Dörtlü liderler zirvesinde anayasa komitesi vurgusu

İstanbul'da dörtlü Suriye Zirvesi başladı. Vahdettin Köşkü'nde Türkiye'nin ev sahipliğinde gerçekleşen zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan , Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel katıldı.

<haber-dikey:1123768>

Zirve sonrası liderler ortak açıklama yaptı. Açıklamadan başlıklar şöyle:


Erdoğan konuşmasında, "Davetimize icabet eden sayın Putin, Macron ve Merkel'e şükranlarımı sunuyorum. Aldığımız kararların Suriyeli kardeşlerimize hayırlı olmasını diliyorum. Akan kanın bir an önce durdurulması talebimiz var. Bir siyasi çözüm ile ülkede istikararın sağlanması için neler yapılabilir bunun üzerinde durduk. Küresel bir sorun olmasının nedeni uluslararası toplumun zamanında önem vermemesidir. Artık bu kayıtsızlığa bir son verilmesi gerekiyor. İnsiyatif alınmadığı taktirde durum kötüye gidecektir. Verimli ve samimi istişareler yaptık. İdlib konsundaki ilerlemeyi teyit ettik." dedi. Erdoğan açıklamasını şöyle sürdürdü:

"Anayasa komisyonunun yıl sonu itibari ile tamamlanması gerektiği çağrısında bulunuldu. İşbirliğinin artırılması konusunda mutabık kaldık. Bugüne kadar DEAŞ, PYD tarafından gerçekleştirilen saldırılarda şehitler verdik. Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatını gerçekleştirdik. Bugün ülkemizin güvenli hale getirdiği Suriye şehirlerinde huzur vardır. Geri dönüşlerde sayının artacağını düşünüyoruz. Suriye halkına insani yardımın sürdürülmesi konusunda mutabık kaldık. Geri dönüş sürecinin gönüllük esasına göre BM ile eşgüdümlü yürütülmes için fikir birdiğine vardık. Terörün palazlanmasına izin vermeyeceğiz. Çabalarımızı artıracağımıza inanıyorum. Bu attığımız adımlardan ve görüşmelerden İran'ı da bilgilendireceğiz. Bu kararlılık Suriyeli kardeşlerimize karşı boynumuzun borcudur.

Esed'in durumunu belirleyecek olan irade Suriye halkıdır. Bize göre Esed 1 milyon insanını öldürmüştür. Hala oradaki katliamlar devam etmektedir."

Cemal Kaşıkçı açıklaması

Merhum Cemal Kaşıkçı'ya ilişkin ikili görüşmelerimiz oldu. Şu anda uluslararası medyanın burada oluşu vesilesi ile belirtmem gerekir ki 18 kişi tutukludur. 18 kişiyi Türkiye'ye kimler gönderdi Suudi yetkililerin açıklaması gerekmektedir. Türkiye'de yerli işbirlikçilere cesedin teslim edildiğini ifade eden Suudiler,  bu kişi kim söylemesi gerekmektedir.Suudi Arabistan yargılama yapmayacaksa bizim hazır olduğumuza ilişkin resmi kanallardan çağrı yaptık. Bunun yanında Suudi Arabistan yarın başsavcısını buraya gönderiyor. Bu görüşmenin neticesini önemsiyoruz. Emniyet, istihbarat ve yargı yoğun bir şekilde çalışmaktadır. Tutuklu Alman ile ilgili Türk yargısının kararına saygı duyulması gerekmektedir."

Putin: Suriyeliler kendi kaderini kendi tayin etmeli

Rusya Devlet Başkanı Putin, "Suriye topraklarının büyük bölümü teröristlerden arındırıldı. Siyasi ve demokratik yollarla çözüm mümkün olabilir. Birlik ve egemenliğine saygı duyulması önemlidir. Suriyeliler kendi kaderini kendi tayin etmeli. Bize son derece ciddi ve titiz bir çalışma bekliyor. Suriye'deki şiddet unsurları ciddi biçimde azaldı. Bu caniler bizim toplumlarımızdaki insanlara aşılayabilir bu durumu. İdlib'deki gibi çatışmasızlık bölge oluşturulması lazım. Türk partnerimiz bunun için elinden geleni yapıyor. Doğu Guta'ya Fransa ile birlikte insani yardımda bulunduk. İnsani yardımın içeriğini genişletmemiz gerekir. Mültecilerle ilgili konferans düzenlemeyi düşünüyoruz. Suriye hükümeti can ve mal teminatı vermektedir. İkili görüşmelerimiz de oldu. Türkiye halkını ve Cumhurbaşkanını 29 Ekim için kutluyorum. diye konuştu.

