İşçinin insanca yaşamasına imkan tanınsın

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Ender Yorgancılar ve İzmir Ticaret Odası (İZTO) Başkanı Mahmut Özgener, asgari ücretin vergiden muaf tutulması gerektiğini düşündüklerini belirterek bu konuda girişimlerde bulunacaklarını bildirdi.

Asgari ücretlilerin vergiden muaf olması ve asgari ücretin üzerinde olan çalışanların da asgari ücrete kadar muaf, üstünün vergilendirilmesi en akla uygun çözüm.

Asgari ücret, ücret gelirlerinin vergilendirmesinde ve ücret gelirleri için yapılacak indirimlerde mali sistem ile doğrudan ya da dolaylı çeşitli ilişkiler içindedir.

Asgari ücretten alınan vergilerin artması; işverenlerin yüklerini ve kayıt dışı istihdamı teşvik etmekte, devletin vergi kayıplarını arttırmakta, işçilerin sosyal güvenlik haklarından yoksun olarak çalışmalarına neden olmaktadır.

Bu sorunların aşılması hususunda asgari ücretin mali yükünün azaltılması şarttır.

Ülkemizde gelir dağılımında adaletsizlik aynı zamanda mali sistemde de aksaklıklar önemli sorunların bir göstergesidir. 

Bu iki olgu, hem bir birinin nedeni hem de sonucu niteliğinde önemli bir kısır döngüdür. 

Yapısal nitelikteki bu sorunların aşılabilmesi sosyal ve mali önlemlerin alınmasına bağlıdır. 

Asgari ücret geniş kesimler için önemli bir gelir tabanı iken aynı zamanda mali sistem için de temel bir göstergedir.

Sosyal amaçlar için belirlenmiş bir ücretin vergi konusu olmaması lazım.

Buna karşın ülkemizde yalnızca işçinin ihtiyaçlarının dikkate alınarak belirlenmiş bir ücretin doğrudan vergilendirilmesi sosyal devlet anlayışıyla bağdaşmamaktadır. 

Pandemi ardından yaşanan ekonomik buhran, faizlerin ve dövizin artması hem asgari ücret geliri elde edenlerin gelirlerinden yapılacak kesintilerin azaltılmasını hem de asgari ücreti ödeyenlerin maliyetlerinin azaltılmasını zorunlu kılmaktadır.

Şu an asgari ücret ile çalışan bir işçinin eline net 2 bin 825 Lira 90 kuruş geçmektedir.

Sigortalı çalışan 10 kişiden 4’ünün asgari ücrete çalıştığını hesaba katarsak işçi yoksulluğa ve çaresizliğe bırakılmıştır.

Bu veriyi de resmi olarak en son açıklanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2014 yılı verilerinden almaktayız. Buna göre Türkiye’deki kayıtlı işçilerin yüzde 41’i asgari ücretle çalışmaktadır.

Her nedense Türkiye’de asgari ücretle çalışanların tam sayısı 7 yıldan beri açıklanmamakta, asgari ücretle çalışan kişi sayısı “devlet sırrı” gibi saklanmaktadır.

Hal böyleyken gelin bir de  TÜRK-İŞ’in 2021 yılı Eylül Ayı Açlık ve Yoksulluk Raporu’na bakalım; 

Raporda 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarının yani açlık sınırının 3 bin 49 lira olduğu,

Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarının ise yani yoksulluk sınırının 9 bin 931 lira 59 kuruş olduğu,

Bekâr bir çalışanın yaşama maliyetinin ise aylık 3 bin 709 lira  25 kuruş olduğunu açıkladı. 

Tüm bu veriler ışığında asgari ücretin vergiden muaf tutulması elzem bir ihtiyaç olmuştur.

Her şeyden önce, işçi bir insandır. ? İşçinin de hayattan beklentileri, hayat düzeyi, prestiji bulunmaktadır. 

Sosyal bir varlık olan işçinin insan onuruna yaraşır bir yaşam düzeyi sürdürme hakkı vardır. 

Asgari ücretten alınan vergi derhal kalkmalı, asgari ücretin çalışan bir kişinin beklentilerini karşılayacak, insanca yaşamasına imkan tanıyacak hale kavuşturulması sağlanmalıdır.