Monaco Prensliği’nin kapı komşusu Cap d’Ail’da, yol üstündeki Edmond’s Café’de kahvemi yudumlayıp Türkiye haberlerini gözden geçiriyorum. Vücudumuz “yurtdışında” olsa da, beynimizin ülkeyi terk etmesi hiç mümkün mü? Sanki her şeyden biz sorumluyuz.

Maison de l’Amerique Latine de Monaco’da, iki hafta önce İstanbul’da görülen 4 boyutlu çalışmalarımı sergiliyorum. Böylece bu yeni işler Avrupa’ya da adım atmış oldular. Sorular her yerde aynı: “Nasıl yaptınız? Niye bu tekniği daha önce görmedik? Siz gerçekten Türk müsünüz?”

Monaco’da her yerde Prens Rainier’nin fotoğraflarını görmeye alışmışım, birden Prens Albert’in genç siluetine alışmak kolay olmuyor. Buraya ilk kez, bundan 40 yıl önce annem ve babamla geldim. O günden sonra ilk tekrar gelişim ise, tenis genç milli takımıyla beraber, rahmetli Nazmi Bari’nin hocalığını yaptığı ekiple, Murat Gürler ve Hakkı Özgenel ile… Sonraki turistik gelişlerim dışında, 1994’Te Cannes’da Art Jonction Uluslararası Sanat Fuarı’nda “En İyi Sanatçı” ve “En İyi Gösteri” dallarında birincilikleri “Yaşayan Sanat” happenning’iyle kazandıktan sonra, ekiple birlikte “mükâfat” gezisi olarak hep beraber Monte Carlo’ya gelmiştik.

Bu seyahatlerin her birinde, “dünyanın ilk Bodrum’u” desem, çok yanlış bir değerlendirme sayılmayacak, St. Tropez’e de gittim. 1960’larda Brigitte Bardot ve o dönemdeki Alman eşi Gunther Sachs’ın meşhur ettikleri sakin bir kasabaydı. Ardından dünya jet sosyetesinin gözbebeği olarak kayıtlara geçti. Bu seyahatte de Cote d’Azur’de Nice ve Cannes dışında, oğlum Suphi görmüş olsun diye oraya da uğradık. Ama çıplaklar plajı Pampelonne kışa terk edilmiş olduğundan, keşif oralara uzanamadı!

Monte Carlo’nun tarihi Casino’su, Monaco’nun büyük çekim noktası. Aynı heybetiyle ve artık gelişmiş bahçesiyle kentin göbeğinde kurulmuş duruyor. Prens ve ailesi, bu kumarhaneden içeri hiç adım atmadıkları gibi, hiçbir Monaco vatandaşının da buraya giriş hakkı yok. Hayat da aldığımız her riskli kararla, aslında bir kumar gibi… O müthiş mekânda ne hayatlar kaymış, ne gerçek James Bond hikâyeleri yaşanmış… Bazen insanlar kumar oynar; bazen kurumlar, bazen partiler, bazen de.. liderler ve onlar yüzünden ülkeler. Kumarda uzun vadede kimse kazanamaz. Ama tarihten ders alınmaz ve işler hep olacağına varır. Hatırlıyorum da, öğrencilik yıllarımızda yanımızda sevgililerimiz ve beş parasız halimizle, o Casino’da 200 Frank kazanıp akşamı bedavaya getirmek için ne taklalar atardık. Ve bu küçük paralar, “büyük kumar”dı bizlere…

***

Bu güzel sahil şeridine ayak bastığımdan beri, bizi ıslatan o ağır ve yoğun yağmur, nedense tüm geçmişimi gözlerimin önünden geçiriyor. Bir insanın, bir ülkenin ömrüne sığan değişiklikler hep akıllara durgunluk vericidir; İsmet İnönü’nün unutmadığım deyişiyle: “Ben de ülkemden her uzaklaştığımda, yaşama kuşbakışı göz atma fırsatı buluyorum.” Nereden nerelere gelmişiz? Bundan 30-40 yıl önce geleceğe, her şeye ne kadar umut dolu baktığım geliyor aklıma.

“Kasım’ı zaten hiçbir zaman sevmedim” diye bir resmim var, 1983’ten. Kaliforniya’da, ağır bir ayrılığın peşinden yapılmıştı. Bu sonbahar ise ülkem adına içimi acımasızca sıkıştırmaya devam ediyor. Merdan Yanardağ’ın başına örülen çorapların zamanlaması göz ardı edilebilir mi? Tüm iddialarla içeride tutulan Atatürkçü arkadaşlarımızın bir an önce aklanarak serbest bırakılmaları, bu ülkede demokrasinin tekrar nefes almaya başlamasının olmazsa olmaz ilk şartı.

Mücadele tüm süratiyle devam ediyor. 7 Kasım Cuma, Ankara’da Galeri Artist’te sergim var. 8 Kasım, saat 15.00’te Caddebostan Kültür Merkezi’nde, Atatürkçülük üstüne bir konuşmam olacak. Kimilerine göre bu ülkede sanat ve düşünce üretmek, “Müslüman mahallesinde salyangoz satmak”la aynı… Ne var ki, birçok aydının ve benim, tüm dayatmalara rağmen canımız kadar sevdiğimiz işimiz. Sizleri bu buluşmaların tümüne bekliyoruz. İnadına, sonuna kadar…

[email protected]

Faks: 0212 227 34 65