40'ından sonra anne olanların karşılaştığı sorunlar

Dünyada 40 yaşından sonra ilk kez anne olanların sayısı giderek artıyor. Bu anneleri desteklemek etik açıdan olduğu kadar topluma ve ekonomiye katkı açısından da gerekli.

40 yaşına bastıktan sonraki ay Jenny Glancy-Potter ikiz doğum yapmıştı. Bebeklerin doğumu onun anne olma mücadelesinin sonu, hayatında mutlu bir dönemin de başlangıcı anlamına gelmişti. Ama bu kadar geç anne olmayı planlamamıştı.

"Gençliğimdekinden daha az enerjim var, ama görünüm olarak anne olmak için iyi bir zaman. Artık daha sabırlı ve daha akıllıyım, hayatımda istediğim birçok şeyi yaptım" diyor Potter. Şimdi ikizleri beş yaşında.

İngiltere'nin Lancashire bölgesinde yaşayan 45 yaşındaki Potter, anneliğe 40 yaşından sonra adım atan X kuşağı kadınlarından biri. Dünyada bunların sayısı giderek artarken 20'li ve 30'lu yaşlarda anne olanların sayısı azalıyor. İngiltere'de 40 yaş sonrası anne olanların sayısı son 25 yılda iki katından fazla arttı.

ABD'de de benzer bir gelişme söz konusu. 2017'de tüm doğum oranları son 30 yılın en düşük noktasına ulaşmışken 40 yaş üstü kadınların çocuk sahibi olmasında artış görülüyor.

İki kuşağa birden bakmak

40 yaşından sonra çocuk sahibi olmanın getirdiği olanaklar ve sorunlar var.

43 yaşındaki Bhavna Thakur bir yaşındaki kızıyla parka gittiğinde "en yaşlı anne olmanın" ne anlama geldiğini biliyor.

Mumbai'da bir yatırım şirketinde genel müdür olan Thakur, 40'larında anne olmanın kariyerde ilerleme açısından iyi bir yaş olduğuna inanıyor.

"Yeterince kıdemli olduğum için kendi zamanımı nasıl kullanacağıma kendim karar verebilirim. Daha genç olsaydım nerede ne yapmam gerektiğini başkaları söylüyor olacaktı. Şimdi evden esnek çalışabiliyorum" diyor.

Thakur X kuşağından olmanın zorluğunu ise iki kuşağa birden bakıyor olmanın yanı sıra kariyerini sürdürme gibi zorunluluklar arasında denge kurmakta görüyor.

"Geç yaşta ebeveyn olduğumuz için kendi ebeveynlerimiz de oldukça yaşlı, bakıma ihtiyaçları var… Şimdi hem anneme hem kızıma bakıyorum."

Bu 40'larında anne olanlar için genel bir sorun. Yeni Zelanda ve İngiltere'de bazı firmalar iş-ev dengesine yardımcı olmak için tam maaşla dört gün çalışma uygulamasına gidiyor. Bazıları başarı gösterse de bu uygulama henüz istisna durumunda.

Anne olduktan sonra işe dönme kararı vermede birçok etken söz konusu. Finansal etken başta geliyor. İsveç'te çocuk bakımı için önemli devlet yardımları verilirken İngiltere çocuk bakımının en pahalı olduğu ülke.

Potter, maddi sıkıntının 40 yaş üstü kadınlar açısından daha yakıcı olduğunu, kendi ebeveynleri yaşlı olduğundan onlardan destek almanın çoğu zaman mümkün olmadığını söylüyor.

"20'lerimde çocuk sahibi olsaydım kreş ve çocuk bakımı masraflarımız daha az olurdu" diyor.

Bu masrafların çok yüksek olması işe dönme kararını etkiliyor. Zira alınan ücretin tamamını kreşe ödemek gerekebiliyor.

Ekonomi uzmanları, bu annelerin işe dönmesine yardımcı olacak önlemler almanın ülke ekonomisine katkıda bulunacağına inanıyor. Ancak bu uygulamayı tamamen doğru yapan bir ülke yok henüz.

Eğitim ve ekonomi profesörü Myra Strober'e göre, "40'lı yaşlardaki deneyimli kadınların işe dönüp işgücü içinde verimli olmaya devam etmesi sosyal bakımdan ilerici bir uygulama olduğu gibi ekonomik olarak da sağduyulu bir adımdır".

Toplumsal önyargılar

Çalışan annelere karşı tavır sosyal bakımdan yavaş da olsa değişmesine rağmen, geç yaşta anne olanlara karşı yargılar devam ediyor.

49 yaşındaki Gewanda Parker yedi aylık ve üç yaşındaki iki kızıyla Florida'da yaşıyor. Çocukları dışarıda gezdirirken çoğu insanın onu büyükanne veya hala, teyze olarak görmesinden, anneliğinse doğrudan genç kadınlara yakıştırılmasından şikayetçi.

Belki de bu nedenle görünümü konusunda kaygılanmaya, dışarı çıkmadan önce mutlaka iyi giyinmeye ve makyaj yapmaya başlamış. Oysa genç anneler için dış görünüm öncelik taşımadığında herkes anlayışla karşılayabiliyor.

Parker aynı endişeyi çocukları için de taşıyor. "Çocuğumun rahatsız olacağı bir durum yaratmak istemiyorum" diyor.

Oysa Parker kendisini yaşlı bir anne olarak hissetmiyor. O yaşta anne olmanın "büyük bir ödül olduğunu ve insana tazelik kattığını" söylüyor. "Hayata yeniden heyecan ve eğlence gözüyle bakmam mümkün oldu. Yaşlı olabilirim ama çocuklarımla yaptığım şeyler beni genç tutuyor."

Toplumsal yargılar henüz gerçek durumu kabullenmiş olmasa da değişimin kaçınılmaz olduğuna inanıyor Parker. "Toplum istemese de daha yaşlı annelerin desteklenmesi konusunda bir talep var. Toplumun daha kabullenici ve destekleyici olması, şablonları aşması gerekiyor."