DİSK Basın İş Kasım ayı raporunu yayınladı: Türkiye, dünyanın bir numaralı hapseden ülkesi

DİSK Basın İş, Kasım ayı raporunu yayınladı. "Avrupa genelinde hapiste bulanan gazetecilerin %95’i Türkiye’de hapishanelerde yatıyor” ifadelerinin yer aldığı raporda basına yönelik baskıların sadece Türkiyeli gazetecilerler sınırlı olmadığı vurgulandı. 

Raporda, “Haber takibi yapan yabancı gazeteciler bu baskıdan muaf değil. Fransız gazeteci Olivier Bertrand’ın Gaziantep’te gözaltına alınmasının ardından sınır dışı edilirken, Diyarbakır’da iki İsveçli gazeteci de emniyet güçlerce gözaltına alındı” ifadelerine yer verildi.

YAYIN YASAKLARI SÜRÜYOR

Her öneli olayın ardından ilan edilen yayın yasaklarının kasımda da devam ettiğinin vurgulandığı raporda şu tespitlere yer verildi: “Son olarak Adana Aladağ’da dinî tarikat tarafından işlenen bir kız örenci yurdunda ağır ihmal nedeniyle ortaya çıkan yangında 12 kişinin ölümünün ardından getirilen yayın yasağı, hükümetin acı gerçekleri örtmeye çalışmasının göstergesinden başka bir şey değildir.”
Raporda, başbakanlık tarafından verilen basın kartlarının iptal edilmesi ve bu karta sahibi olmayan gazetecilerin haber izlemesinin engellenmesinin de sansürün bir başka boyutu olduğuna dikkat çekildi.

SANSÜR, KAPATMA, İŞTEN ATMA, TUTUKLAMA

Raporda Kasım ayında basına yönelik baskı, operasyon, kapatma gibi olaylar gün gün yer buldu:

1 Kasım
KHK kararı ile 29 Ekim’de kapatılan Azadiya Welat gazetesi çalışanı İsmail Çoban gözaltına alındı. Çoban’ın amcası, polislerin yeğeninin Diyarbakır TEM şubesinde tutulduğunu söylediğini aktardı.

CUMHURİYET’E YÖNELİK OPERASYON

2 Kasım
Cumhuriyet gazetesinin çok sayıda yazar ve yöneticisi gözaltına alındı. Gazete aynı gün yoğun siber saldırıya maruz kaldı.

3 Kasım
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Özgürlükçü Demokrasi gazetesinde yer alan 19 ayrı habere soruşturma başlattığını söyledi.

4 Kasım
HDP’li milletvekillerinin gözaltına alınmasının ardından ülke genelinde internet yavaşladı. Başta Whatsapp, Twitter, Youtube olmak üzere çok sayıda haberleşme ve sosyal paylaşım uygulaması kullanılamaz hale geldi. Başbakan Binali Yıldırım, yavaşlatmanın ‘güvenlik’ gerekçesiyle yapıldığını belirtti. Yıldırım, “Güvenlik açısından zaman zaman bu tür tedbirlere başvurulabilir. Arkadaşlar güvenlik açısından zaman zaman bu tip tedbirlere başvurulabilir. Bunlar geçici tedbirlerdir” açıklamasında bulundu.

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Diyarbakır Bağlar’daki bombalı saldırıyla ilgili yayın yasağı getirdi.

12 HDP milletvekili gözaltı alınmasının ardından İzmir’de yapılan basın açıklamasında Jin Haber Ajansı (JINHA) muhabiri Ayşe Yılmaz’ın aralarında bulunduğu onlarca yurttaş gözaltına alındı.

Cumhuriyet Gazetesi Muhasebe Müdürü Günseli Özaltay ve eski yönetici Bülent Yener serbest bırakıldı.

KHK ile 29 Eylül’de kapatılan Kürtçe’de çocuk programları yayınlayan Zarok TV’nin, tekrar açılmasına karar verildi. Ancak çizgi filmlerin en az yüzde 20’sinin, çizgi film haricindeki yayınların ise en az yüzde 40’ının Türkçe olması zorunlu kılındı. Ayrıca bu yayınların “Türk kültürünü yansıtması”nın da gerektiği belirtildi.

KHK ile 29 Eylül’de kapatılan Yön Radyo tekrar açılmasına karar verildi.

5 Kasım
Cumhuriyet gazetesi yazarları Hikmet Çetinkaya ve Aydın Engin yaş sebebiyle adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Yazarlara yurt dışı yasağı konuldu.

Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, Yayın Danışmanı Kadri Gürsel, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu üyeleri Önder Çelik, Bülent Utku, Mustafa Kemal Güngör, Güray Öz ve Hakan Kara, karıkatürist Musa Kart ve Kitap Eki Genel Yayın Yönetmeni Turhan Günay tutuklandı.

