Çiftlik Bank anketi... Mağdurların yarısı 'Yine para yatırırız' diyor

Çiftlik Bank’ın firari CEO’su Mehmet Aydın’ın 130 binden fazla kişiden 1 milyar lira para toplamasının ardından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ‘piramit satış’ konusunda düğmeye bastı. Piramit satış sistemiyle ilgili denetim yetkilerini genişleten, para cezalarını arttırıp hapis cezası getiren yasal düzenlemeye gidilirken, bunları önceden saptamaya yönelik bir erken uyarı sitemi üzerinde de çalışma başlatıldı. Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Başbakanlığa gönderdikleri düzenlemeyle piramit satışın tanımının netleştirileceğini belirterek, “Şu anda 4 şartın bir araya gelmesi halinde piramit satış olarak nitelendirilen faaliyetler artık 2 şartın gerçekleşmesiyle bu kapsamda değerlendirilecek. Böylece yetkimizi daha kapsamlı hale getiriyoruz. Ceza yasasındaki dolandırıcılık cezalarının dışında tüketici yasasıyla da bu tür faaliyetler için ayrıca 2 yıla kadar hapis cezası getiriyoruz” dedi.

Çiftlik Bank ile ilgili araştırma komisyonu kurulması önergesi AKP’nin oylarıyla reddedildi

"Çiftlik Bank logolu şarküteriler bir oyundu"

 Tüfenkci’nin açıklamaları şöyle: “Çiftlik Bank soruşturması bizim raporumuzdan sonra başladı. İnceleme süreci içerisinde vatandaşlar mesajlarla, sosyal platformlardan bize ‘Bu çok iyi bir sistem, para kazanıyoruz. Siz şöyle ödemeleri durdurdunuz, insanlar buradan ekmek yiyor’ diye bize saldırıyorlardı. Biz soruşturmaya başladıktan sonra Bursa’daki, diğer çiftlikler alındı. Biz soruşturmaya başladıktan sonra Çiftlik Bank logolu şarküteriler açılmaya başlandı. Onun da bir oyun olduğunu bizim müfettişler tespit etmiş ve raporlarında yazmışlardı. Bakanlık olarak elimizdeki bütün yetki ve imkanları kullanarak bunun üzerine gittik. Neticede dava açılmalarını sağlamış olduk.

 "Dolandırılanlar bir daha paramızı yatırırırz demiş"

Bir anket okudum, Çiftlik Bank mağdurlarına soru sormuşlar, yüzde 50’ye yakını ‘Bir daha paramızı yatırırız’ demiş. Demek ki insanlar ya kolay para kazanma noktasında bir istek duyuyorlar ve işin farkında değiller. 11 ile başladık, 65’e yakın piramit satış yapan firma olduğunu tespit ettik. Bunların 35’inin incelemeleri bitti. Bazıları gerçekten normal mal alıp satıyorlar. Epeyce bir kısmı da mal alıp satmadan sadece sanal oyun şeklinde veya değerinin çok üstünde bir mal fiyatlandırmasıyla ‘müşteri bul’ ilkesi çerçevesinde satış yapıyor.

" Dolandırmasa da ceza geliyor" 

Piramit satışın tanımının netleştirilmesi gerekiyor. Burada idari ve para cezalarını biraz arttırmak lazım. Bununla ilgili değişikliği de torba tasarıya koyduk, Başbakanlığa arz edip, onu da Meclis’e getireceğiz. Piramit satış Türkiye’de nedir? Şu anda 4 şartın bir araya gelmesiyle piramit satış olarak nitelendiriliyor. Şimdi bunu tanımında belki 2 şartın birlikte gerçekleşmesiyle beraber piramit satış kapsamında değerlendirip, yetkimizi bu anlamda daha kapsamlı hale getiriyoruz. Tüketici Yasası’ndan dolayı cezaları 2 yıla çıkartıyoruz. Dolandırıcılık boyutuysa Türk Ceza Kanunu’na göre. Bu devam edecek. Ama tüketici hakları noktasındaki, piramit satışta cezalar artacak. Mevcutta Tüketici Yasası’na has bir ceza yok. Diyelim ki, dolandırıcılık boyutu yok, dolandırmamış ama bir takım suistimaller yapmış, izah edilemeyen para trafikleri var, tüketiciler bu anlamıyla mağdur olmuş, ödemeler gecikmiş veya belli insanları mağdur etmiş. Bunlara da tüketici yasası kapsamında 2 yıla kadar ceza verebilmenin yolunu açmış oluyoruz.”

Erken uyarı sistemi 

Bakan Tüfenkci, önlem konusunda da çalışmalar yürüttüklerini belirterek, “Bunlar çok evveliyatlı bir şey değil. Onun için ancak çok büyüyünce görebiliyorsunuz. Şikayet olmadığı zaman göremiyorsun. Reklamını yaptığında, kamuya açıldığı zaman... Şimdi biz bir çalışma yapıyoruz, bunları daha erken takip edebilir, görebilir, bulabilir, erken alarm verebilir miyiz diye. Buna birkaç bakanlık çalışacağız. İçişleri, Adalet ve Maliye Bakanlıklarıyla birlikte çalışacağız. Bir de sosyal medya ayağı var, o daha farklı. İnternet üzerinden satışlar, dolandırıcılıklar. Sosyal medyada o çok daha komplike bir şey, ona da siber suçlar izliyor, bakıyor” dedi.