Amerika’nın cari işlemler açığına baktığımızda aslında her şey ortaya çıkıyor. Artan yatırım talebinin iç tasarruflarla karşılanamaması nedeniyle ABD yüksek cari açık vermektedir. İşte bu talebin ithalatı artırması ve dolayısıyla dış ticaret hadlerinin aleyhe dönmesi cari açığın önemli sebeplerini oluşturuyor.

Cari işlemler açığı 2005 yılında 805 milyar dolar, 2006 yılında 812 milyar dolar, 2007 yılında ise 738 milyar dolardır. 2007 rakamını esas alırsak Amerikan halkının 738 milyar doları Çin mallarına, Japon arabalarına, cep telefonlarına yani tüketim mallarına harcanmış durumda. Bu harcamalardaki Çin’in payı 2006 yılında yaklaşık 288 milyar dolar, 2007 yılında 322 milyar dolardır. Bu denli yüksek Çin malı ithalatının nedeni Çin’in düşük kur politikasıdır. Çin’e ABD’nin ihracatı 2006 yılında 55.2 milyar, 2007 yılında 65.3 milyar dolardır. Yani Çin ile ABD arasında ABD aleyhine dış ticaret açığı ciddi boyuttadır.

Bu dış ticaret açığının çözümü için ABD Çin’den para birimi olan Yuan’ın değerinin yükseltilmesini istedi. Çünkü 1.7 trilyon dolar döviz rezerviyle bunu Çin’in yapabileceğini Amerika biliyor. ABD bunun yanında Çin’in finans piyasasını uluslararası yatırımcılara açmasını da istiyor. Çin’se ne Yuan’ın değerini yükseltti ne de finans piyasalarını yabancılara açtı. Bunu gösteren en önemli işaret, 2008 Mayıs sonu itibarıyla Çin’in ABD’ye yaptığı ihracatın 126.3 milyar dolar, ithalatınınsa 30.2 milyar dolar; yani dış ticaret açığının 2008’de de değişmemiş olmasıdır.

Çin lehine olan bu büyük dış ticaret açığı ABD’de işsizliğe de sebep oluyor. Çünkü Çin ABD oyuncak pazarının yüzde 80’ine, ayakkabı pazarının yarısına, te-levizyon ve elektronik pazarının yarısına hâkim durumda.

Amerika’nın tüketici pazarına hâkim olan Çin’in elinde bulunan 1.7 trilyon dolar döviz rezervinin içinde 420 milyar dolar tutarında Amerikan devlet tahvilleri de var.Yani Çin ayrıca ABD’yi finanse etmektedir. Çin’in aldığı bu tahviller Amerika’nın dış borcunun yüzde 20’sine tekabül etmektedir.

Çin, Japonya ve diğer Asya ülkeleri Amerikan devlet tahvilleri alarak ABD’yi finanse ederken, ürün birim maliyetini düşüren Çin, otomotiv ve elektronik sektörde büyüyen Japonya ve diğer Asya kaplanları Amerikan ekonomisinin başına bela olmuş durumda.

Bütün bunlar dışında Çin’e ciddi yabancı sermaye yatırımı girmektedir. Son zamanlarda bu tutar 1.2 trilyon dolara ulaşmıştır. Oysa ABD bu parayı bekliyor, yabancı yatırımcılar ABD’ye girecek diye umuyordu; bu olmadı ve ABD büyük kayba uğradı.

Diğer yandan artan petrol fiyatları nedeniyle aşırı zenginleşen petrol üretici ülkeler ABD’deki şirketleri ele geçirdi.

Aslında ABD cari açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranı, yüzde 5.3 ile oldukça düşüktür. 2007 yılında GSYİH 14 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle cari açık ABD’de ciddi darboğazlara neden olmamaktadır. Ancak bu açık dış borçları arttırmakta ve bizde olduğu gibi gelecek nesilleri ipotek altına almaktadır. Şu anda ABD dünyanın en fazla borcu olan ülkedir. Cari açık petrol fiyatlarındaki artış ve Irak savaşı nedeniyle artma eğilimini sürdürürken Amerika’nın bir şeyler yapması lazımdı.

İşte bütün bunlar dolar imparatoru ABD’yi düşündürürken aklına en büyük silah olan finans krizini yaratmak geldi. Şöyle düşündü: “Bir finansal kriz çıkarırsam ABD’deki şirketlerin değerini düşürüp el değiştirmesini sağlarım. Batan şirketlerin yabancılar tarafından satın alınmasına izin vermem. Eski şirket sahipleri batar. Yani Asya kaplanlarının parasını bu şekilde ödemem.” Çin’in ve Asya’nın diğer kaplanlarının normal ekonomik faaliyetlerle hakkından gelemeyen ABD, bu finansal krizle Çin ve diğer Asya ülkelerine hadlerini bildirecek.

Peki hesap tutmazsa ne olacak? Bir savaş çıkarılarak kaynaklar yeniden dağılıma mı tabi tutulur ve dış ticaret ve finans hareketleriyle elden giden imparatorluk savaş yoluyla mı geri alınmak istenir, bilemeyiz. Ama bildiğimiz bir şey var ki, dünya kaynakları yeniden dizayn edilecek.

Ülkemiz bunun neresinde yer alacak? Aklımızı başımıza alır, gereksiz şeylerle vakit geçirmez, genel ekonomik seferberlik haline girer ve buna ilave olarak tüm dünyanın korktuğu ordumuzu yıpratmazsak bu badireden kurtulabiliriz. Yoksa üstümüze gelecek oklar teğet geçmez deler geçer…

pamukm6superonline.com