İranlı çevreciler Asya çitaları için seferber oldu

İranlı çevreciler, dünyanın son 50 Asya çitasını korumak için harekete geçti. Araba çarpması, av kıtlığı ya da tazıların saldırısıyla ölmelerinden korkuluyor.

İran yönetiminin 2001'den bu yana BM'nin de desteğiyle yürüttüğü Asya Çitaları için Ulusal Koruma Projesi sayesinde çitaların soyunun tükenmesinin engelleneceği umuluyor.

Dünyanın en hızlı kara hayvanı olan çita, saatte 120 kilometre hızla koşabiliyor. Bir zamanlar Doğu Hindistan'dan Senegal'in Atlantik kıyısına kadar görülüyordu. Afrika'nın güneylerinde sayıları belirli bir düzeyde tutundu, ama Afrika'nın kuzeyleri ile Asya'da ortadan kayboldular.

İran, BM'nin desteğiyle 2001'de koruma projesini başlattı. Proje sorumlusu Humen Jokar, projeye başlama nedenlerini "İran'ın Asya çitası bulunan son ülke olduğunu fark ettik" sözleriyle açıklıyor.

Orta ve kuzey İran'da sayıları 92'yi bulan özel eğitimli park bekçileri görevlendirildi. Bu bekçiler 6 milyon hektarlık bir alanı denetliyor.

1980'lerdeki İran-Irak savaşı, özellikle ülkenin batısındaki vahşi hayvanlar için yıkıcı sonuçlar doğurmuş. Orta İran'daki çöllere çekildikleri fark edilene kadar çitaların soylarının tükendiği sanılıyormuş.

"Projeye başladığımızda en büyük tehlike av kıtlığıydı" diyen Jokar, "Çitalar kendi bölgelerini terk edip köylere yaklaşıyorlar. Çiftçiler ve köpekleri de sürüleri korumak için onları öldürüyor" diye devam ediyor. Bu nedenle önce çitaların yediği ceylan ve tavşanların sayısını artırmaya odaklanmışlar.

Son 16 yılda en az 20 çita yol kazalarında ölmüş.

Popüler aktris Hediye Tahrani'nin başını çektiği bir yeni kampanya kapsamında Eylül'ün başlarından bu yana 8 milyar Riyal (170.000 Avro) toplanmış. Jokar bunun için "Bugüne kadar tanık olduğum en büyük sivil toplum seferberliği" diyor.

Tahran'ın en büyük parklarından olan Pardisan'da kafeste tutulan çita çiftine de umut bağlanıyor. İlk hamilelikte düşük olmuş, ama bekçiler çitaların çiftleşmesinin iyi bir işaret olduğunu söylüyor. Kargar "Dişiler çok seçici" diyor.

İranlı hayvan terbiyecisi Mahmud Keşvari, Pardisan Parkı'nda dişi çita 'Dalbar' ile birlikte.