Neoliberal sistemin dayattığı koşullar çöktü: Gençlerden 'sessiz istifa'

Son zamanlarda sıkça konuşulan kavramların başında “sessiz istifa” geliyor. “İşte en azını yapmak ve daha az sorumluluk almak” olarak ifade edilen sessiz istifa Türkiye’de oldukça yaygın. Gençlere yönelik kariyer çalışmalarıyla bilinen Youthall tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye’de gençlerin yüzde 24’ü sessiz istifa sürecinde, yüzde 46,7’sinin ise bu kavrama yatkın olduğu ifade edildi. Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslıhan Aykaç sessiz istifa kavramının ortaya çıkma sebebinin neoliberal sistemin dayattığı çalışma koşulları olduğunu ifade etti.

Aykaç, “Sevdiğin işi yaparsan çalışmış sayılmazsın’, ‘Ancak çalışarak sınıf atlaman mümkün olabilir’ gibi anlayışlar var. Bu anlayışlar artık karşılık bulmamaya başladı. Öte yandan yoksulluk bireyin kendi suçu olarak algılanıyor. Bu da “Birey yeteri kadar çalışmadığı ve fırsat eşitliğini doğru kullanmadığı için yoksul kalmıştır” anlayışına neden oluyor. Ancak neoliberal sistemin 40 yıllık denemelerinden sonra insanlar çalışmalarına karşın yoksul kaldılar” dedi. 

Çalışanların, en üst seviyede verimlilik göstermelerine karşın sınıf atlayamayacaklarının bilincinde olduğuna dikkat çeken Aykaç, “İnsanlar birikim yapamadıklarını ve çocuklarına iyi bir gelecek sunmanın mümkün olmadığını fark etti. Hatta daha ötesi, insanlar çalışarak kendilerine de bir gelecek kuramadıklarının bilincinde. Bu yüzden sessiz istifa gibi bir yöntemi tercih edebiliyorlar. Buradaki en önemli nokta neoliberalizmin vaatlerinin çökmüş olmasıdır” diye konuştu.

YETERSİZ GÖSTERME ALGISI

Patronların Ensesindeyiz Banka Emekçileri Dayanışma Ağı Sözcüsü Tuğhan Çağlayan, ise “Sessiz istifa, sistemin rıza üretememesinden kaynaklı ortaya çıkan bir kavram. Bankaların 2022 ilk 8 aylık kâr oranları açıklandı. Toplamda 250 milyar liraya ulaşmış, bir önceki yıla oranla tam 5 katına çıktı. Buna karşılık emekçilerin ücretlerinin payları düştü. ‘Sessiz istifa’ kavramı işe gelip giden, kendisine verilen görevi yapan bir çalışanı yetersiz göstermeye yönelik algı oluşturuyor. Bu da sekiz saatlik mesai kavramının altını oyan bir hal alıyor” dedi.