Suriye’de zafer havası

Suriye hükümet güçleri, kısmen IŞİD’in kontrolünde olan petrolgaz zengini Deyr ez Zor’u alma ve savaşın genelinde zafer ilan etme noktasına geldi. Rusya’nın Suriye’deki güçlerinin komutanı Aleksandr Lapin, dün itibarıyla hükümet güçlerinin ülke topraklarının yüzde 85’ini IŞİD militanlarından geri aldığını açıkladı. IŞİD militanlarının halihazırda kontrol ettiği 27 bin kilometrekare genişliğindeki alanın Suriye topraklarının yüzde 15’ine denk geldiğini belirten Lapin, Kaide kolu Nusra’ya karşı operasyonların da tamamen yok edilecekleri güne kadar devam edeceğini vurguladı.

‘IŞİD pazarlık peşinde’

Suriye hükümetinin müttefiki Hizbullah ise geriye sadece ufak tefek muharebelerin kaldığını söyleyerek doğrudan zafer ilan etti. Ahbar gazetesinin aktardığına göre Hizbullah lideri Hassan Nasrallah bir dini toplantıda “Suriye’de savaşı biz kazandık, geriye kalan şurda burada ufak tefek muharebeler” diye konuştu. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a karşı savaşan gruplardan “Diğer proje, yolunun başarısızlığa uğramasının ardından şimdi müzakere etmek istiyor” diye söz ederek Nusra ve IŞİD’in pazarlık istediğine işaret etti.

Gözler İdlib’de

11 Eylül 2001 saldırılarının üzerinden 16 yıl geçerken Kaide’nin tek güçlü yapılanması konumundaki Nusra’nın da Türkiye sınırındaki İdlib vilayetinden başka tutunduğu yer kalmadı. 30 Eylül 2015’te Rusya’nın sahaya müdahil olmasından beri dirilen Suriye hükümet güçleri, geçen yılın sonunda Halep’i kurtarmaları, bu yıl kısmen Irak, tamamen Ürdün sınırında kontrolü sağlamalarının ardından kısa süre öncesine dek ihtimal verilmeyen bir işe daha girişti ve Deyr ez Zor kentine yönelik üç yıllık IŞİD kuşatmasını kırdı.

Bu ilerlemede, Rusya ile İran’ın, silahlı grupları destekleyen Türkiye’yi yanlarına çekerek Astana sürecini devreye sokması ve çatışmasızlık bölgeleri kurması, önemli rol oynadı. Sırada İdlib’e de çatışmasızlık bölgeleri formülünün uygulanıp uygulanamayacağı meselesi var. Ancak ABD’nin desteklediği ve Ankara’nın “terörist” kabul ettiği YPG’nin liderlik ettiği Suriye Demokratik Güçleri (SDG) de denkleme dahil.

SDG ile gerilim

Bir yandan IŞİD’den Rakka’yı kurtarma operasyonu yürüten SDG, diğer yandan Deyr ez Zor’a da bir başka koldan operasyon başlatmış durumda. Farsnews’a göre Suriye ordusu, ilkin, SDG’nin Deyr ez Zor’u Irak’a bağlayan sınır kapısını almasını önlemeye çalışacak.

Erbil merkezli Rudaw sitesi de Suriyeli bir komutanın PYD/YPG’nin yönettiği Rojava’daki Kamışlı ve Haseke’yi de almaktan söz ettiğini aktardı. Haberde Deyr ez Zor’da SDG ile hükümet güçleri arasında doğrudan bir çekişme yaşanacağının tahmin edildiği belirtildi.

IRAK MECLİSİNDEN IKBY’YE VETO

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesud Barzani’nin 25 Eylül için ilan ettiği ve ertelenmesine yönelik talepleri savuşturduğu bağımsızlık referandumuna karşı Irak meclisi ret kararı aldı. IKBY ile idaresi dışındaki Kerkük gibi statüsü tartışmalı yerlerde yapılacak referandumla ilgili 80 milletvekilinin imzasıyla sunulan tasarı, 328 vekilli mecliste 168 vekilin katılımıyla oylandı. Kürt vekiller oturumu boykot etti. Şii vekillerden Ali Safi, “Meclis, Kürdistan referandumunu oy çokluğuyla reddetti” diye konuştu.

Meclis, karar gereğince referandumun engellenmesi için Başbakan Haydar İbadi’ye her türlü yetkiyi verdi. Meclis Başkanı, Sünni vekil Selim Cuburi, kararın, hükümetin ülkenin bütünlüğünü korumak için gerekli önlemleri almak ve Kürt siyasilerle diyaloğu başlatmakla görevlendirdiğini duyurdu. Daha önce bağımsızlık referandumu kararının anayasaya aykırı olduğunu söyleyen İbadi, bugüne dek IKBY’ya askeri müdahale ihtimalini ise “Tank gönderecek halim yok” gibi ifadelerle reddetti.

IKYB meclisi toplanacak

Diğer yandan Kürt vekil Mecit Şingali “Bu kararın bir değeri yok ve IKBY’de uygulanmayacak” çıkışını yaptı. Artık gözler, Barzani’nin KDP’si ile Talabani’nin KYB’sinin 14 Eylül’de yeniden aktifleştirilmesi konusunda anlaştıkları IKBY meclisine çevrildi. Irak’ın eski dışişleri ve maliye bakanlarından olup Barzani’nin başdanışmanlığını yapan Hoşyar Zebari “Kürt meclisi perşembe günü toplandığında bu karara tepkisini kesinlikle koyacaktır” açıklamasını yaptı. Bu, IKBY meclisinin Ekim 2015’ten beri ilk toplantısı olacak. Barzani’nin seçimsiz uzatılan başkanlığına muhalefet eden Goran’ın meclis başkanı dahil vekilleri Erbil’e sokulmadığından iki yıldır meclis toplanmıyordu.