Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar

Nilgün Cerrahoğlu

[email protected] Son Yazısı / Tüm Yazıları

Tahran'ın 'Küçük Şeytan' Krizi

03 Aralık 2011 Cumartesi

Tahran’dan aklımda kalan en canlı görüntülerden biri, eski ABD Büyükelçiliği’dir.

Kent merkezine giderken hep yanından geçerdim. Eski elçilik binasının etrafını çepeçevre kuşatan kalın duvarlar üzerinde devamlı olarak “Kahrolsun Amerika” kıvamında duvar yazıları, ABD bayrağı ile emperyalizmini yerden yere vuran duvar resimleri, Humeyni’ye övgü düzen simgeler olurdu.

Eski ABD elçiliğinin duvarları, Tahran-Washington hattındaki Soğuk Savaşı sürekli canlı tutmak için kullanılan bir tür “açık hava müzesi” işlevi görmekteydi.

Son Vietnam seyahatimde gezdiğim “Amerikan savaş müzesi” bile, bu denli kin kusan bir yer değildi.

Saygon’daki müzeyi gezerken insan, 36 yıl önce sona eren “Vietnam Savaşı’nın” artık tarih olduğunu açıkça hissediyordu. Tahran’ın sabık ABD elçiliği ise binanın içinde 32 yıl önce “rehine kriziyle” patlak veren “Soğuk Savaş’ın” dipdiri kaldığını, her an “sıcak çatışmaya” dönmek için fırsat kolladığını gözler önüne seriyordu.

“Eski ABD büyükelçiliği”, İran-ABD arasında o gün bugün açık olan, açık olmanın ötesinde artık “kangrenleşen” bir yaraydı başka deyişle!

‘Bizi ülkece rehin aldınız!’

“New York Times” muhabiri olarak bir dönem Türkiye’de de bulunan ve İran’ı anlattığı “Şahın Bütün Adamları” isimli kitabı ile daha sonra dünya çapında üne kavuşan Stephen Kinzer, 444 gün bu binanın duvarları ardında rehine tutulan Amerikalı diplomatlarla İranlılar arasında geçen şu çarpıcı diyaloğu aktarıyor:

ABD’li diplomatlardan biri kendisini tutsak alan İranlıya, “Bu yaptığınız hem yasalara, hem ahlaka aykırıdır!” diye bağırıyor. Amerikalıyı rehin tutan İranlı buna karşılık olarak: “Sizin böyle bir şikâyeti dillendirmeye hiç hakkınız yok” diyor: “ABD, bizi vaktiyle ülke olarak ezcümle 1953’te rehin etmiştir!..”

Tahran’da hafta başında İngiltere Büyükelçiliği’ne yapılan saldırı, işte arkası böyle ta 1953 yılına uzanan büyük bir kangrenin parçası.

1953; İran’ın “seçilmiş tek demokratik başbakan” olarak andığı Musaddık’ın devrildiği tarih.

Mussadık’ın CIA eliyle alaşağı edilmesi, İran’ın Şah döneminden Humeyni rejimine uzanan “makûs talihinde”, “bütün badirelerin anası” kabul ediliyor. 1953’ü akla düşüren her şey, ABD ile ABD’nin iç-dış destekçilerine tepkiyi biliyor.

‘İspiyon yuvalarında’ dönen dolaplar

ABD’nin dış destekçileri deyince akla gelen ilk ülke hemen, ’53’te Tahran’daki CIA darbesini perde arkasından tezgâhlayan “İngiltere” oluyor.

“Büyük şeytan” diye anılan ABD’nin yanında İngiltere’ye bu nedenle İran’da “küçük şeytan” deniyor. Rehin alınan ABD sefareti gibi, saldırıya uğrayan İngiliz Büyükelçiliği’ne şimdi bugün bu yüzden, “ispiyonlar yuvası” lakabı yakıştırılıyor.

’79 rehine krizinde ABD Büyükelçiliği’ndeki CIA belgelerine el koyan baskıncılar, bu defa İngiltere’nin gizli yazışmalarını ele geçirmek iddiasında…

İngiliz Büyükelçiliği’ne ’79 ruhuyla yapılan son baskını tetikleyen nedenler, bizim medyaya da yaygın biçimde yansıdığı üzere, “nükleer program yaptırımları” ile “yaptırım baskısından” ibaret değil…

“Yaptırımlar”, buzdağının görünen ucu…

Molla rejimi, “ABD emperyalizminin diğer çehresi” ya da “aynı madalyonun öteki yüzü” gözüyle baktığı İngiltere’ye, 2009’daki şaibeli cumhurbaşkanlığı seçimleri ardından çıkan “Yeşil İsyan”dan beri öfke duyuyor.

Tahran, şiddetle bastırılmasına karşın, “rejimde” meşruiyet sorunları açan ve “rejimin adamları arasındaki” ayrışmaları derinleştiren “Yeşil İsyan”dan Londra’yı sorumlu tutuyor. Özellikle dini lider Ayetullah Ali Hamaney ile yakın çevresi, sivil toplumu 2009’da sokağa döken “Yeşil İsyan’ı”, İngiltere’nin İran’da bir “Kadife Devrim” sahnelemek amacıyla, “ispiyon yuvasıyla” tetiklediği kanısında.

İngiliz TV’si BBC’nin hemen aynı dönemde, Farsça yayına başlaması, Tahran rejimi kuşkularını büsbütün güçlendiriyor.

İran’ın muhalif “Tehran Bureau” sitesi, BBC’nin güz başında Hamaney’in ipliğini pazara çıkaran çok güçlü bir belgesel yayımladığını söylüyor. Konu edilen belgesel, başta kendi halinde bir din adamı olan Hamaney’in, Şah’tan geri kalmayan bir despota dönüşümünü anlatıyor.

Bu arada dini liderin oğlu -velihat!- “Mojtaba Hamaney”in de İngiltere bankalarında tuttuğu 1.6 milyar dolarlık servetinin Londra tarafından dondurdulduğu açık ediliyor!

Hamaney ailesinin kirli çamaşırları şimdi -Londra eliyle!- bir bir ortaya dökülürken İngiliz Büyükelçili’ğine böyle bir saldırının düzenlenmesi, gözlerin rejimin bir numaralı lideri Hamaney’e çevrilmesine yol açıyor.

Büyükelçilik saldırısının, -Besiç milisleri marifetiyle!- bizzat Hamaney tarafından yönlendirildiği, artık yaygın kabul gören bir görüş.

Rejimin kodaman liderlerinden Meclis Başkanı Ali Larijani de Hamaney’e destek veriyor.

Dini liderle meclis başkanının “küçük şeytan”a açtığı bu büyük savaşta, Cumhurbaşkanı Ahmedinejad devre dışı.

“Emperyalist güçlerle savaş” aslında bahane. “Koltuk kavgası” şahane!

Hamaney ile Ahmedinejad’ı ayıran çizgilerin, “büyük-küçük şeytanlar” söz konusu olduğunda dahi gerçekte “ideolojik” değil yalnızca taktikten ibaret olduğunu görüyoruz.

Yarın buradan devam ederiz…

\n\n