetkililerin açıklamasına göre, New York’ta ikamet eden 4 kişi, Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) tarafından yaklaşık bir yıldır sürdürülen gizli operasyon sonucu tutuklandı. Kendilerini İslamcı militan olarak tanıtan FBI ajanlarından patlayıcı almayı kabul ettikleri belirtilen zanlılara, FBI’nın sahte bombalarla, yine aktif olmayan füzeler sattığı, zanlıların işlemez haldeki bombaları sinagogun önüne yerleştirdikten sonra tutuklandığı belirtiliyor. New York, 11 Eylül saldırılarından beri sürekli alarm durumunda.


İsrail Filistin’i haritadan sildi

İsrail Turizm Bakanlığı, reklam afişlerinde işgal ettiği Filistin topraklarını İsrail’e ait göstererek, “Filistin’i haritadan sildi”. Dubai merkezli El Arabiya televizyonunun haberine göre bakanlığın ülkeye çekmek amacıyla hazırladığı ve İngiltere’nin başkenti Londra’daki bazı metro istasyonlarına asılan afişlerde Batı Şeria, Gazze ve İsrail’in işgal ettiği Suriye toprağı olan Golan Tepeleri, İsrail sınırı içinde gösterildi. Bazı metro müşterilerinin şikâyeti üzerine Londra merkezli Filistin Dayanışma Kampanyası’nın (PSC), yetkililerden “kasıtlı olarak yanlış bilgi veren” afişlerin indirilmesini istediği belirtildi.

 

Atina’da Kuran gerginliği

Yunanistan’ın başkenti Atina, bir polisin bir göçmene ait Kuran’ı yırttığı iddiası üzerine kent iki gün boyunca 1000’i aşkın Müslüman göçmenin protestolarına sahne oldu. Polis göstericilere müdahale ederken, çıkan olaylarda 7 göçmen ve 7 polisin yaralandığı, 40 kişinin gözaltına alındığı açıklandı. Atina Polis Teşkilatı’ndan konuyla ilgili bir açıklama gelmezken, olayla ilgili soruşturma başlatıldı. Atina’da bir grup maskeli şahıs da, Müslüman göçmenlerin mescit olarak kullandığı bir apartman dairesini kundakladı. Olayda Bangladeş uyruklu oldukları belirlenen 5 göçmenin yaralandığı kaydedildi. Atina’da polisin geçen perşembe günü yaptığı asayiş operasyonu sırasında, bir Suriyeli göçmenin evraklarını kontrol ederken, bu kişiye ait Kuran’ı yırttığı iddiası edilmişti.

 

Somali’deki çatışmalar sürüyor

Somali’nin başkenti Mogadişu’daki hükümetle isyancı güçler arasındaki çatışmalar sürüyor. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, Mogadişu'daki çatışmalar nedeniyle son iki hafta içinde 49 bin kişinin başkenti terk ettiğini kaydediyor. Yaklaşık 18 yıldır iç savaşın sürdüğü Somali'de, 2007 yılından bu yana çatışmalarda 17 bin 700 sivilin hayatını kaybettiği, 1 milyondan fazla sivilin evlerini terk ettiği, 3 milyon Somalilinin de acil gıda yardımlarıyla yaşadığı bildiriliyor.

 
Türkiye polemiği Fransa’yı karıştırdı

Avrupa Parlamentosu seçimine hazırlanan Fransa, ‘Türkiye’ nedeniyle birbirine girdi. Financial Times’ın haberine göre muhalefet, bir yandan Fransa'nın AB dönem başkanlığı zamanından Türkiye ile iki yeni müzakere başlığı açılmasını onaylaması, öte yandan kamuoyu önünde Türkiye’nin adaylığına karşı demeçleri nedeniyle Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'yi seçmene yalan söylemekle suçladı.

The Financial Times, Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkoz'nin merkez-sağ UMP partisinin, küresel ekonomik kriz nedeniyle büyük yara alan ekonomi konusundan uzak durmaya çalıştığını belirterek, “Sarkozy, kafaları ekonomik krizle meşgul olan seçmenin dikkatini ekonomiden Türkiye'ye çekmeye çalışıyor" diye yazdı.

 
Eski G. Kore lideri ‘ölüme atladı’

Rüşvet aldığı iddiaları üzerine hakkında soruşturma yürütülen Güney Kore'nin eski devlet başkanı Roh Moo Hyun, dağ tırmanışı sırasında intihar etti. Ailesine hitaben bir intihar notu bırakan Roh, notta pek çok insana acı çektirdiği için özür diliyor. 2003-2008 yılları arasında cumhurbaşkanlığı görevini yürüten Roh hakkında, bir işadamından 6 milyar dolar rüşvet aldığı iddiasıyla soruşturma başlatılmıştı.

(Derleyen: Berza Şimşek)