1918-1920 yılları arasındaki İspanyol Gribi’ne dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri olan 500 milyon kişi yakalanmış. Bugünün sağlık koşullarının bulunmadığı o dönemde, çiğ soğan yemek, tuzla gargara yapmak, viski yudumlamak önerilen tedavi yöntemleri arasındaymış...

İspanyol Gribi’nin ilk görüldüğü ülke olan ABD’de kongre, “halkta olumsuz etkileri görüleceği” gerekçesiyle salgınla ilgili haberler yasak getirmiş. Hatta bu konuda, “Halkı Bilgilendirme Komitesi” adıyla bir kurul oluşturup, yandaş medyadan Arthur Bullard’ın liderliğinde bir “yalan makinesi” yaşama geçirilmiş...

Gribe “İspanyol” adı verilmesinin büyük olasılıkla nedeni, virüse yakalanan İspanya Kralı 13. Alfonso olmuş. Kral hastalıktan kurtulduktan sonra sporun elitlerin tekelinden çıkıp, açık havada, kitlelerin katılımıyla sürdürülmesinden yana bir adım atmış. O yılların küçük bir spor kulübüne bir tür lisans vermiş. O takım sonraları “yüzyılın takımı” Real Madrid olarak, kralın verdiği ünvanı bir ikincisi ile taçlandırmış.

Barselona futbol kulübünün sahibi Joan Gamper ise, futbolun yasaklanmasına rağmen sağlık bakanını ikna ederek 1918 Ekim ayında Katalan Ligi’nin başlamasını sağlamış!

Sosyal mesafe ihlali

İngiltere’de sağlık komitesinin başındaki Sir Arthur Newsholme’un sosyal mesafeyi koruma yönündeki uyarıları dikkate alınmamış. Temizlik, açık havada bulunmak yeterli görünmüş, dolayısıyla futbol yerel ölçekte de olsa devam etmiş.

İngiltere Ligi ve FA Kupası ertelense de Londra merkezli, “London Combination Leauge” adıyla bir yerel lig oynanmış. Her takımın Chelsea ile oynadığı maçlarda 20 binin üstünde izleyici yer almış. Sonrası tabii ki vahim: Örneğin 28 Nisan 1918’de Chelsea’nin Fulham’ı 3-0 yendiği final maçını izleyen günlerde, iki takımdan sporcular ve dahası, kulüp başkanları hastalığa yakalanmış!

ABD’de Jack Dempsey-Levinsky arasındaki tarihi boks maçı, Philadelphia’da önlemler yumuşatılınca, yalnızca bir ay erteleme ile Ekim yerine Kasım 1918’de gerçekleşmiş. Beyzbol kısaltılmış sezon olarak 1918 ve 1919’da devam etmiş. Futbol ise “kapalı kapılar ardında” 1920 sezonuna kadar sürmüş.

Avustralya’da Viktorian Football Ligi (VFL) finallerde 47 bin ortalama izleyiciyi bulmuş! İrlanda’da önlem olarak ağustos ayına ertelenen Gaelic Oyunları futbol karşılaşmalarında 50 bin izleyici rakamlarına ulaşılmış.

Sonuçta salgın hastalık gibi bir tehlikeye rağmen futbol oyunu, kitleleri bir araya getirip “gücü tekrar kazanma” adına hep kollanarak günümüze ulaşmış...