Moda duyarlı olmalı

Moda ve akımlar üzerine bir şeyler söyleyecek olsak popüler imajları ve sembolleri dönüştürerek tüketim maddesi üretmesi üzerine uzun uzun konuşabiliriz. Oysa Yusuf Kayı daha farklı bir yöntem izliyor.Çevresinde yaşanan sosyal sorunlara tasarımlarıyla dikkat çekmeye çalışıyor. Kayı’nın ocak ayında Otto Santral’de yapılacak “Ölü Gelin” isimli defilesinin amacı da küçük yaşta evlendirilen kızların yaşadıklarına dikkat çekmek.

- Modacılığa nasıl başladınız?

Yusuf Kayı: Eskiden beri tekstil sektörünün içindeydim. Zaten çocukluğumdan beri kıyafet çiziyorum, arkadaşlarımızla birbirimize modellik yapardık. Sonra işin eğitimini aldım, bir süre asistanlık yaptım. Böylece profesyonel anlamda modacılığa başladım. Firmalara koleksiyon hazırlayarak devam ettim, ardından defileler derken devam etti. İlk defilem 2004’te Princess Otel’de yapıldı. Sekiz yıldır bu işin içindeyim.

- Peki belli konular içeren defileleriniz baştan beri var mıydı?

- İlk defilem deneysel bir tarzdı. Belli bir konusu yoktu. İkincisindeyse biçki ve makas kullanmadan bir koleksiyon hazırladım. Dünyadan on tasarımcı çanta tasarlamıştı. Ben de her çanta için bir kıyafet düzenledim. Bunun da Mısır Apartmanı’nda video gösterimi yapıldı. Sonrasında gösterimi Otto’da yapılan, malzeme olarak atık maddeleri kullandığım bir koleksiyon oluşturdum. Bu fikri küresel ısınmaya dikkat çekmek için geliştirmiştim. O çok ilgi gördü.

- Modanın sosyal olaylar ve durumlarla alakası hep vardır ama bunu dönüştürerek bir akım haline getirmesi daha çok uygulanan yöntemdir.

- Ama böyle olması gerekiyor. Evet Türkiye’de bunu yapanların sayısı daha az. Fakat dünyadaki pek çok tasarımcı bu yöntemi kullanıyor.

- Siz bu yöntemi kullanırken birtakım mesajları da üretimin içinde taşımaya devam ediyorsunuz sanırım.

- Kesinlikle öyle. Ocakta yapılacak defilemden bahsedersek; doğuda küçük yaşta evlendirilen kızlara dikkat çekmek istiyorum. Bu kızlar kendilerinden belki kırk elli yaş büyük, hiçbir sevgi duymadıkları insanlarla evlendiriliyorlar. Ya kendilerini öldürüyorlar ya da kaçtıkları için öldürülüyorlar. Defilenin ismi de bu yüzden Ölü Gelin. Bir şekilde oradaki insanlara destek olmamız lazım. Sonrasında bu koleksiyon tablo haline getirilecek. Tablo olursa işin teması insanların her zaman gözünün önünde olacak. Satışın yüzde yirmi beşi de doğuda okuyan kızlara gidecek.

- Yaşananlara karşı duyarlılık sanatınızla gelişen bir şey mi yoksa baştan beri var mıydı?

- Çocukluğumdan beri duyarlı bir insanım. Birey olarak böyle şeyler yapmam gerektiğini düşünüyorum. Bir şekilde insanların birbirine yardım etmesi gerekiyor. O kadar kötü bir dönemde yaşıyoruz ki, kimsenin kimseye güveni kalmadı. Belki çok karamsar bakıyorum ama birileri de benim gibi karamsar bakmalı.

- Moda verdiği mesajların gücüyle aslında çok tehlikeli bir alan.

- Tabii tehlikeli. Ben bu Ölü Gelin defilesi için bile tasarımcı olarak biraz korku taşıyorum. Sonuçta genel olarak kabul görmüş bir şeye baş kaldırıyorum.

- Meslektaşlarınız arasında sizin kadar duyarlı olan ve bunu işlerine yansıtan var mı?

- Bilmem, vardır muhakkak. Önemli olan o kıyafetlerin nasıl yapıldığı. Kıyafet şıksa güzel bir hikâyeyle çok daha fazla ilgi çeker. İşin bir de bu yönü var.

- Defileleri yaparken çalıştığınız firmalardan ya da meslektaşlarınızdan bu tip mesajların ticari anlamda kötü etkileri olacağı yönünde telkinler geliyor mu?

- Oluyor ama benim kendi koleksiyonlarımla alakalı ticari bir kaygım şu anda yok. Kıyafetlerim biraz daha sokak modası işleri.

- Sokak modası artık içi boşalmaya başlayan bir kavram mı?

- Artık herkes kendi tarzını yaratmaya başladı. Moda takip ediliyor ama pazardan alınan bir tişörtün yakasını kesip salaş hale getirenler de var, iyi bir ürün alıp pazar işi bir kıyafetle kullananlar da. Zaten Türkiye’de gençler artık çok güzel giyiniyorlar. Sadece Taksim, Kadıköy ya da Bebek’ten bahsetmiyorum. Karadeniz’e gittiğimde de aynı şeyi gördüm.

- Türkiye’deki modanın kendi tarzını yaratmaya başladığnı söyleyebilir misiniz?

- Kesinlikle. Tasarımcılar daha fazla insanın zihniyetine ulaşmaya başladı. Üniversitelerdeki moda bölümlerinin ve öğrencilerin sayısı da hızla artıyor.

- Moda bölümlerinin artmasını herkes iyi bir şey olarak görmüyor.

- Bence çok iyi bir şey çünkü yeterince iyi olmayanlar zaten eleniyor.

- Moda sektöründe bir kuşak çatışması var mı?

- Var tabii. Doksan doğumlu bir modacıyla yirmi yaş büyük birini yan yana koyduğunuzda bunu görebilirsiniz.

- Bundan bir önceki kuşak için yurtdışında başarı kriteri oryantalist işler yapmaktı.

- Hâlâ öyle. Kesinlikle öyle olması gerektiğini düşünüyorum. Tamamen Avrupa’yı referans alan işler yapmak yerine kendi kültürünü en güzel şekilde yansıtıyorsan bu güzel bir şeydir.

- Oryantalist moda hakkında da kendi kültürünü yüzeysel bir şekilde sunduğu yönünde eleştiriler var.