'Leman Gölü Yalnızı'

Uğur Kökten ile yaptığımız söyleşide söze gezi kültürüyle başladık, sonra da İsviçre üzerine getirdik sohbetimizi.

- Sayın Kökden, farklı coğrafyalara çıktığınız yolculukların birinden daha döndünüz ve bizlere İsviçre'nin her bir yerinden seslendiğiniz Leman Gölü Yalnızı adlı kitabınızla 'merhaba' dediniz. Belki pek çok kez dile getirmişsinizdir, ama ben kendi adıma bir kere daha sormak istiyorum; nasıl başladı sizin farklı dünyalara yelken açma serüveniniz, anlatır mısınız biraz?

Evet, yolculuklar sürdü ve sürmekte; ama, kuşkusuz, nedenler değişik. Sürekli de değişmekte! Bu kez İsviçre olsa bile, daha önce Paris, Fransa, birkaç ülke dışında tüm Avrupa anakarası ve Orta Afrika'ydı!Yolculuklarımın ana nedeni, altmışlı yılların başlangıcında, otuz yaşına yaklaşırken, Paris'te mühendis olarak çalışıyor olmam; dolayısıyla, oradan çevre ya da komşu ülkelere kolayca gidebilmem. Ardından, gazetecilik (Politika gazetesi) ve bürokrasi dönemi, en sonra da ailesel nedenler...

- Kimlerdi, nelerdi rehberleriniz? Buradan şuraya da varalım isterim, istikamet belirlemedeki etmenleri konuşabiliriz...

Yön belirleyen etmenler, genelde koşullar ve olanaklar! Çünkü, her zaman birkaç işi birlikte yapmak zorundasınız.

-Nasıl olur sizin yola koyuluşunuz, bunu anlatır mısınız biraz? Her birinin ayrı bir hazırlığı, ön okumaları oluyordur mutlaka.

Ön okumayı yeğ tutmam genelde. Kendimi yolculuğun büyüsüne, gizemine ve temsil ettiği serüvene bırakmayı her zaman uygun gördüm. İlk önemli yolculuğumu, 1963'te, İspanya'ya yaptım. Daha önceki uzun Fransa yolunu saymazsak. O sırada, İberik Yarımadası'nda, Salazar ve Gn. Franco yönetimdeydi. Yirmi yılın geçmesine karşın, ülkede idamlar sürüyor; birtakım gecikmiş iç savaş hesapları görülüyordu. Yazar Semprun, yasadışı birisi olarak yaşadığı ülkesini, yine o yıl gizlice terk etmişti. Başka bir deyişle, ünlü Büyük Yolculuk'un Fransa'da yayımlandığı yıl! Ben de, aynı yıl, sahte bir pasaportla İspanya'ya girdim. İlk denemelerim, bu notlarla beslendi ve Soyut dergisinde yayımlandı. İkinci büyük yolculuğum, kırk günden daha uzun sürdü ve SSCB'de gerçekleşti. Manş kıyılarından vapurla Leningrad'a (günümüzün St. Petersburg'u), sonra tren, Volga'da geceli gündüzlü vapur yolculuğu, uçak, kısaca her tür araçla süren bir araştırma gezisi: Leningrad'dan Stalingrad'a! 'Umudun Yaşlanmadığı Ülke'de bir koşu!Bu yolculuğun ürünü, Vietnam Savaşı üstüne yayımlanmamış bir uzun öykü oldu denilebilir: Geceye Evet! Sovyetler'de geçen böyle bir öykünün Türkiye'de yayımlanabilmesi için, onu yazınsal bir türe dönüştürme zorunluluğu duymuştum.

Turhan günay okurlara

Richard Kearney'in üç ana eksende; siyaset, edebiyat, felsefe ekseninde, ama hepsinde de felsefi söylem yoluyla yaptığı söyleşiler; insan-dünya-bilgi ilişkilerini boyutlandırıyor. 'Siyaset düşünürleri' olarak saptadığı Kristeva, Ascherson, Taylor, Ricoeur, Said, Chomsky, Václav Havel'in; 'edebiyat düşünürleri' olarak yorumladığı Eco, Steiner, Warner, Heaney, Borges, Nussbaum, Holub, Daras'ın; 'felsefe düşünürleri' olarak değerlendirdiği Derrida, Levinas, Marcuse, Ricoeur, Breton, Gadamer, Lyotard'ın 'zihin halleri' dil dolayımında kurdukları özne-nesne ilişkileri, dış dünya-düşünme-dil ilişkileri, bizi dönüştürüyor; kendi bilgi birikimimizle yeni bir diyaloğa girmemizi sağlıyor. Richard Kearney kitabın, felsefe, siyaset ve kültür alanındaki belli çağdaki entelektüel tartışmaları akademisyenlere olduğu kadar akademisyen olmayanlara da yaymayı amaçladığını dile getiriyor. Kitabı Prof. Dr. Betül Çotuksöken değerlendirdi.Uğur Kökden, İsviçre izlenimleriyle harmanladığı denemelerini 'Leman Gölü Yalnızı' adıyla kitaplaştırdı. Kökden'le Erdem Öztop konuştu.Bol kitaplı günler'

e-posta: turhangunaycumhuriyet.com.tr / cumkitapcumhuriyet.com.tr