Çarpıcı referandum raporu: ‘Evet’in süresi ‘Hayır’ın 10 katı

Demokrasi İçin Birlik İnisiyatifi’nin raporuna göre TRT ve diğer özel televizyon kanallarında referandum yayınları yapılırken ‘Hayır’ cephesi ve HDP ‘görmezden gelindi.’ İnisiyatifin internet sitesinden yayınladığı araştırmada kapsamında, mart ayında referandum yayını yapan, TRT, Kanal D, CNN Türk, Fox TV ve Habertürk TV’nin de arasında bulunduğu 17 televizyon kanalı incelendi.

Araştırmada haberlerde, canlı yayınlarda, röportaj ve konuklu programlarda AKP, MHP, CHP ve HDP’yle, cumhurbaşkanı ve danışmanlarına ayrılan sürelere bakıldı.

Buna göre, 1-10 Mart tarihlerinde haber bültenlerinde, miting ve konuşmalarla ilgili haberlerde cumhurbaşkanlığına 53,5 saat, AKP’ye 83 saat, MHP’ye 14,5 saat, CHP’ye 17 saat ayrılırken, HDP’ye 33 dakika yer verildi.

‘Evet’in süresi, ‘Hayır’ın 10 katı Yine 1-20 Mart tarihlerindeki canlı yayınlarda Cumhurbaşkanlığına 169 saat, AKP’ye 301,5 saat, MHP’ye 15,5 saat, CHP’ye 45,5 saat ayrıldı, HDP’ye hiç yer verilmedi. Diğer deyişle ‘Evet’ 485 saat canlı yayında anlatılabildi, ‘Hayır’ ise 45,5 saat.

HDP’li konuklara yer yok Cumhurbaşkanlığı 20, AKP’liler 115, MHP’liler yedi, CHP’liler 20 kere tartışma programlarına katıldı. HDP’liler hiç çağırılmadı.

‘Kamu yayıncılığı’ hak getire Kamu yayıncılığı yapmakla sorumlu TRT’de Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı danışmanları, hükümet ve parti grupları adına temsilcilerin katıldığı canlı yayın programı sayısı altı. AKP’li bakan ve yetkililer de 15 programa katıldı. Bu programlarda cumhurbaşkanlığına 3,35 saat, AKP’ye 9,4 saat ayrıldı. Canlı yayınlar, röportaj, konuklu programlar ve ayrıca grup toplantısı ve miting haberleri de dahil edildiğinde, TRT’de 1-20 Mart tarihlerinde Cumhurbaşkanı ve danışmanlarına toplam 20,8 saat, AKP’ye 42 saat ayrıldı. Cumhurbaşkanı ile AKP’ye toplam, 20 günde 62,8 saat ayrılırken, MHP’ye 48 dakika, CHP’ye 3,2 saat yer verildi.

HDP’ye ise yer verilmedi. ‘Eşitsiz yayına ceza’ iptal edilmişti İnisiyatifin açıklamasında, 687 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle (KHK) 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunu’nun 149/A maddesinin yürürlükten kaldırılması hatırlatıldı. Bu maddede, eşitlik ilkesini de içeren esaslara aykırı olarak yayın yapan özel televizyon ve radyolara yayın durdurma ve para cezaları verilmesini öngörülüyordu.

Maddenin kaldırılmasıyla, ‘partili cumhurbaşkanlığı’nı hedefleyen anayasa değişikliğine gidilirken yayın kuruluşlarına özgürce tek bir kampanyaya dair haberlere yer verme hakkı da tanınmıştı. İnisiyatif buna dair “Eşitsizliği bütün çıplaklığıyla ortaya seren bu verileri kamuoyunun dikkatine sunuyoruz. Hepimizin geleceğini ilgilendiren anayasa değişikliğinin, OHAL kaldırılarak, eşit, adil, yurttaşların özgür kanaatlerini oluşturabilecekleri koşullarda yapılması yolundaki talebimizi yineliyoruz” yorumunda bulundu.

CHP Milletvekili Aykut Erdoğdu da raporu doğrulayan bir görüntüyü Twitter hesabından paylaşıp tepki gösterdi. TRT'nin son dört saatte attığı tweetleri tek görselde toplayan Erdoğdu, "Adil, eşit, rekabetçi" ifadelerini kullandı. Erdoğdu'nun paylaştığı tweetlerde, TRT'nin AKP'li isimlerin canlı yayınlarını satır satır duyurduğu görülüyor.