Geçen hafta Google arama motoru, “Beethoven 245 yaşında” logosuyla özel bir ‘doodle’ yayımladı. Doodle, özel günler için Google sanatçılarının tasarladığı logolara verilen ad. Beethoven’ın doğum günü (daha doğrusu vaftiz günü) olan 17 Aralık’taki bu şirin doodle, çizgi film halinde sanatçının karakteristik özelliklerini ve en ünlü yapıtlarını hatırlatıyor. Beşinci Senfoni’nin girişindeki o sekiz ilahi nota: “sol sol sol mi, fa fa fa re”, Für Elise’nin zarafeti, Ay Işığı Sonatı’nın derinliği ve 9. Senfoni’nin görkemi çizgi film yalınlığında yansıyor. Önündeki, o zamanın kare piyanosu, masasındaki sağır borusu, bir mum ışığı, yapboz bulmaca karakterinde sergilenmiş. Dünyanın dört bir yanında, Beethoven’ı hiç tanımayanların bile ilgisini çekecek bir çalışma.

Ateşli dışavurum
Ludwig van Beethoven (1770- 1827), müzik tarihinde Haydn- Mozart’ın Klasizm’ini sonraki dönemin Romantizm akımına aktarmış, deha bir bestecidir. Klasik dönemin ve Aydınlanma akımının değerleriyle beslenmiş, ama kendi dehasıyla yeni bir döneme, romantizme kapıları açmıştır. Gençlik günlerinde Fransız Devrimi’yle toplumun değerleri değişmiştir. Gündelik yaşamda ise yağ kandilinden gaz lambasına, at arabasından buharlı lokomotife doğru yenilikler vardır. Zamanın her dalındaki sanatçısı, kendi iç dünyasına dönmüştür. Artık 18. yüzyıldaki gibi, kendini toplumun bir hizmetlisi olarak görmez, o anda takdir edilmeyi beklemez; elbet bir gün eserlerinin anlaşılacağını hayal eder. Önceki Haydn- Mozart döneminde, yapıttaki öz ve biçimin birbirine eşit olması gözetilirken romantik besteci yapıtın biçiminden çok özüne dönmüştür. Beethoven’ın müziğindeki güçlü dinamizm, ateşli dışavurum ve duygusal yoğunluk, hiçbir çağda, hiçbir besteciyle kıyaslanamaz.

Sağırlık bunalımı
Yirmi sekiz yaşında başlayan sağırlığı nedeniyle bir yandan bunalımlar yaşasa da, o devasa yapıtlarının çoğunu içkulağındaki duyuşlarla bestelemiştir. Programlı (konulu) senfonileri (No. 3, 6, 9) roman tik çağın senfonik şiir geleneğine kapıları açmıştır. Diğer senfonileri ise, klasik kalıplara bağlı kalan bestecilere yol göstermiştir.
9. Senfoni: Schiller’in “Neşeye Övgüsü” üstüne yazılmıştır, solistleri ve korosuyla görkemlidir. Tek operası Fidelio, beş Piyano, bir Keman ve bir de Üçlü Konçertosu vardır. Kuvartetleri müzik tarihine yeni bir çığır açmıştır. Piyano sonatları ve keman sonatları yorumcular için bir okuldur. Otuz yıl boyunca eşit aralıklarla her ortam için yapıt bestelemiştir. Aydın Büke’nin “Beethoven, Müziğin Dönüm Noktası” başlıklı kitabını okumanızı öneririm. (Can Sanat Yayınları, 2014).
Aydın Büke, bu yüce besteciyi kendi zamanı içinde olduğu kadar geniş zaman içinde de değerlendiriyor. Önceki dönemin ve içinde yaşadığı dönemin sosyal olaylarını, öne çıkan sanat akımlarını ve özel olarak Beethoven’ın yaşamındaki ayrıntıları incelikle işlemiş.