"Suriye'nin mevcut hükümetine saygı duyulması gerekmektedir"

"Esad'ı nasıl ikna edeceksiniz?" sorusuna Putin, "Ben sizlere metodları sayacak olursam herhalde bu yapıcı olmaz. Bu çalışmanın ilerlemesi içinde saygı içinde olması gerekmektir. Suriye'nin mevcut hükümetine saygı duyulması gerekmektedir. Biz her zaman yapıcı olmaya çalışıyoruz. İlgili şartlar oluşursa anayasa komitesi faaliyetlerine başlayacaktır. İran olmadan bu sorun çözülemez. " şeklinde cevap verdi.

Macron: Bugünkü zirve bir adım oldu

Macron, "Türkiye'ye bizi ağırladığı için teşekkür ediyoruz. Amerikan halkına taziye dileklerimi iletmek isterim. Buradaki zirve Suriye meselesi ile ilgili olarak birçok formatın birbirine yaklaştırılması oldu. Bir yıla aşkın bir süre önce birbirine yaklaşması gerektiğini söylemiştim. Bugünkü bir zirve de bir adım oldu. Bugünklü önceliğimiz terör ile mücadeleydi.İdlib ile ilgili olarak çok açık bir şekilde demiştik, askeri harekat insani yardım engellenmemeli. İdlib'de kalıcı bir ateşkesin olmasına önem veriyoruz. Türkiye ve Rusya'ya katılıyoruz. Konuyla ilgili kimyasal silahların kullanılmasını kabul etmiyoruz. Siyasi süreç konusuna da değindik. Suriye'de iki savaş sürüyor. Bu durum sürdürülebilir değil. Tüm Suriyelilerin ülkelerine dönmesini sağlayacak bir siyasi çözümün olması gerekiyor. Soçi toplantısından 10 ay sonra anayasa komitesi henüz bir  toplantı yapılmadı. Bu konu ile ilgili irademiz tamdır. Suriye halkı kendi geleceği hakkında söz sahibi olmalı. Bu konuda elle tutulur bir jest görülmemiştir. Sene sonuna kadar bu toplantı yapılması hayati bir önem taşıyor. Rusya ve Türkiye ile çalışmaya devam etmemiz gerekiyor. Konu ile ilgili tüm paydaşların insani yardım konvoylarının ulaştırılması için yardımcı olması gerekiyor. Uzun yıllardır bu ülkeler sorumluluklarını yerine getirerek sığınmacıları barındıyorlar. Bu kişiler rejimin gasplarından kaçan kişiler. İdlib ile ilgili yaptıklarımızı ülke için yapmazsak yeni göç dalgası olacak. Gönüllü bir şekilde sığınmacıların geri dönüşünü sağlamalıyız. Bir takım alt yapıların oluşturulması gerekiyor. Bu zirve yararlı bir aşama oldu. Bizlerin de sorumluluğunu beraberinde getiriyor. Bugün görüştüğümüz konular teyakkuzda olmamızı gerektiyor." dedi.

"Yaptırımlar somut olmalı"

Macron, Cemal Kaşıkçı'ya ilişkin ise yaptırımların somut olması gerektiğini savundu.

Merkel: Sadece askeri açıdan değil siyasi açıdan da bir çözüm bulmak gerekliydi.

Merkel, "Son derece üretken bir zirve toplantısı olduğunu düşünüyorum. Ortak bir iradeye sahip olduğumuzu göstermektedir. Burada sadece askeri açıdan değil siyasi açıdan da bir çözüm bulmak gerekliydi.İdlib'de başarılı olunmuştur. Kesinlikle kimyasal silah kullanılmaması gerekiyor. Sonuç itibari ile anayasa komitesi toplantısının ardından oy kullanması gerekmektedir Suriyelilerin. Anayasa komitesinin sene sonuna kadar toplanması için elimizden geleni yapmak istiyoruz. BM ile sıkı bir işbirliği yapılması gerekiyor. Belli insani alt yapının oluşturulması gerekiyor. Suriye'nin artık halkı için tamamen güvenli olmase gerekmektedir. Bu açıdan siyasi sürecin bu zamanda bulunması çok çok önemli. İnsani bir felaket olmadan barışçıl bir çözüm olması gerekmektedir.

"Failler belli olunca gerekenler yapılacaktır"

Cemal Kaşıkçı ve Alman vatadandaşının tutuklanmasına ilişkin ikili görüşme yaptık. Suudi Arabistan'a herhangi bir silah satışı yapılmayacağını ifade ettik. Kimlerin fail belli olduğunda gerekenlerin yapılacağını söylemek isterim." ifadelerini kullandı.

BM Suriye Özel Temsilcisi Mistura’dan zirve yorumu

BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, 4’lü Suriye Zirvesi’ni yorumladı. Zirvenin çok önemli olduğunu belirten Mistura, liderler arasında gerçekleşen görüşmeleri ‘anlamlı ve yapıcı’ olarak değerlendirdi.