Bu ülkede “kadın sorunu” diye tek başlık altında topladığımız sorunlar yumağı sadece kadınların meselesi değil, erkeklerin de aynı zamanda. Kısacası toplumun ortak sorunu. Ve toplumsal cinsiyet eşitliğinde göstermelik değil, ciddi adımlar atılmadıkça bu ülkede ne adalet tesis edilebilir ne de demokrasi...
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun da katılımıyla dün başlayan Eşitlik, Adalet ve Kadın Zirvesi’nin bir cümle ile vurgulamak istediği aslında bu.
Büyük olasılıkla, her zaman olduğu gibi Man Adası ya da Rıza Sarraf davası gibi Türkiye’nin üst (!) sorunsalları arasında kadın konusu yine güme gidecek; ancak Kılıçdaroğlu kadın konusunda önemli sözler de sarf etti. Mor kravatı ile Ayşe Arman’ın sorularını yanıtlayan CHP lideri yeri geldi kadın konusunda partisinin özeleştirisini “35 yıl sadece kadın başörtüsü üzerinden siyaset yaparsanız bu yanlıştır” diyerek yaptı; kimi zaman kadınlara “Gelin partiye üye olun artık internetten bile üye olabiliyorsunuz, beğenmediğiniz yapıyı, katılarak siz değiştirin” çağrısında bulundu.
Aslında önce şunu hatırlatalım: Kadın sorununa HDP ile birlikte en fazla sahip çıkan siyasi parti CHP. Ana muhalefet partisi ve hakkını verelim ki yükü çok çok ağır. Yine de elinden geldiğince sahip çıkıyor. Evet, yine bir Türkiye gerçeği olarak CHP bir erkek partisi, erkek egemenliğini yıkarak bir yerlere gelmek, siyasette yükselmek, üye olsa bile bir kadın için çok kolay değil. Yine de siyasette yüzde 33 cinsiyet kotası önemli. Zaten Kılıçdaroğlu da “Gelin teklif verelim, kotayı artıralım, siyasi partiler yasasını değiştirelim” diyor...
Çoğu kadın azı erkek 1000’i aşkın katılımcının izlediği Eşitlik, Adalet, Kadın Zirvesi’nde farklı oturumlarda akademisyen, hukukçu, sivil toplumcu, siyasetçi birçok kadın konuşuyor. Zirvenin sözcülüğünü üstlenen Gülseren Onanç’ın söylediğine göre aslında çağrı tüm partilere ve liderlerine yapılmış. Önce hepsi katılacaklarını söylese de sonra Türkiye’deki kutuplaşmanın doğal bir yansıması olarak hepsi vazgeçmiş. Hadi hepsini anladık da, yeni kurulan üstelik kadın bir lideri olan “İYİ Parti”yi anlamak mümkün değil!
Prof. Fatmagül Berktay’ın dediği gibi “Kadın hakları toplumun turnusol kâğıdı”. Ve bizim gibi kurumsallaşmanın demokratikleşmenin az olduğu ülkelerde anında kadınlara, kazandıkları haklara yönelik bir saldırı ortaya çıkıyor. Berktay’a göre bunun nedeni “toplumda erkeklik azalması” olgusunun yaşanıyor olması. Kadınların toplumsal yaşam içinde güçlenmeleri, ekonomik özgürlüklerini elde etmeleri ve bunun ardından özgürlüklerini, haklarını kullanmak istemeleri, örneğin boşanmaları. Boşandıktan sonra başka biri ile evlenmek istemeleri ya da basitçe itaat etmemeleri bile kadına yönelik şiddetin kaynağı olabiliyor.
Aslında yapılması gerekenler belli:
Öncelikle yasaların doğru uygulanması. Ve kadının toplumsal alanda, ekonomide ve siyasette varlığının ve gücünün artırılması..
Ve tabii yargıda da... Hukukçu akademisyen Prof. Bertil Emrah Oder yargıda liderlik temsilinde kadın oranının giderek düştüğüne dikkat çekti. Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay... Türkiye’deki savcıların sadece yüzde 6’sı kadın.
Dediğimiz gibi, sorunlar belli, yapılması gerekenler aşikâr. Süreç zorlu. Kadına bakışı fıtrat ile sınırlı, kadının kamusal alandan sürekli dışlayan zihniyeti ile AKP iktidarında bir şeylerin değişmesi kolay değil. Ama sonuçta siyasi iradeyi harekete geçirecek olan da yine kadınlar ve feminist bilinç olacak. İşte burada erkeklerin meseleyi sahiplenmesi ve destekleri önemli. Bu yüzden belki bir “Eşitlik, Adalet ve Kadın” yürüyüşü yeni bir başlangıç olabilir. Ne dersiniz?