IMF ve Dünya Bankası’nın “bahar toplantıları” 14-17 Nisan tarihleri arasında Vaşington’da gerçekleştirildi. Toplantılara “kriz sonrası finansal istikrar”, “sermaye hareketlerinin kontrolü” ve “iklim değişikliği finansmanı” konuları damgasını vurdu.

Önce küresel ekonominin gerçeklerini anımsayalım. IMF’nin öngörülerine göre önümüzdeki iki sene boyunca kalkınmakta olan (“yükselen”) piyasa ekonomilerinde büyüme hızı yüzde 6.5 olacak, ancak gelişmiş ülkelerde sadece yüzde 2.5 düzeyinde kalacaktır. Gelişmiş ülkelerde süregelen durgunluk ve kırılgan toparlanma sürecinin tüm küresel ekonomide yeni istikrarsızlıklara neden olabileceği ve bu arada gelişmekte olan ekonomilerin de büyüme performansını olumsuz etkileyeceği endişesi toplantılar boyunca sık sık dile getirildi. Bunun da ötesinde, durgunluğun sürmesinin artık tüm dünyada kronik ve yapısal bir sorun haline dönüşen işsizlik ve “kalitesiz iş” sorunlarını da derinleştireceği açıktı.

Bir yanda süregelen yüksek işsizlik, diğer yanda ise Yunanistan, Portekiz ve hatta ABD’de derinleşen kamu açıkları sorunları, yeni bir dünya enflasyonu ve finansal istikrarsızlık tehditleriyle birleşince, Vaşington’daki bahar toplantıları bir yanda “Yeni arayışlar gerekli”, diğer yanda ise “Geleneksel muhafazakâr politikalardan vazgeçmeyelim” fikirleri arasında sert tartışmalara dönüştü.

***

IMF’nin “geleneksel” politikaları öncelikle kamu açıklarının kapanmasını ve kamu borçlarının dizginlenmesini şart koşmakta. Bunun için de daraltıcı maliye ve para politikaları önermekten geri durmamakta. Oysa derin mali krize sürüklenen Yunanistan ve İrlanda gibi ülkelerde uygulanması tasarlanan “daraltıcı mali” politikaların bu ülkelerde ekonomik büyümeyi daha da geciktireceği ve söz konusu ülkelerin kriz öncesi düzeylerine dönmesinin asgari dokuz-on yılı bulacağı tahmin ediliyor.

Halbuki, gerek IMF’nin, gerekse Avrupa Birliği’nin elinde krizi aşmaya dönük yeterli kaynağın olduğu (IMF’de 750 milyar dolar; Avrupa Finansal İstikrar Fonu’nda 722 milyar dolar) biliniyor. Bu kaynakların üretimi ve istihdamı arttırıcı bir şekilde kullanılması ve krizin etkilerinin daha çabuk atlatılması elbette olanak dahilinde.

Nitekim, IMF’nin icra direktörü Dominique Strauss-Kahn çarşamba günkü konuşmasına John Maynard Keynes’ten yaptığı şu alıntılarla başlamıştı:

“Bugün içinde yaşadığımız toplumun en büyük aksaklıklarından birisi de tam istihdam yaratmak konusundaki yetersizliği ile neden olduğu rasgele ve eşitsiz servet ve gelir dağılımı sorunlarıdır.”

Ancak IMF’nin “geleneksel/muhafazakâr” kanadı bu tür yorumlara hiç de sıcak bakmıyor. Zira, büyüme ve istihdamın, borç idaresinin önüne geçtiği böylesi bir makro politika tercihi, küresel finans burjuvazisinin sınıfsal çıkarlarıyla doğrudan çatışmakta. Bu türden bir strateji değişikliği önerisinin, “neoliberal küreselleşmenin mantığına aykırı” olarak değerlendirileceğinden dolayı, henüz IMF “üst yönetiminin” popüler bir retoriğinden öteye geçemediği anlaşılıyor.

\n\n