Soğuk hava kaşındırıyor

Kaşıntı ve zaman zaman deride sulu akıntılı alanların gelişimiyle kendini gösteren, alevlenme ve iyileşme dönemlerinin birbirini izlediği kronik bir hastalık olan ‘Atopik Dermatit (AD)’ ya da ‘atopik egzama’ giderek artıyor. Çocuk ve genç erişkinlerde yüzde 15-20, erişkinlerde ise yüzde 2-10 düzeyine ulaşan oranlardan söz edilen hastalığın bulaşıcı olmadığını belirten Türk Dermatoloji Derneği Üyesi Prof. Dr.Oktay Taşkapan, “Özellikle şiddetli AD, bireylerin ruhsal durumlarını ve sosyal yaşamlarını ileri derecede etkilemektedir. Bu nedenle her hasta için bireyselleştirilmiş, özgün bir tedavi planının yapılması büyük önem taşır” dedi. Prof. Taşkapan, gazetemizin sorularını yanıtladı.

‘Bulaşıcı değil’

AD hangi yaş gruplarında ve hangi sıklıkta görülmektedir, bulaşıcı özelliği var mıdır ?
Son yıllarda AD olgularında belirgin atış gözlenmektedir. Hastalık bulaşıcı değildir. AD’li hastaların çoğunun ailesinde AD ya da solunum yolu allerjisi (alerjik nezle ve astım) vardır. Hastalık çoğu kez bebeklik ya da erken çocukluk döneminde başlar.

Yanakta kızarıklık

Hastalığın belirtileri nedir?
Küçük bebeklerde yüzde özellikle yanaklarda, boyunda, gövdede, kol ve bacaklarda; bebek emeklemeye başladıktan sonra diz ve dirseklerde kuru, bazen sulanabilen, kızarık ve kepekli egzama plakları gözlenir. Çocukluk döneminde yine yüzde (yanaklarda, göz kapaklarında), boyunda ve özellikle kol ve bacakların kıvrım yerlerinde ortaya çıkar. Erişkinde ise genellikle daha sınırlı bir tutulum söz konusudur. Ancak genç erişkin ve erişkinlerde çok yaygın sulantılı egzama da gözlenebilir. Hastaların yarısından fazlasına solunum yolu alerjileri (alerjik nezle ve astım) eşlik eder. Kaşıntı en önemli semptomdur. Kaşınan bölgelerde deri kurur, kızarır, ekzematizasyon başlar, bu bulgular kaşıntıyı daha da artırır. Deri bütünlüğü bozulur, sulantılı alanlar gelişir, sıklıkla enfeksiyonlar da bu tabloya eklenir.

Bebeklerde ağır seyreder

Hangi durumlarda AD daha ağır bir gidiş gösterir?
Erken başlangıç, bebek ve çocukluk döneminde ağır ve yaygın AD, ailede alerjik /atopik hastalık öyküsü, eşlik eden besin alerjisi ya da alerjik nezle/astım varlığı hastalığın daha ağır ve uzun gidiş gösterebileceğinin habercileridir.

Aşırı kese de tetikler

Tetikleyici etmenler nelerdir ?
Artmış deri kuruluğu ve deri tahrişi (özellikle yanlış banyo alışkanlıkları; uzun süre ve sıcak suyla yıkanma, aşırı sabun, lif ya da kese uygulaması), ısı değişimleri, aşırı kuru hava, aşırı terleme, yünlü / tahriş edici giysiler, psikolojik etmenler (sıkıntı, gerginlik), enfeksiyonlar ve alerjenler (bebek ve çocuklarda süt, yumurta, fıstık vb. besinler, daha büyük çocuklarda ve erişkinlerde ev tozu akarları, polenler vb.) kaşıntıyı ve hastalığı tetikler.

Hastalığın yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkisi var mıdır?
Sürekli kaşıntı ve egzamadan kaynaklanan huzursuzluk, uyku bozuklukları; yine çoğu olguda hastalığa eşlik eden alerjik nezle ve astımdan kaynaklanan nefes darlığı, öksürük, burun tıkanıklığı, arka arkaya hapşırma gibi semptomlar hastaların yaşam kalitelerini ileri derecede düşürmektedir.

Tedavi planı nasıl olmalıdır?
AD, tümüyle ortadan kaldırılamasa bile, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Tedaviler sonrasında iyileşen bölgelerde deriden biraz daha koyu, ya da açık renkte leke ve izler kalabilir, bunların çoğu zaman içinde geriler. Uygun deri bakımı ve deri bariyerinin korunması, tetikleyici etmenlerden uzak durulması ve egzama tedavisi üç ana yaklaşımdır.