Bilimde kadın yok

Dünyadaki tüm araştırmacıların yalnızca yüzde 28’i kadın. 1903’te ödül alan Marie Curie’den bu yana yalnızca 17 kadın fizik, kimya veya tıp alanında Nobel Ödülü alırken bu sayı erkeklerde 572.

STEM (Fen Bilimleri, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik eğitimi) katılımındaki cinsiyet farkı, ortaöğretimin başlarında daha belirgin hale geliyor. Birçok durumda kızlar, yaşları ilerledikçe erkeklere nazaran STEM konularına ilgi duymamaya başlıyor.

“Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü”, kadınların ve genç kızların, bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik eğitimi ve araştırma faaliyetlerine her düzeydeki katılımlarını teşvik etmek amacıyla 11 Şubat 2015 tarihinde ilan edilmişti. Bugün üçüncüsü kutlanacak bu özel günde, kadınların bilimle ilişkisi üzerine bazı veriler şöyle:

* Erkeklerin mühendislik, üretim ve inşaatı seçme eğilimi kadınlardan iki kat daha fazlayken, kadınların bir eğitim derecesinin peşinden koşma olasılığı da iki kat fazla.

* Bazı ülkeler ve alanlarda, kadın mezunların fazla veya yetersiz temsili özellikle belirgin durumda. Örneğin, 2012’de mühendislik, üretim ve inşaat alanında, kadınlar Almanya (%18), Macaristan (%22), Avusturya (%23), Çek Cumhuriyeti (%23), İrlanda (%24) ve İsviçre’deki (%24) doktora mezunlarının çeyreğinden daha azını oluşturdu.

* 2002 ile 2012 arasında, bilimin alt alanlarında ve mühendislikteki kadın mezunların sayısı, erkeklerin sayısından genel olarak daha hızlı bir oranda arttı. Ancak, 2002 ile 2012 arasında kadınların varlığının en çabuk arttığı alanlar (programlama, mühendislik ve mühendislik işleri) aynı zamanda kadınların en düşük tabandan başladıklarıydı.

* Avrupa ve diğer gelişmiş ekonomilerde, üniversite ve okul hiyerarşilerinde cinsiyet ayrımı bulguları gözlemleniyor. AB ülkelerinde üniversite mezunlarının %59’u kadın olduğu halde, kadınlar üniversitelerdeki öğretim görevlilerinin yalnızca %18’ini oluşturuyor.

* Yükseköğrenim seviyesine sahip kadınlar, toplam çalışan nüfusa (%46) göre iş bulmak konusunda daha başarılı olma eğilimindeler. Ancak, daha uzmanlaşmış bilim insanları ve mühendisler kategorisinde eşitsizlikler sürüyor; burada kadınlar çalışanların yalnızca %40’ını oluşturuyor. Bu durum, master seviyesi üstündeki lisansüstünde, bilim, matematik ve mühendislik alanlarında kadınların yetersiz temsil edilmesiyle kısmen açıklanabilir.

* Birleşik Krallık’ta yapılan bir araştırmaya göre, 10 ila 11 yaşlarında kızlar ve erkekler STEM’le neredeyse aynı derecede ilgileniyor; Erkeklerin %75’i ve kızların %72’si bilimde ilgi çekici şeyler öğrendiklerini aktarıyor. 18 yaşına gelindiğinde ise, ileri derece STEM eğitime katılım baz alınarak yapılan ölçüme göre, bu oran erkekler için %33’e ve kızlar için %19’a düşüyor.

* İsveçli gençlerle yapılan uzun dönemli bir çalışmanın bulguları da, çocukların kariyer isteklerinin çoğunlukla 13 yaşına kadar oluştuğunu ve o yaştan sonra öğrencileri bilimle ilgilendirmenin gittikçe zorlaşacağını gösteriyor.

* Dünya çapındaki yükseköğretimde bulunan kadın öğrenci nüfusunun yalnızca yaklaşık %30’u STEM bağlantılı branşları seçiyor. Dallara göre de farklılıklar gözlemleniyor.