‘El Sistema’nın mucidinden veda

“Müzik en kapsamlı toplumsal kalkınma aracı olarak tanınmalıdır, çünkü dayanışma, uyum, karşılıklı şefkat gibi en yüksek değerleri iletir. Ve tüm bir toplumu birleştirme ve yüce hisleri ifade etme gücüne sahiptir.” - Jose Antonio Abreu.

İnanç, azim ve insan sevgisi taşıyan bir vizyonerin hayali önce kendi ülkesi Venezüella’da, sonra dünyanın birçok ülkesinde binlerce çocuğun hayatını değiştirdi. 1975 yılında piyanist besteci ve ekonomist Jose Antonio Abreu’nun başlattığı ve kendisinin deyimiyle “Müzik aracılığıyla yoksulluk ve suçla mücadele eden sosyal bir sistem” olan El Sistema, şu an dünyada klasik müzik adına gerçekleştirilen en önemli proje. Ülkenin yoksul mahallelerinde ücretsiz müzik eğitimi veren bu sistemle kurulduğu günden bu yana 900 binden fazla çocuğun hayatını değiştiren, 1.500 farklı orkestra ve koronun bulunduğu El Sistema’nın başarısı sadece Latin Amerika ülkelerinde değil, Avrupa, Asya, Kuzey Amerika’da bulunan 25 ülkede müzik eğitimi alanında bir mihenk taşı olarak kabul ediliyor, ABD, İngiltere ve İskoçya’da küçük modelleri uygulanıyor.

2011 yılında, Venezüella Simon Bolivar Senfoni Orkestrası’nın İstanbul’a gelişi kesinleştiğinde, orkestrayı canlı dinleme tecrübesine sahip olmuş yakın bir arkadaşımın söyledikleri geldi aklıma: “Sahnedeyken öyle bir enerjileri var ki müziğin tüm vücuduna çarptığını, bütün hücrelerine işlediğini hissediyorsun!” El Sistema mucizesine henüz tanık olmamış bir müziksever olarak ne demek istediğini tam anlayamadığımı fakat daha da heyecanlandığımı hatırlıyorum.

İstanbul ziyareti

Tüm dünya için ilham verici bir örnek oluşturan El Sistema’nın kurucusu Jose Antonio Abreu ile sistemden yetişmiş ve genç yaşta bir efsaneye dönüşmüş şef Gustavo Dudamel yönetimindeki Venezüella Simon Bolivar Senfoni Orkestrası’nın Türkiye’ye ilk gelişleriyle benim için de büyük bir dönüşüm başlamış oldu. Bu vesilesiyle İstanbul’un farklı semtlerinde El Sistema’ya benzer amaçta çocuk ve gençlere müzik eğitimi olanağı sağlayan sivil toplum kuruluşlarını tanıma; hayatın çok da cömert davranmadığı bu çocukları müziğin nasıl dönüştürebildiğini görebilme şansına sahip oldum. Orkestranın konserleri çerçevesinde İstanbul Kültür Sanat Vakfı olarak düzenlediğimiz 4 günlük etkinlikler etrafında; Maestro Abreu ile Mimar Mehmet Selim Baki ve Yeliz Yalın Baki’nin tamamen kendi imkânları ve girişimleriyle Edirnekapı’da başlattıkları Barış İçin Müzik Okulu’nu ziyaretimizi ve onun aynı dili konuşmadan çocuklarla kurduğu iletişimi ve enerjisini unutmam mümkün değil. Birlikte büyümenin ve müzik yapma zevkini paylaşarak büyük bir aile olmanın anlamını hayatıma katan “Maestro”nun ideallerinin yaşamasını, her geçen gün umuda ve iyiliğe daha fazla ihtiyaç duyduğumuz dünyada müziğin insanlığın yolunu aydınlatmasını diliyorum.