Polis şiddeti dersi

Anayasa Mahkemesi (AYM), Berkin Elvan’ın cenaze töreni sonrasında Taksim’e yürümek isteyen gruba müdahale eden polisin, uyguladığı güç kullanımı ile “kötü muamele yasağını” ihlal ettiğine hükmetti. 

Gezi Parkı Direnişi sırasında polisin attığı gaz bombası fişeğinin başına isabet etmesi sonucu yaşamını yitiren Berkin Elvan için cenaze töreni düzenlendi. Törenin ardından Taksim Meydanı’na yürümek isteyen gruba, polis müdahale etti. Bu sırada 1957 doğumlu Hasan Fırat, plastik mermileri nedeniyle yaralandı ve hastaneye kaldırıldı. Fırat’ın şikâyetini değerlendiren İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, polislerin görevlerini yaptığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verdi. Fırat, bunun üzerine AYM’ye başvurdu.

AYM, yaptığı değerlendirme sonucunda Fırat’ın anayasada güvence altına alınan kötü muamele yasağının usul boyutunun ihlal edildiğine karar vererek, başvurucuya 10 bin TL tazminat ödenmesine hükmetti. Kararın gerekçesinde, şöyle denildi: “Kötü muamelenin neden kaynaklandığının araştırılması hususunda yeterli çaba gösterilmemiş, soruşturmanın seyri bakımından önem taşıyan polis memurlarının ifadelerinin alınması için adım atılmamıştır. Olayda TOMA’larda görüntü alan cihazlardan, kapasite yetersizliği gibi nedenlerle kayıt elde edilemediği bildirilmiştir.”

Kamu makamlarının olay yerini gören kamera, MOBESE, KYGS kayıtları ile TOMA’larda bulunan video görüntülerinin temin edilip saklanmasına yönelik gerekli tedbirleri alması gerektiği belirtilen kararda, şu değerlendirme yapıldı: “Bundan imtina edilmesi, devletin toplumsal olaylarda yaralanan göstericilere yapılan müdahalenin kaynağını ve nedenini açıklama yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Toplantı ve gösteri yürüyüşü esnasında yaralanan başvurucunun kolluk ya da üçüncü kişilerin müdahalesi sonucunda mı yaralandığı aydınlatılmaksızın kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmiştir.”

SAVCILIĞA ELEŞTİRİ

Takipsizlik kararının Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın hazırladığı rapora dayandırılmasının, soruşturmanın bağımsızlık ve tarafsızlığına gölge düşürdüğü ifade edilen kararda, “Soruşturma mercii tarafından olayın sebebini aydınlatmak için atılması gerekli adımların eksik bırakıldığını ve soruşturmanın özenle yürütülmediğini gösteren bu tespitler, kötü muamele iddiasına konu olayların incelenememesine neden olmuştur” denildi.