Şehir hastanesi hastaya çok uzak

En büyük şehir hastanelerinden Adana Şehir Hastanesi, 1550 yataklı, 18 Eylül’den itibaren hasta kabul etmeye başladı.

CHP Parti Meclisi (PM) Üyesi Doç. Dr. Hüsnü Süslü, “Şehir hastaneleri ve sağlık sisteminin dünü,
bugünü” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda, Türkiye’nin şehir hastaneleri projesine hazır olup olmadığına dair gerekli altyapı çalışmaların yapılmadığına dikkat çekilerek “Sağlıkta Dönüşüm Programı sürecinde sağlık ocakları tasfiye edilerek aile hekimlikleri kuruldu, devlet hastaneleri işletmelere dönüştürüldü. Büyük kurumsal kaynakların özel şirketlere devrini sağlayan ‘Şehir Hastaneleri’ kurulmaya başlandı. Sağlığın ticarileştirilmesi, özelleştirilmesi hedeflenmektedir. Düşük maliyetli ancak yüksek kalitede hizmet verme iddiasıyla hayata geçirilmek istenen şehir hastaneleri projesi hem yurttaş, hem de kamu cephesinde bir kez daha düşünülmeyi gerektiriyor” ifadelerine yer verildi. Dr. Süslü, hazırladığı raporu geçen haftalarda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na da sundu. Raporda, şu an 31 şehir hastanesi yapımının gündemde olduğu, bunlardan 21’inin sözleşmesinin imzalandığı, nihai teklif sürecinde olan 2, ihale hazırlık süreci devam eden 5, ön fizibilite çalışması devam eden 1 ve yüksek planlama kurulunda onay bekleyen 2 proje bulunduğu belirtildi. Raporda özetle şu ifadeler yer aldı.

BAKANLIK KİRACI

Kamu Özel Sektör Ortaklığı modeli ile yapılan şehir hastanelerinde projeyi yapacak şirkete önce Hazine arazisi tahsis ediliyor daha sonra Sağlık Bakanlığı yapımı tamamlanan hastanede 25 yıl kiracı oluyor.

27 MİLYAR DOLAR

Kalkınma Bakanlığı’nın “Dünyada ve Türkiye’de Kamu Özel İşbirliği Uygulamasına İlişkin Gelişmeler 2015” başlıklı raporunda KÖO ile yaptırılan 17 şehir hastanesinin kiralanması karşılığında devletin yapacağı ödeme 27 milyar dolar olarak belirtilmiştir. 32 hastane için ödenecek bedelin büyüklüğü bunun üzerinden hesaplanmalıdır. Bütün bu tartışmaların ve birbirinden uzak denebilecek şekilde sonuçlanan rakamsal verilerin ortaya koyduğu bir gerçek var ki şudur; Türkiye şehir hastaneleri projesine hazır olup olmadığına dair gerekli altyapısal çalışmalar yapılmadan geçiriliyor.

3-4 YILDA AMORTİ

Rakamlar hastaneleri yapan şirketlerin aldıkları kiralarla kendilerini 3-4 yılda amorti edebildiğini gösteriyor. Rapordaki örneklere göre, Ankara Etlik Şehir Hastanesi’nin sabit yatırım bedeli 1.1 milyar TL, yıllık kira tutarı ise 276 milyon lira. Ankara Bilkent Şehir Hastanesi’nin yatırım bedeli 1, 1 milyar TL, yıllık kira tutarı 240 milyon TL. İstanbul İkitelli Şehir Hastanesi’nin yatırım bedeliyse 548 milyon TL, yıllık kira bedeli 259 milyon TL.

İŞÇİLER MAAŞSIZ

Kira ödemeleri hastanelerin döner sermayesi üzerinden yapılacak. Isparta Şehir Hastanesi’nde çalışanlar Nisan 2017’den bu yana döner sermayenin tamamı kira olarak AKFEN’e ödendiğinden para alamıyor. 

EK MALİYET

Şehir hastanelerinde ortalama olarak yatak başına 287 metrekare kapalı alan düşüyor. Gelişmiş ülkelerde yeni yapılan hastanelerde yatak başına düşen kapalı alan genel olarak 150-200 metrekare. Yüzde 40’a varan başta enerji tüketimi olmak üzere, temizlik ve bakım/onarım giderleri gibi harcamaların artmasına da yol açacak.

DAHA PAHALI

KOÖ projesi kapsamındaki şehir hastaneleri sistemiyle hedeflenen diğer bir konuysa yetersiz finans kaynağına sahip olan kamunun özel sektör tarafından desteklenecek olması. Bu desteğin bir sonucu olarak da hastanelerde daha üst bir teknolojiden faydalanılması. Avrupa Yatırım Bankası verilerine göre kamu özel ortaklığıyla yapılan altyapı yatırımları normal ihale yöntemlerine göre yüzde 24 daha pahalı, bu yöntem için alınan krediler ise devlet borçlanmasına göre yüzde 83 fazla.

Entegre sağlık kampuslarının genellikle şehirlerin dışına yapılması ve şehir içerisinde bulunan hastanelerin kapatılması vatandaşların ulaşım masraflarını artıracak ve istenildiği zaman hemen ulaşma imkânını zorlaştıracak. 43 bin 103 yatak Tüm projelerin hayata geçirilmesi durumunda en küçüğü 150 yataklı Aydın Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi, en büyüğü ise 4 bin 200 yataklı İstanbul Sancaktepe Şehir Hastanesi olacak. Toplamda 43 bin 103 yatak sayısına ulaşılması planlanıyor. Fakat hangi hastanelerin kapanacağı ve bu hastanelerin toplam ne kadar hasta yatağına sahip olduğu net olarak bilinmiyor.                                                                    Hüsnü Süslü