Cami duvarındaki alçılar sökülünce altından tarih çıktı

Sivas'ın Kangal ilçesinde restorasyon çalışması başlatılan tarihi Alacahan Camisi'nin duvarlarındaki alçılar sökülünce, altında Osmanlı dönemine ait motifler ortaya çıktı. 1700'lü yıllara ait olduğu sanılan motif ve işlemeler güzelliği ile dikkat çekti. Sivas Vakıflar Bölge Müdürü Cemal Karaca, önceki restorasyonda koruma amaçlı olarak motiflerin üzerinin alçıyla kapatılmış olabileceğini söyledi.

Kangal ilçesine bağlı Alacahan köyündeki Tarihi Alacahan Camisi, duvarlarının nem alması nedeniyle geçen yıl Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyona alındı. Duvarları kurtarmak amacıyla cami çevresinde drenaj çalışması yapılırken taş duvar olan dış cephesi de horasan harcıyla sıvandı. Bu arada caminin iç duvarındaki alçılar nem aldığı için dökülürken, mihrabın üst kısmındaki alanda çeşitli motifler olduğu görüldü. Duvardaki alçıların kazınmasıyla birlikte mihrap ve çevresi, 2'nci kat tavanı ve kubbede Osmanlı dönemi motiflerinin bulunduğu ortaya çıktı. Daha sonra kısmen silik olan figürler kök boya ile tekrar boyanarak belirgin hale getirildi.

Caminin Osmanlı dönemine ait olduğunu ve 1700'lü yıllarda yapıldığını belirten Vakıflar Bölge Müdürü Cemal Karaca ise, "Cami içerisinde bulunan motifler, desenler, resimler Osmanlı kuşağını gösteriyor. Çünkü Selçuklu'da bu kadar desen yoktu. Ancak Osmanlı döneminde resim kullanımını daha çok görüyoruz" dedi. Her dönemin başka bir döneme eklenerek ilerlediğini belirten Karaca, "Bazen binanın ana yapısına dokunmadan değişiklikler yapılır. Bu süslemeler yapıldıktan sonra da zannediyorum kaybolmaması adına sıvalar yapılmış. Biz sıvaları kaldırdıktan sonra çok güzel görüntüler elde ettik. Bunlar bizim görünmeyen hazinelerimizdir. Başka ülkelerde böyle şeyler bulunduğu zaman çok kıymet verilir. Umuyorum ki bizim insanımız da elindeki hazinenin kıymetini bilecektir" dedi.

Ortaya çıkan bazı motiflerin silik olduğunun ve bunları orjinaline uygun bir şekilde tamamlamaya çalıştıklarını belirten Karaca, "Biz yalnızca bir kaç yerde motif ve desen beklerken, caminin her tarafını galeri gibi süslenmiş bir vaziyette bulduk. Bana göre alçı koruma amaçlıdır. Eğer böyle olmasaydı raspa yapıp üzerine beton sıva çekerek bu daha güzel oldu derlerdi. Ama o zaman şartlarıyla alçı olması bir de nemi alması için böyle düşünmüşlerdir. Çünkü şu an o nem kayboldu. Caminin dış kısmına da kurul kararıyla, horasan harcı ve kireciyle karışık korumaya karşı sıva yapacağız. Böylece camimiz bizden sonraki nesillere aktarılacak şekilde hizmete devam edecek" diye konuştu.

Alacahan Köyü Muhtarı Cemal Sağlam, "Biz çocukken buraya Kuran okumaya gelirdik ve şu an gördüğümüz motiflerin hepsi vardı. Bu motifler daha sonra zamanla bakımsızlıktan kayboldu. En son 2007'de Vakıflar tarafından burada bir restorasyon yapıldı fakat motiflerin üzerini beyaz alçıyla kapladılar. Yani bu motifleri dikkat etmediler, sadece cami onarılmış görüntüsü verdiler. Dış görüntüsü güzeldi, ama içeriye baktığımızda motiften eser kalmamıştı. Her yer beyaz alçıydı. 1 yıl sonra alçı nem almaya başladı ve onlarda dökülmeye başladı" dedi.