Öztin Akgüç

2015 Merkezi Yönetim Bütçe Programı

31 Ekim 2014 Cuma

OVP çerçevesinde 2015 yılı merkezi yönetim bütçe programı ana hatlarıyla aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2015 yılı merkezi yönetim bütçe programının GSYH (Gayrisafi Yurtiçi Hasıla) tahmini için dahi payı yüzde 24.3 düzeyindedir. 2014 yılı merkezi yönetim bütçesinin revize tahmine göre GSYH oranı ise yüzde 25.4’tür. GSYH ölçüsüne göre 2015 merkezi yönetim bütçesi, 2014 yılı bütçe gerçekleşme tahminine görece daha küçük bir bütçedir. Tahmin ve program hedeflerine göre 2015 yılı toplam bütçe harcamaları cari fiyatlarla yüzde 5.4 oranında artarken, GSYH artış hedefi cari fiyatlarla yüzde 10.3 düzeyinde bulunmaktadır.
2015 merkezi yönetim bütçe giderlerinin yüzde 88.6’sı faiz dışı, yüzde 11.4’ü de faiz gideri niteliğindedir. Personele ilişkin sosyal güvenlik harcamaları da personel giderlerine dahil edildiğinde, personel giderlerinin bütçe içindeki payı yüzde 29.5, GSYH oranı da yüzde 7.1 düzeyindedir. Mal ve hizmet alımlarının bütçe içindeki payı da yüzde 8.7’dir.
Cari gider niteliğinde olan personel gideri ile mal ve hizmet alımlarının bütçe giderleri içindeki payı yüzde 38.2, GSYH’ye oranı da 9.2 düzeyindedir.
Yatırım harcamaları niteliğinde sermaye giderleri ile sermaye transferlerinin bütçe içindeki payı yüzde 10, GSYH’ye oranı da yüzde 2.4 düzeyinde kalmaktadır.
Faiz giderleri de transfer gideri niteliğinde olduğundan bütçe giderlerinin yüzde 51’i transfer gideri niteliğindedir. Transfer giderlerinin GSYH’yi artırıcı etkileri yoktur. Harcama olarak 2015 yılı merkezi yönetim bütçesinin GSYH içindeki payı, yüzde 9.2 cari harcama, yüzde 2.4 yatırım harcaması olarak, toplam yüzde 11.6 düzeyindedir.
2015 merkezi yönetim bütçesi sunulduğu şekliyle, yatırım harcamaları yetersiz, büyümeye katkısı çok sınırlı, tranfer harcaması ağırlıklı bir program görünümündedir.
2015 bütçesinin ne ölçüde gerçekçi olduğu da irdelenmesi gereken bir sorundur. Bütçe programı önceki dönemlerle karşılaştırılırken, gerçekleşme tahminleri yanı sıra başlangıç hedefleriyle de karşılaştırılmalıdır. 2014 yılı bütçe gider hedefi, başlangıç tahmini 436.3 milyar TL’dir. Buna göre 2015 bütçe programı, 2014 yılı bütçesinden cari fiyatlarla yüzde 8.5 oranında daha büyük bir bütçedir. Ayrıca 2015 yılında enflasyonun yüzde 6.3 düzeyine gerileyeceği varsayımına dayalı olarak hazırlanmış bir bütçedir. Gelecek yıl enflasyonun bu denli gerileyeceğine ilişkin güvenilir bir gerekçe ve veri de yoktur.
2014 yılı bütçe gider harcama tahmini 448.4 milyar TL’dir. 2015 yılı bütçe harcamalarının fiilen en az yüzde 8.5 düzeyinde artacağı öngörüsüne göre bütçenin 513 milyar TL olarak gerçekleşeceği tahmini daha gerçekçi ve tutarlıdır.
2015 yılı merkezi yönetim bütçe açığı 20.9 milyar TL olarak tahmin edilmiştir. Açık tahmini, 2014 yılı bütçesi başlangıç açığı tahmini 33.1 milyar TL’ye göre yüzde 37, gerçekleşme tahmini 24.4 milyar TL’ye göre de cari fiyatlarla dahi yaklaşık yüzde 15 oranında daha azdır.
Açıklanan 2014 yılı bütçe uygulama rakamları, 2014 yılı faiz bütçe açığının 24.4 milyar TL üzerinde gerçekleşeceğini göstermektedir. Bütçenin gelir-gider akışı, kalıpları bütçe açığının ağırlıklı olarak yılın son çeyreğinde oluştuğunu göstermektedir. Nitekim Ocak - Eylül 2014 döneminde gelir-gider farkı eksi yüzde 13 yükselmiştir. Veriler, 2014 yılı bütçe açığının en az 33 milyar TL, 2015 yılı açığının da 40 milyar TL dolayında oluşacağı yönündedir.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Canlı duygusallığı 3 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları