Enflasyon çift haneye demirledi

Tüketici fiyatları enflasyonu (TÜFE) ocakta gıda fiyatlarında artışın beklentilerin altında kalması ve baz etkisiyle aylık bazda yüzde 1.02 ile beklentilerin altında artış gösterirken, yıllık TÜFE ise 10.35 ile çift hanede kalmaya devam etti. Gelecek dönemde baz etkisinin azalmasıyla enflasyonda düşüşün de yavaşlayacağını belirten ekonomistler, enflasyonun yılsonuna kadar yüzde 10-11 civarında dalgalanması bekleniyor. Reuters’ın 14 kurumun katılımıyla yaptığı ankete göre, aylık TÜFE değişim beklentileri yüzde 0.75-1.99 artış bandında yer alıyor. Yılsonu tahmini ise yüzde 8.70-10.00 bandında bulunuyordu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Merkez Bankası’nın da yakından izlediği özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden ‘B’ ocakta yıllık olarak yüzde 12.28’den yüzde 12.31’e yükselirken, ‘C’ yüzde 12.30’dan yüzde 12.18’e geriledi. Böylece ekimde kayıtların tutulmaya başlandığı Ocak 2004’ten beri en yüksek seviyeye gelen B endeksi tarihi zirvesini daha da yukarı taşıdı.

Ulaştırma zirvede

Aylık en yüksek artış yüzde 2.96 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda olurken, ev eşyasında yüzde 2.44, sağlıkta yüzde 2.42, konutta yüzde 2.34 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.67 artış gerçekleşti. Yıllık en fazla artış ise yüzde 16.02 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüzde 13.49, giyim ve ayakkabı yüzde 12.63, lokanta ve oteller yüzde 11.42 ve çeşitli mal ve hizmetler yüzde 11.38 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu. Tüketici fiyatları bazında ocakta bir önceki aya göre en yüksek fiyat artışı yüzde 25.11 ile salatalıkta oldu. Salatalığı, yüzde 25 ile köprü geçiş ücreti, yüzde 23.17 ile otoban geçiş ücreti izledi. Merkez Bankası yılın ilk enflasyon raporunda 2018 yıl sonu enflasyon tahminini 0.9 puan artışla yüzde 7.9’a çekerken, enflasyonun yüzde 70 olasılıkla 2018 yılı sonunda yüzde 6.5 ile yüzde 9.3 aralığında gerçekleşeceği tahmin edildi.

Emekçiye ağır fatura

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (Bİ- SAM) hazırladığı Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Şubat 2018 Dönem Raporu’nun sonuçlarına göre TÜİK tarafından aylık yüzde 1.02 olarak açıklanan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki artış en yoksul yüzde 20’lik dilim için yüzde 1.24, emekliler için yüzde 1.33 olarak gerçekleşti. TÜFE’deki yıllık artış, işteki statüye göre, en yüksek ücretsiz aile işçileri için gerçekleşti. Ücretsiz aile işçilerinin enflasyonu yüzde 11.5 oldu. Mesleğe göre ise profesyonel meslek grupları için yıllık enflasyon yüzde 11.8 olarak gerçekleşti. Enflasyon düzenli ücretlilerde yıllık olarak yüzde 11 olarak hissedildi. Enflasyon toplumun her kesimini yaptıkları harcamalara göre farklı olarak yansıyor. Örneğin gıda fiyatlarındaki artış dar gelirliyi daha fazla etkiliyor. Ocak ayı enflasyonu grupların yaptıkları harcamalara göre en fazla emekliyi etkiledi. Emeklinin enflasyonu ocak ayında yüzde 1.33 oldu. En yoksul yüzde 20’lik kesim ile çalışmayanlar enflasyonu yüzde 1.24 olarak hissetti. Bu veriler resmi istatistiklere yansımadı. Ocak 2003-Ocak 2018 dönemleri arasında genel TÜFE yüzde 249 artış gösterirken bu oran düzenli ücretlilerde yüzde 278, yevmiyeli çalışanlar için yüzde 294, emekli aylığı ile geçinenlerde yüzde 283 oldu. Nüfusun en yoksul yüzde 20’lik kesiminde yüzde 289 oldu. En zengin yüzde 20’lik dilim için ise enflasyon yüzde 273 oldu. Buna göre enflasyon hesaplaması yoksulu daha da yoksullaştırdı.

Soğuk çay sepete girdi

TÜİK enflasyon sepetindeki ağırlıkları revize etti. 2018 için hazırlanan tüketici enflasyon sepetinde gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 21.77’den yüzde 23.03’e yükseltilirken, ulaştırma kaleminin ağırlığı yüzde 13.61’den 17.47’ye yükseltildi. TÜFE sepetine yeni eklenen ürünler, soğuk çay, erkek mont ve pike takımı oldu.

Kasıma kadar yüzde 11 olacak

Ekonomistler ocak ayında enflasyonda görülen düşüşe karşın enerji fiyatlarındaki yükselişin gelecek dönem enflasyon görünümü açısından risk unsuru olduğunu açıkladı.

-Nomura ekonomisti İnan Demir: Baz etkisinin büyük kısmı geride kaldı. Yurtdışı ve arz yönlü şoklar olmadığı sürece manşet enflasyonu yeni bir olumlu baz etkisinin devreye gireceği kasıma kadar yüzde 10-11 bandında tutacak.

-DenizBank Yatırım Grubu Yönetmeni Orkun Gödek: İzlediğimiz göstergeler, enerji fiyatlarındaki yükseliş gelecek dönem enflasyon görünümü açısından risk unsuru olacak. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek: Enflasyonu en kısa zamanda tek haneli seviyelere çekmek için çabaları artıracağız, gerekli adımları atmaya devam edeceğiz.