Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
IMF'nin Türkiye Değerlendirmeleri
IMF’nin IV. madde değerlendirmeleri çerçevesindeki Türkiye Raporu geçen günlerde yayımlanmıştı. Türkiye ekonomisinin dış dengelerinde önemli kırılganlıklar olduğunu işleyen rapor, resmi çevreler tarafından alelacele, “işte faiz lobisi” söylemleriyle gündem dışına itilmeye çalışıldı.
\nIMF’nin Türkiye ve genel olarak hemen bütün gelişmekte olan piyasa ekonomilerine bakış açısının “yüksek faiz” ve “sermaye hareketlerinin serbestliğine” dayandırıldığını, Türkiye ekonomisinin de 2001 krizi öncesi ve sonrasında IMF programları aracılığıyla bir yüksek faiz ve ucuz ithalat cennetine dönüştürülerek spekülatif-yönlü büyüme cenderesine sıkıştırılmış olduğunu bu satırlarda defalarca vurgulamış idik. Dolayısıyla, hükümetin “yüksek faiz karşıtı” değerlendirmelerine sempatiyle bakmakla birlikte, asıl kaygının IMF raporunda dile getirilen dış dengesizliklerin ve kırılganlıkların ucuz iktisat popülizmi yoluyla göz ardı edilmesine yönelik olduğunu tespit etmekten de geri duramıyoruz.
\nIMF raporu daha ilk paragrafında “sert” bir durum değerlendirmesiyle açılmaktadır:
\n“2008-09 krizi ertesindeki dinamik geri dönüş, üretimi kriz öncesine göre çok daha yüksek bir düzeye getirmiştir. Ancak, gevşek makroekonomik politikalar ve rekabet açığında oluşan büyük gedikler, yurtiçi talebin kredi-finansmanına ve ithalata dayalı olarak aşırı genişlemesine yol açmıştır. Kısa dönem borçlanma ve diğer oynak finansman biçimlerine dayalı cari işlemler açığı yükselmiştir. Türkiye’nin 2001 sonrasında zorluklarla biriktirmiş olduğu dayanıklılık, son dönemdeki dengesiz büyüme neticesinde zayıflamış durumdadır.”
\n***
\nTürkiye ekonomisindeki dış dengesizlikler, özetleyerek aşağıdaki tabloda aktardığımız üzere, IMF Raporu’nun 15. sayfasında net bir şekilde sergilenmektedir.\t\t\t\t
\n\n1) 2011 verisi ikinci çeyreğe aittir.
\n2) 2011 verisi üçüncü çeyreğe aittir.
\n\nDerlediğimiz veriler, Türkiye ekonomisinde gerek şirketler, gerekse de hanehalkları kesiminin net finansal varlıklarında ve döviz pozisyonlarında 2008 krizi öncesine görece sert bir bozulma olduğunu belgelemektedir. Özellikle şirketler kesiminin döviz pozisyonunda gözlenen bozulma dikkat çekicidir. Bu bozulma, kuşkusuz, kısa vadeli dış borç stokundaki üç sene içerisinde dolar bazında neredeyse iki misline varan sıçramanın ve cari işlemler dengesinde milli gelire oran olarak iki misli artışın bir diğer yansımasıdır.
\n***
\nTürkiye ekonomisi 2010 ve sonrasında küresel ekonomideki ucuz kredi bolluğuna dayanarak yeni bir spekülatif büyüme konjonktürüne sürüklenmiştir. Türkiye’nin 1990-sonrası iktisadi tarihçesi bu tür konjonktürel büyüme dalgalarının nasıl hüsranla sonlanmış olduğuna dair örneklerle doludur.
\nIMF Raporu, daha ikinci paragrafında bu sorunu (bizim gözleyebildiğimiz kadarı ile belki de ilk kez) “sermaye girişleri bol iken büyüme güçlü seyretmekte; sermaye hareketleri yön değiştirdiğinde ise ekonomi daralmakta, Türkiye’yi genişleme-daralma çevrimlerine mahkûm etmektedir” sözleriyle itiraf etmektedir. Sorun artık “faizlerin yükseltilip yükseltilmeyeceğine” dayalı kısa dönemli istikrar sorusunu çoktan aşmış, Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir ve küresel finans sermayesinin dayatmalarından bağımsız bir ekonomi politikası izlemesinin artık giderek olanaksızlaştığı bu yapının sorgulanmasına dayanmıştır.
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Tanrıkulu'ndan Diyarbakır iddiası: Kayyım atanacak mı?
- Akşener'den oy bölme tartışmalarına cevap!
- YURTTAŞLAR KABİNEYE ATEŞ PÜSKÜRDÜ!
- Ekonomik kriz tiyatronun yolunu unutturdu
- Yerel seçime son 5 gün
- Akşener Özel'in o sözlerini hatırlattı
- İmamoğlu önceki dönemi anlattı
- Mart ayı 1. Dönem Çocuk Meclisi toplandı
- İmamoğlu eşi Dilek İmamoğlu ile Vefa Bozacısı'na gitti
- Özel İYİ Partili ve AKP'li adayları yerden yere vurdu
En Çok Okunan Haberler
- Büyükşehirlerde başa baş seçim
- Emekliye promosyonda yeni gelişme!
- 'Tutulma öncesi yiyecek, su, yakıt stoklayın!'
- Bakliyat ve kuruyemiş devi iflas etti
- Erdoğan'dan 'emekli maaşı' açıklaması
- Murat Kurum'dan şaşırtan vaat!
- Özgür Özel'den 'anket' açıklaması!
- Ali Koç'tan Ankara hamlesi!
- Kurum'un eşine: 'Onun eşine aşığım'
- ‘İktidar yapsın, bugün çekeriz adayımızı’