Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Seçim Sonuçlarının Ekonomik Etkileri
Yerel seçim öncesi, iktidarın sesyayar olarak kullandığı işadamları, yazarlar medyada yaptıkları yorum ve açıklamalarda genelde şöyle bir tema işlediler: “Döviz kurlarında yükseliş, borsada düşüş, piyasalarda durgunluk, geçici nedenlerden kaynaklanıyor; seçim sonrası sağlanacak, güçlenecek siyasal istikrarla bu geçici nedenlerin etkisi ortadan kalkacak. Siyasal istikrar, ekonomik istikrar yanı sıra olumlu beklenti ve gelişmeler de yaratacak.” Bu tür ve benzeri yorumlar kafası karışık, “ekonomik istikrarda mı bozuluyor” kaygısı duyan vatandaşları bir ölçüde etkiledi. AKP’ye yönelen oylara katkıda bulundu.
Seçim öncesinde borsada (BİST) da bir hareketlenme görüldü. AKP’nin yüzde 45 dolayında oy alacağı söylemleri, hisse senetleri, fiyatlarının yükseleceği beklentisi yarattı, oluşan fiyatlar borsada öncü bir gösterge, ekonomik iyileşme başlangıcının bir göstergesi olarak yorumlandı.
Seçim sonrası BİST endeksinin yükselmesi, kur sepetinin değer yitirmesi, TL’nin değer kazanması, yurtdışından kaynak girişinin başlaması, seçim öncesi yorumların haklılığının kanıtı, siyasal istikrarın sonuçları olarak görülmeye, değerlendirilmeye başlandı.
Gerçekte olay iç gelişmelerden değil, dış nedenlerden kaynaklanıyordu. Dünyada kısa sürede yön ve ülke değiştirebilen büyük boyutlu vurgunsal amaçlı, Hedge fon olarak nitelendirilen fonlarla, emeklilik fonları var. Bu fonların varlıklarını sürdürebilmeleri, büyüyebilmeleri için belirli bir düzeyin üstünde getiri sağlayabilmeleri gerekli. Gelişmekte veya yükselen piyasa ekonomileri olarak nitelendirilen ülkelerde faiz oranları yüksek, borsada getiri beklentisi yüksek olduğundan, fonlar bu ülkelere de yöneliyor. 2013 yılı ortalarında gelişmekte olan diye nitelendirilen piyasalardan fonlar, bir ölçüde çıkıp gelişmiş piyasalara döndüler. FED’in tahvil alımlarını azaltacağına ilişkin açıklamaların yarattığı yüksek faiz beklentileri ve gelişmiş ekonomilerin borsalarında değerlendirildiklerinde daha yüksek getiri sağlanabileceği hesapları sermaye hareketlerinin yönünün belirlenmesinde etkili oldu. Gelişmiş ekonomilerde faizlerin bir süre daha yükselmeyeceğinin görülmesi ve borsalarda yapay fiyat yükselişinin sınıra ulaştığı kanısının yaygınlaşması 2014 yılının başlarından itibaren sermaye hareketlerinin yön değiştirmesinde etkili oldu ve gelişmekte olan ekonomilere yeniden sıcak para girmeye başladı. Siyasal nedenlerle Rusya’nın aykırı yönde ayrışması, bazı ülkelerin sermaye girişindeki payını da yükseltti. Türkiye’de seçim sonucu borsada ve kambiyo piyasasında yaşanan gelişmeler, Türkiye’ye dış nedenlerle yeniden bir ölçüde sıcak para girişinin sonucu.
Uzun süredir Türkiye ekonomisine ilişkin beklenti: “Düşük büyüme hızı ve dünya genelinden ayrışan daha yüksek bir enflasyon.” Denilebilir ki 2012 yılında yüzde 2.3 olan büyüme hızı 2013’te yüzde 4 olarak gerçekleşti.
Büyüme hızları kaba tahminlere dayanan muhasebede aranan kesinlikten yoksundur. Zaman zaman da düzeltilir, revize edilir, baz-yıl değiştirilerek de abartılır. Bu nedenle büyümenin başka göstergelerle de desteklenmesi gerekir. Ekonomide istihdam artışı çok sınırlı, işsizlik oranı yükseliyor, büyük şirket kârları reel olarak azalıyor, enerji kullanımında belirgin bir artış yok, özel sektör yatırımları durgun, ama bakıyorsunuz ekonomide büyüme tahmin ediliyor. O zaman büyüme tahminlerini sorgulamak gerekiyor. Enflasyona bakıyorsunuz ÜFE’de iki hane aşılmış, TÜFE’de iki haneye yaklaşıyor. Kısa süreli sermaye hareketlerinin etkisi bir yana bırakılacak olursa ekonomide gerçekçi beklenti düşük büyüme hızı, yanı sıra yüksek fiyat artışı, iktisatçıların ifadesi ile stagflasyon.
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Özel yeni üye kampanyasını başlattı
- Bugün 23 Nisan! Arşiv görüntüleriyle Meclis'in açılışı..
- Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi!
- Belediye başkanı 'sıkıntı olmayan belediyemiz yok' dedi
- Özdağ'dan hükümete Dünya Bankası tepkisi
- Meclis'te gerilim
- Tarım Bakanlığı'nda 'Suriyelilere kadro' iddiası
- Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ne zaman görüşecek?
- Davutoğlu'ndan yanıt
- Kırmızı ete yüzde 40 zam! Yurttaş isyan etti
En Çok Okunan Haberler
- THY krizi büyüyor
- CHP'ye yeni transferler: Rozeti Özel takacak
- Oya Tekin’den Cumhurbaşkanı Başdanışmanına tepki
- Emre Belözoğlu'ndan maç sonu tepki
- Erdoğan, Özgür Özel ile bir araya geldi!
- İsmailağa ikiye bölündü!
- Cumhurbaşkanı Başdanışmanından provokasyon!
- 'Kanal İstanbul projesi' karara rağmen sürüyor
- İşte kulislerde konuşulan nedenler...
- 'Şu an Cumhur İttifakı'nda mısınız' sorusuna yanıt