JINHA MUHABİRLERİNE GÖZALTI

6 Kasım
Jin Haber Ajasnı’ndan (JINHA) 5 muhabir tarım işçisi kadınlara dair çekimler yapmak için geldiği Adana'da gözaltına alındı.

Jin Haber Ajasnı’ndan (JINHA) muhabirleri Bengi Su Kömürcü ve Duygu Civiniz’in aralarında bulunduğu 19 kişi, İstanbul Kadıköy’de HDP’li kadın milletvekillerinin tutuklanmasını kınamak için kadın örgütleri tarafından düzenlenen protestoda polislerce gözaltına alındı.

8 Kasım
Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla başlatılan “Nöbetçi genel yayın yönetmenliği” kampanyasına katıldıkları için haklarında dava açılan TİHV Genel Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, yazar Ahmet Nesin’in ilk duruşması görüldü. Mahkeme gazetecilerin beraat taleplerini reddederek davayı 11 Ocak 2017’ye ertelendi.

Gazeteci Arzu Demir, yazdığı “Devrimin Rojava Hali” ve “Dağın Kadın Hali” kitapları nedeniyle “terör propagandası” suçlamalarıyla iki ayrı dava görüldü. Her iki dava 19 Ocak 2017’ye ertelendi.

Bodrumlu gazeteci-aktivist Ayhan Karahan, geçtiğimiz hafta düzenlenen basın açıklamasının ardından yaptığı konuşmasında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği gerekçesi ile tutuklandı.

10 Kasım
Özgür Gelecek / Paşêroja Azad gazetesinin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Aslı Ceren Aslan hakkında “örgüt propagandası yapmak”tan 2 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

25 Temmuz 2015’ten bu yana 12 kez erişime engellenen Sendika.Org, BTK tarafından 13. kez engellendi.

ÖZGÜR GÜNDEM İDDİANAMESİ

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, kapatılan Özgür Gündem’de 9 yazar ve yönetici hakkında 4 ayrı suç nedeniyle ağırlaştırılmış müebbet cezası istenen bir iddianame hazırladı. Hazırlanan iddianamede Genel Yayın Yönetmeni Zana Bilir Kaya, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnal Kızılkaya, İmtiyaz Sahibi Kemal Sancılı, eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ve Yayın Danışma Kurulu üyeleri Aslı Erdoğan, Necmiye Alpay, Bilge Contepe, Filiz Koçali ve Ragıp Zarakolu’ya “silahlı terör örgütüne üye olmak”, “devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak”, “suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak” ve “terör örgütünün propagandasını yapmak” gerekçeleriyle haklarında ceza talebinde bulunuldu.

11 Kasım
Cumhuriyet Gazetesine yönelik operasyon kapsamında aranan Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay, Almanya’dan Türkiye’ye dönüşünde İstanbul Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı.

Adıyaman’ın Gerger ilçesinde yaşanan çocuk istismar skandalını ortaya çıkaran Fırat Gerger haber sitesinin editörü Özgür Boğatekin’in evi polislerce basıldıktan sonra söz konusu haber zorla sildirildi. Boğatekin gece haberi tekrar yayınladı ancak haber sitesi mahkeme tarafından erişime engellendi.

370 DERNEĞİN FAALİYETLERİ DURDURULDU

İçişleri Bakanlığı’nın talimatıyla Özgür Gazeteciler Cemiyeti’nin de içinde yer aldığı 370 derneğin faaliyetleri durduruldu.

12 Kasım
Terör propagandası iddiasıyla hakkında yakalama kararı bulunan ve önceki gün Almanya’dan döndükten sonra gözaltına alınan Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay tutuklandı.

Les Jours adlı yayında çalışan Fransız gazeteci Olivier Bertrand, Gaziantep'te polis tarafından gözaltına alındı.

13 Kasım
HDP’nin Şişli Cami önünde yapmak istediği açıklamaya sadıran polis, Cumhuriyet gazetesi muhabiri Ali Açar ve Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Metin Yoksu'yu darp ederek alıkoydu.

12 Kasım’da Gaziantep’te gözaltına alınan Fransız gazeteci Olivier Bertrand sınır dışı edildi.

15 Kasım
Cizre’de Sanat Sokağı’nda dolaştığı sırada ‘keşif için bölgede dolaştığı’ iddiasıyla gözaltına alınan gazeteci Perihan Kara, telefonundaki fotoğrafları gerekçe gösterilerek tutuklandı.

