Meclis'te "Alevi köyüne cami" tartışması

Kars'ın Sarıkamış ilçesinde 'Alevi köyü' olarak bilinen Aşağısallıpınar Köyü, yerleşim yerlerinde inşası başlanan cami projesine karşı tepkili.

HDP İstanbul Milletvekilleri Ali Kenanoğlu, Zeynel Özen ve AKP Kars Milletvekili Ahmet Arslan arasında yaşanan tartışma meclis tutanaklarına şu şekilde yansıdı.

Köylerine 1913'den beri cami yapılmaya çalışıldığını ve buna direndiklerini söyleyen köylüler, cami projesiyle bölgenin kültürel dokusunun bozulmaya çalışıldığını belirtiliyorlar.

Genel Kurul Tutanağı 27. Dönem 3. Yasama Yılı 14. Birleşim 06/Kasım /2019 Çarşamba

AHMET ARSLAN (Kars) – Sayın Başkan, teşekkür ederim.

Sarıkamış’ın Aşağı Sallıpınar köyünde bir cami yapılıyor. Bu camiyle ilgili olay şudur: Muhtar “Annemin bana vasiyetidir, bu köyde bir cami yapacağım.” dediği için ve köylünün desteğini aldığı için köyde cami yapılmaktadır ancak bu köyde cami yapılmasını istemeyen, şehir dışından, köy dışından birileri bu olayı çok başka bir boyuta taşıdı, sanki “Kaymakam bu işin karşısında. Köyde cami yapılmasına izin verilirse hizmet edilecek.” gibi bir şey üretildi; külliyen yalandır. Köyde yıllardır hizmetler yapılmaktadır, bu sene de kilit parke taşı yapılmıştır. Muhtarın, annesinin vasiyetini yerine getirmek için bir talebini köylü yerine getiriyor. Biz köylerin hepsine hizmet ettiğimiz gibi buraya da hizmet ediyoruz, hizmet etmeye de devam edeceğiz. Bu doğru bilginin kamuoyuyla paylaşılmasında fayda vardı.

Teşekkür ediyorum.

ZEYNEL ÖZEN (İstanbul) – Benim yedi sülalem de vasiyet ediyor, köye cemevi yapılmadı bir. Eğer vasiyetle oluyorsa…

AHMET ARSLAN (Kars) – Kendi muhtarına söyle; gitsin, yapsın.

ERDAL AYDEMİR (Bingöl) – Onlar muhtarları sever miydi? Cemevi yapın.

AHMET ARSLAN (Kars) – Cemevi de yapıyoruz, cemevi de yapıyoruz merak etmeyin, cemevi de yapıyoruz.

BAŞKAN – Arkadaşlar, bir saniye…

Buyurun Sayın Kenanoğlu.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Kars Sarıkamış Aşağısallıpınar köyüne cami yapılması muhtarın annesinin vasiyetiyle ilgili bir durum değildir. Annesinin vasiyetiyle ilgili cami yapılsa ya da cemevi yapılsa birçok annenin vasiyeti yerine getirilirdi. Burada muhtarın dernek başkanıyla konuşma kaydı vardır. Kaymakamın kendisinden hizmetlerin gelebilmesi için öncelikle cami talep etmeleri gerektiğini ifade ettiğine dair dernek başkanıyla konuşma kaydı vardır. Bu gerçeği görmeden camiye ihtiyacı olan Sünni köylere cami yapmayı tercih etmek yerine Alevi köylerine cami yapmayı, apar topar hızla bitirmeyi hedeflemenin amacı nedir? Asimilasyondan başka bir şey değildir; bu gerçeği de hepinizin görmesi gerekiyor.

AHMET ARSLAN (Kars) – Efendim, kayıtlara geçsin, muhtarın kendi basın açıklaması var.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Muhtara dilekçe verdiriliyor, bu da kayıtlara geçsin.

BAŞKAN – Sayın Özen…

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, burada birkaç öncesinde bir tartışma yaşamıştık bu Alevi köylerine hizmet götürülmesi meselesiyle ilgili. Tabii, Kars Sarıkamış Aşağısallıpınar köyüyle ilgili yaşanan tartışmayı ben tekrar etmek istemiyorum. Ancak bunun sadece bu köye ait bir uygulama olmadığının bilinmesini istiyorum. Yıllarımız Alevi kurumlarında bu konuları takip etmekle, araştırmakla geçti, bu konudaki şikâyetleri dinlemek ve raporlamakla geçti. Bu bir yöntem olarak kullanılıyor. Sivas’la ilgili şöyle bir şey anlatılır, çok meşhurdur bu. Sivas’a giden bir gazeteci bir Alevi köyüne gitmek istediğini söylüyor ve oradaki vatandaş da diyor ki: “Şu asfalt yoldan git, sağa sola dön, oralar hep Alevi köyüdür. Asfaltın bittiği noktadan itibaren başlayan toprak yollu köylerin hepsi de Alevi köyüdür.” Aslında bu sadece Sivas’ta olan bir durum değil, Ordu’da Maraş’ta, Tokat’ta, Çanakkale’de Bingöl’de …

İMRAN KILIÇ (Kahramanmaraş) – Maraş’ta öyle bir şey yok.

ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Var, var, Maraş’ta da var. Bingöl’de birçok yerde yaşanan bir durum.

İMRAN KILIÇ (Kahramanmaraş) – Maraş’ta yok öyle bir şey.

BAŞKAN – Değerli arkadaşlar, hatibi dinleyelim lütfen.

ALİ KENANOĞLU (Devamla) – Şimdi, değerli arkadaşlar, böyle Aşağısallıpınar köyü için denildiği gibi muhtarın annesi vasiyet etmiş, kaymakamlık da bunu görev bilmiş ve annesinin vasiyeti üzerine gitmiş, hemen köye camiyi başlatmışlar. Köylüler demiş ki: “Kardeşim, biz Aleviyiz, bizim ibadethanemiz cemevidir, bizim cemevine ihtiyacımız var.” İtirazlar yükselince de bir haftada inşaat bitirilmek üzere arkadaşlar, bir haftada. Şimdi, şunu söylüyoruz. Burada daha önce konuşmacı hatiplerin dile getirdiğini biliyorum -tutanaklarda vardır- birçok Sünni köyünde caminin olmadığını ya da tamire, bakıma ihtiyaç olduğunu, hatta cami hocasının olmadığından yakınıldı ve şikâyet edildi. Şimdi, oralara hizmet götürülmesi gerekirken yani ihtiyaç duyan, bu konuda ihtiyacı olan köylere hizmet götürülmesi gerekirken, bir muhtarın annesi vasiyet etti diye, devletimiz de bu vasiyeti yerine getirsin diye, koşa koşa Alevi köyüne cami yapılıyor. Tabii, bunun biz ne anlama geldiğini çok iyi biliyoruz, bunun karşılığını da biliyoruz. Oysa Alevi kültür dernekleri parti grubumuzu ziyaret etti, sizleri de ziyaret etti, basından biliyorum, etmedikleri partileri de edecekler, onların ve Alevi kurumlarının bir talebi var cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesiyle ilgili, birçok annenin de bu yönde vasiyeti var örneğin. Hükûmetimiz bu vasiyetleri duymuyor mu, görmüyor mu? Bununla ilgili, bırakın vasiyeti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı var. Kararı uygulasanız cemevleri ibadethane olarak kabul edilecek ama siz, bırakın annelerin bu yöndeki vasiyetini, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarını dahi uygulamıyorsunuz.