Reuters'dan kritik Türkiye analizi

Para politikası ve yeni ekonomik model endişeleriyle rekor seviyelerde değer kaybeden TL'nin etkisi ile Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) Aralık ayında 18 yılın zirvesi olan yüzde 30.6'ya yükselerek yılsonu hedeflerinin çok üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Yayınlanma: 28.12.2021 - 14:27

Güncelleme: 28.12.2021 - 14:28

Reuters'ın 13 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette aralık ayı için yıllık enflasyon tahminleri yüzde 26.4 ila yüzde 37.3 arasında değişiyor. TÜFE en son Mayıs 2003 döneminde yüzde 30.7 artış kaydetmişti. Aylık enflasyonun ise yüzde 9 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor, tahminler yüzde 5.5 ila yüzde 14.6 bandında yer alıyor.

Ankara'da gıda fiyatlarının aylık yüzde 25 arttığını, yıllık olarak kasımdaki yüzde 27'den Aralık'ta yüzde 55'e yükseldiğini açıklayan Türk-İş'e göre gıda enflasyonunda en son "Kasım 1987 seçimlerini izleyen Aralık 1987'de" bu denli yüksek bir artış gerçekleşmişti.

TL'deki hızlı değer kabının gıda, çekirdek mal ve enerji fiyatlarına yansımalarıyla aralıkta çift haneli bir enflasyon rakamı görülebileceğini ifade eden Gedik Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler, kurun güncel seviyelerde seyretmesi halinde ocak ayında yıllık enflasyonun hafif gerileyebileceğini belirtti.

''BİR SÜRE DAHA YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜREBİLİR''

"Dolar/TL kurunun rekor seviyelerden geri çekilmesi ile Ocak'ta belli ürünlerdeki fiyat artışlarının bir kısmının geri alınması gözlenebilir. Fakat yüksek maliyetten edinilen hammaddeler, yeni yıl ile elektrik ve doğalgaz gibi enerji fiyatlarında yapılması muhtemel artışlar ve hizmet enflasyonu üzerindeki gecikmeli kur etkileri Ocak ayında enflasyondaki gerilemeyi sınırlayabilir. Ocak ayından sonra ise gecikmeli kur etkileriyle enflasyon bir süre daha yükselişini sürdürebilir."

Nisan ayına kadar yedi aylık yükselişin ardından tüketici enflasyonu mayısta tam kapanma tedbirlerinin etkisiyle yüzde 16.59'a düşmüştü. Ardından enflasyon belirgin bir yükseliş eğilimine girdi ve TL'deki değer kaybının etkisinin fiyatlara yansıması ile kasımda yüzde 20'nin üstüne yükseldi.

TCMB yılın ekim ayı sonunda yayımladığı enflasyon raporunda 2021 için enflasyon tahminini yüzde 18.4'e olarak belirledi. Hükümetin 2022-2024 yıllarını kapsayan planını içeren OVP'ye göre sene sonu enflasyon tahmini yüzde 16.2 seviyesindeydi.

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın düşük faiz politikası endişeleriyle yükselen dolar/TL geçen hafta tarihi zirve olan 18.4 seviyesine ulaştı. Erdoğan'ın TL'deki değer kaybını durdurmak için açıkladığı mevduata döviz koruması ile birlikte kamu destekli şekilde TL'deki rekor değer kaybı yerini genel olarak sert değer kazancına bıraktı.

''TAMPON İŞLEVİ GÖRECEK''

Üretim, ihracat ve cari dengede fazla verilmesini öngören ekonomik plan çerçevesinde TCMB politika faizini Eylül ayından beri 5 puan düşürerek yüzde 14 seviyesine çekti. TCMB enflasyonun kısa vadede oynak bir seyir izlemesini beklediklerini fakat geçici unsurların etkisini kaybetmesi sonrasında parasal duruşun enflasyonun düşüş eğilimine dönmesini sağlayacak bir tampon işlevi göreceğini belirtti.

Erdoğan TL'nin değer kazanmasına ardından sanayici ve esnafa, fiyatları artış yaptıkları hızda indirmeleri için çağrıda bulundu. Dün bazı marketlerde yüzde 30'a ulaşan indirim yaptıklarını açıkladılar.

YÜZDE 30'U GEÇMESİ BEKLENİYOR

Ekonomistler TL'deki geçen haftaki sert değer kazançları öncesi enflasyonun önce yüzde 30'a ardından yüzde 40'a doğru yükselmesini bekliyorlardı.

Ankara için dün açıklanan Türk-İş verileri sonrası ise ekonomistlerin büyük bölümü yıllık enflasyonun bu ay yüzde 30'u geçmesini bekliyorlar.

Yıllık enflasyonda sınırlı düşüş ya da yükselişlerle yüzde 30 civarı seyrin bir kaç ay daha devam etmesi genel beklenti olmaya devam ederken olası düşüşler için ise ekonomistler fiyat indirimelerinin ne boyutta olacağını izliyorlar.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise dünkü konuşmasında bundan sonraki mücadele alanlarının enflasyon olduğunu beliriterek şöyle dedi:

"Bir kaç ay keyif sürecek bazıları. Enflasyon şöyle oldu böyle oldu (diye). Bu enflasyon önümüzdeki yıl geleceği noktalar...(için) heyecanlanıyorum. Hani şöyle hayal edersiniz ya "bir uyusam da 6 ay sonra uyansam diye... Bir uyuyun 6 ay sonra uyanın Türkiye'de... Çok farklı noktalarda olacağız."