Hükümetlerin savaş suçları

Tahminlere göre Irak Savaşı’nın ilk dört yılı boyunca öldürülen Iraklı sayısı 15 bin ile 1 milyon arasında değişiyor. Çok sayıda insan yaralandı. 4600’den fazla Amerikan ve İngiliz askeri öldü. Marcia Mitchell ile Thomas Mitchell’in The Spy Who Tried to Stop a War: Katharine Gun and the Secret Plot to Sanction The Iraq Invasion adlı kitaptan Official Secrets’i (Resmi Sırlar/2019) uyarlayan Gavin Hood,Katharine Gun’ın güçlü kişiliğine hayran kalmış. “Gündelik yaşamın içindeki sıradan olaylarda etkileyici, güçlü dramlar bulabilirsiniz” diyor senarist-yönetmen Gavin Hood. Resmi Sırlar, İngiliz İstihbarat Servisi’nde (GCHQ) çalışan 29 yaşındaki Katharine Gun’ın 1989 Resmi Sırlar Yasası’nı ihlal etmekten dolayı suçlanmasıyla başlar.

İngiliz vatandaşı Katharine (Keira Knightley) Tayvan’da büyümüştür, Idealist, dürüst, prensiplerine bağlı bir genç kadındır. Irak’tan kaçarak Londra’ya sığınan kürt asıllı Yaşar’la (Adam Bakri) sınır dışı edilmemesi için evlenmiştir. 31 Ocak 2003’te , ötekilerine benzeyen sıradan bir iş gününde Katharine’in dikkatini Amerikan Gizli Servisi’nin Bölgesel Hedefler Operisyonu bölümünden gelen bir mesaj çeker. Mesaj ABD ile İngiltere’nin Irak’ta kimyasal silahlar olduğunu varsayarak ülkeye saldıracak, BM delegelerini de savaş için oy vermeleri için tehdit edeceğini açıklamaktadır. Mesajı okur okumaz çok rahatsız olan Katharine bunu basına sızdırmaya karar verir. Bildiriyi kopyalar, bir arkadaşı aracılığıyla savaş karşıtı aktivist gazeteci Yvonne Ridley’e (Hattie Morahan) ulaştırır.

Gizli mesaj sonunda The Observer gazetesinin muhabiri Martin Bright’ın (Matt Smith) eline geçer. The Observer ekibi detaylı bir araştırmaya başlar. M16, müfettişlerin raporunda Irak’ta kimyasal silah olmadığını teyit eder, eski CIA ajanı da bu bilgiyi doğrular. Emekli Amiral Wilkinson, ülkenin güvenliği söz konusu olunca sansüre müdahale edilebilir der. Analist Baever mesajın orjinal olduğunu onaylar. The Observer’ın beyin takımına göre araştırmacı gazetecilik politik meselelerden daha önemlidir. 2 Mart 2003’te The Observer, ABD’nin Irak Savaşı’ndaki pis oyunlarını ortaya çıkarır. İstihbarat Bürosu’ndaki herkes iç güvenlikçe sorguya çekilir. Bu duruma fazla dayanamayan Katharine muhbir olduğunu itiraf eder.

Müfettiş tarafından sorgulanan Katharine’in yanıtları düşündürücüdür: “Hükümetler değişir. Ben İngiliz halkı için çalışıyorum. İstihbaratı İngiliz halkının güvenliğini korumak için topluyorum. İngiliz hükümeti İngiliz halkına yalan söylesin diye toplamıyorum. Tüm dünyayı kandırmak istemiyorum. Irak’a saldırmakla sadece Saddam Hüseyin’e saldırmıyorsunuz, 30 milyonluk bir ülkeye saldırıyorsunuz” 30 milyonluk bir ülkeye saldırıyorsunuz”. Katharine’in çabasına karşın 20 Mart 2003’te ABD ile İngiltere Irak’a saldırır. Sıradan bir insan olan Katharine kendini olağanüstü bir durumun içinde buluverir. İşini, özgürlüğünü yitirmesine karşın kararından dönmez, kişisel bakış açısından vazgeçmez. Prensipleri, halkı, İngiltere hükümeti arasında bir seçim yapmak zorundadır.

Güney Afrika kökenli Gavin Hood, Tsotsi (2005/Oscar ödülü), Rendition (Yargısız İnfaz/ 2007) gibi dramlar, gişe filmi X-Men Origins: Wolverine’I ( X-Men Başlangıç: Wolverine /2009), Ender’s Game (Uzay Oyunları/ 2013) adlı bilimkurguyu yönetti. İlk kez hayatta olan kişilerle ilgili bir film çektim” diyen yönetmen, atmosfer ile öz arasında ince bir denge kurarak bu olağünüstü öyküdeki sıradanlığı ölçülü, sürükleyici bir anlatımla aktarıyor.

Gavin Hood’un yönettiği, Keira Knightley, Matt Smith, Matthew Goode, Raplh Fiennes, Rhys Ifans, Adam Bakri, Conleth Hill, Indira Varma, Jeremy Northam’ın oynadığı, vicdan, idealizm, etik, sorumluluk, haysiyet, sadakat, dürüstlük, derin devlet temalarını sorgulayan Official Secrets (Resmi Sırlar/2019) dün gösterime girdi.