Yatırımda çöküş

Küreselleşme sürecinin ortaya çıkardığı en önemli olgulardan biri olarak görülen, ülkelere orta ve uzun vadeli sermaye ve teknoloji getiren doğrudan yabancı yatırımlar dünya genelinde geçen yıl 2009’dan bu yana kaydedilen en düşük değere geriledi.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) verilerine göre, geçen yıl ülkelerin aldığı toplam doğrudan yabancı yatırım (FDI) miktarında bir önceki yıla göre yüzde 13.4’lük düşüş oldu. Geçen yıl dünya genelinde gerçekleştirilen dış yatırım 1 trilyon 297 milyar dolar oldu. Böylece, küresel bazda doğrudan yabancı yatırım miktarında 2009 yılında kaydedilen 1 trilyon 172 milyar dolarlık seviyeden bu yana en düşük değer görüldü. Dünyada en yüksek yabancı sermaye akışı 2 trilyon 34 milyar dolarla 2015 yılında kayıtlara geçmişti.

En fazla 2015’te
Küresel bazdaki doğrudan yabancı yatırım miktarı 2015-2018 yıllarında sürekli düşüş eğilimi gösterdi.
Gelişmekte olan ülkelere yönelen doğrudan yabancı yatırım tutarı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 2’lik artış gösterirken, gelişmiş ülkelerde söz konusu dönemde yüzde 27 düştü. Gelişmekte olan ülkelerde dış yatırım, en yüksek değere 728.8 milyar dolarla 2015’te ulaştı. Geçen yıl söz konusu ülkelere gerçekleştirilen yabancı sermaye akışı 706.4 milyar dolarla, 2015’ten sonraki en iyi seviyeye ulaştı. Gelişmiş ülkelere gerçekleştiren doğrudan yabancı yatırım 556.9 milyar dolarla, 2004’te ölçülen 401.6 milyar dolarlık değerden bu yana en düşük seviyeye geriledi.

YÜZDE 58 DÜŞÜŞ

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) verilerine göre, Türkiye’ye gelen yatırım miktarı da geriliyor. 2015’te Türkiye’ye gelen doğrudan yatırım (FDI) miktarı 19.2 milyar dolarken bu miktar 2018’de yüzde 58 civarında düşüşle 12.8 milyar dolara geriledi.
TEPAV’ın “Türkiye’ye Gelen ve Türkiye’den Giden Doğrudan Yatırımlardaki Gelişmeler” araştırmasının Mayıs 2019 verilerine göre, doğrudan yatırımların net değeri giriş yönünde oldu. Mayıs 2019’da bir önceki yılın aynı ayına göre net doğrudan yatırımlar 51 milyon dolar azalmış ve 204 milyon dolarlık giriş gerçekleşti.

Mesleki göç
12 aylık kümülatif verilere göre Türkiye’den giden yatırımlar (FDI)bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0.23, Türkiye’ye gelen yatırımlar ise yüzde 29.3 yükseldi.
Mayıs 2019’da Türkiye’den giden yatırımların “mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler” sektöründe yoğunlaştığı görülüyor.
Yurtiçindeki yerleşiklerin yurt dışında yaptıkları 625 milyon dolarlık toplam sermaye yatırımlarının 238 milyon doları bu sektörde gerçekleşti. Söz konusu yatırımların yüzde 88’i Avrupa ülkelerine gitti. Avrupa’da ise 386 milyon dolarlık yatırım ile Hollanda’nın öne çıktığı görülüyor.
Mayıs 2019’da Türkiye’ye gelen sermaye yatırımlarının dörtte biri “inşaat” sektöründe gerçekleşti. Yurtdışındaki yerleşiklerin Türkiye’ye yaptıkları 409 milyon dolarlık sermaye yatırımının yüzde 86’sı Avrupa ülkelerinden geldi. Hollanda, gelen yatırımlarda da öne çıktı.