Ankara Yüksel Caddesi’nde Dev-Lis üyesi 2 gencin oturma eyleminin fotoğraflarını çeken serbest gazeteci Can Özen, polis tarafından darp edilerek yerde sürüklendi. Özen, bir ayağı yaralı olduğu belirtmesine rağmen polis tarafından sürüklendi. Polislerin saldırısı nedeniyle Özen yürüyemez halde bırakıldı.

16 Kasım
Kapatılan Özgür Gündem gazetesi yazarı Şaban İba "örgüt üyesi" olduğu iddiasıyla Balıkesir Edremit’te gözaltına alındı.

17 Kasım
Kapatılan Azadiya Welat Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Çoban’a “terör propagandası” nedeniyle 2 yıl 4 ay hapis cezası verildi.

19 Kasım
Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde 2 İsveçli gazeteci, kaldıkları otelin çevresinde bulunan ve bir kısmı askeri bölge olan alanda görüntü çektikleri gerekçesiyle polis tarafından gözaltına alındı. İfadesi alınan gazeteciler serbest bırakıldı.

21 Kasım
Kapatılan Jin Haber Ajansı'nın (JINHA) eski muhabiri Aysel Işık, Şırnak’ta haber takibi yaptığı sırada polisler tarafından zorla zırhlı araca bindirilerek gözaltına alındı. Aysel Işık, sevk edildiği mahkeme tarafından sosyal medya paylaşımları ve haberleri nedeniyle "örgüt üyesi olmak” iddiasıyla tutuklandı.

ÖZGÜR GAZETECİLER CEMİYETİ KAPATILDI

22 Kasım
OHAL kapsamında yayınlanan 677 sayılı KHK ile 7 gazete, bir dergi ve bir radyo; Ekspres, Türkiye Manşet, Dağyeli, Akis, İpekyolu, Son Dakika ve Yedigün gazetelerinin yanı sıra Haberexen Dergisi ve Batman FM kapatıldı.

Aynı KHK kapsamında 45 TRT personeli ihraç edildi.

11 Kasım’da kapısına mühür vurulan dernekler bu KHK ile kapatıldı. Kapatılan kurumlar arasında Özgür Gazeteciler Cemiyeti de var.

Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma sergileyen Atılım gazetesine on bin liralık para cezası verildi.

Sosyal medya paylaşımları ve gazetecilik faaliyetleri nedeniyle "terör örgütü propagandası" iddiasıyla yargılanan Ali Barış Kurt'a, 2 yıl 4 ay hapis cezası verildi.

23 Kasım
Ömür boyu hapis istemiyle tutuklu yargılanan DİHA muhabiri Şermin Soydan tahliye edildi. Yazdığı haber nedeniyle gözaltına altınan Soydan 14 Mayıs’tan beri hapiste tutuluyordu.

Ağustos ayından beri tutuklu bulunan kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Yayın Danışma Kurulu üyeleri dilbilimci Necmiye Alpay ile yazar Aslı Erdoğan için 302. madde tahliye kararı çıkmasına rağmen orgüt üyeliği suçlamasından tutukluluk halinin devamına karar verildiği açıklandı.

24 Kasım
RTÜK, Başbakanlık tarafından, Fırat Kalkanı Harekatı'nda Suriye’nin el-Bab kentinde etrafında yaşanan hava saldırısına ilişkin yayın yasağı getirildiğini bildirdi.

RTÜK, Başbakanlık tarafından, Adana’da meydana gelen patlamaya ilişkin yayın yasağı getirildiğini bildirdi.

Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin nöbetçi genel yayın yönetmenlerine yönelik davada 16 aydın hakim karşısına çıktı. Dava, 17 Şubat 2017’ye ertelendi.

Mardin Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan kapatılan Dicle Haber Ajansı muhabiri Meltem Oktay'a "örgüt propagandası"ndan 4 yıl hapis cezası verildi.

26 Kasım
Yaşanan maden faciasının ardından Siirt’in Şirvan ilçesine giden Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti yöneticisi ve BBC Türkçe muhabiri Hatice Kamer, haber takibi yaptığı sırada gözaltına alındı.

27 Kasım
Amerika’nın Sesi (Voice Of America) için çalışan Serbest Muhabir Khajijan Farqin’ Diyarbakır’da gözaltına alındı.

Şirvan’da gözaltına alınan Hatice Kamer, haber takibi yaptığı sırada gözaltına alındı.

30 Kasım
Adana Aladağ’da bir kız yurdunda çıkan yangın sonucu 11 öğrenci ve bir eğitmenin can vermesiyle ilgili haberlere yayın yasağı getirildi. RTÜK, ‘Yurt çapında huzur ve güven ortamının bozulmaması’ için yasağı getirdiğini açıkladı. (Yayın yasağı tepkiler üzerine ertesi gün kaldırıldı.)