Maksim Gorki'nin muhakkak okunması gereken kitapları

Sovyet Rus yazar Maksim Gorki, sosyalist gerçekçi yazımın öncüsü politik bir eylemci olarak yazdığı eserlerinde, ideolojisini hayranlık uyandıran bir biçimde okuyucuya aktarmıştır.

28 Mart 1868 doğumlu yazarın doğum gününe özel, en iyi Gorki kitapları seçkisi...

EKMEĞİMİ KAZANIRKEN

Ekmeğimi Kazanırken, Gorki'nin hayatını anlattığı üç kitaptan ikincisi. Konu olarak iş hayatından bahsediyor. Çalıştığı ikonacıları, fırını anlatıyor. Rusların iş yaşantılarını bu kitapta Gorki'nin keskin gözlemleriyle ayrıntılı olarak bulabilirsiniz.

Daha çok küçükken atıldığı iş hayatından çok büyük dersler çıkarttığını okudukça görebileceğiniz gibi siyasi görüşlerini ve kitap okuma azminin de geliştiğini de gözlemleyebilirsiniz.

Serisinin 3. ve son kitabı ise Benim Üniversitelerim'dir.

ÇOCUKLUĞUM

Çocukluğum, Maksim Gorki'nin hayatını yazdığı üç kitaptan birisi. Daha 5 yaşındayken babasının ölümüyle başlayan ve anneannesinin yanına yerleşmeleriyle devam eden, çocukluk anıları üzerine yazdığı kitabın devamı olan kitap ise Ekmeğimi Kazanırken'dir.

Konusu

Maksim Gorki beş yaşında iken babasını kaybeder. Anneannesi ve annesi ile annesinin doğdukları eve göç ederler..Dayıları,kuzenleri,büyükbaba ve anneannesiyle beraber yaşamaya başlar. Büyükbabası dayılarını pek sevmez. Büyükbabası çok disiplinlidir,kumaş boyama işleri yapan bir zengindir fakat paralarını çocukları harcamıştır. Her cumartesi kuzenleriyle Leksey'i döver. En sonunda atölyeleri yanar ve adam da yavaş yavaş iflasa gelir.

Maksim'e dedesi okuma-yazma öğretmiştir. Maksim de bu sayede Zebur'u okuyup,bazı şiirler ezberlemeye başlamıştır. Çok çalışkandır

Annesi başka birisine kaçmıştır. Artık büyükailesi ile birlikle yaşamaya başlar Maksimoviç. Çeşitli arkadaşlar edinir ve hayata atılmaya çalışır. Bir süre sonra annesi geri gelir ve tekrar evlenerek gider. Evlendiği adamla gittiği şehirdeki evleri yanar ve geri döner. Bir süre sonra ise ölür. Maksim bundan sonra hepten öksüz kalmıştır ve daha 8 yaşındadır. Okuma merakı içindedir ve dedesi ona "Artık sana bakamam git çalış"der.O da 8 yaşında iken evden ayrılır ve kendi başının çaresine bakmaya gider.

BENİM ÜNİVERSİTELERİM

Benim Üniversitelerim Gorki'nin Çocukluğum ve Ekmeğimi Kazanırken'den sonra hayatını anlattığı 3. ve son kitabı. 

Konusu

İlk başta okuma azmiyle üniversiteye başladı gibi görünse de üniversite için gittiği şehirde okuyamamış, öğrencilerle beraber kalarak çalışma hayatına devam etmiştir. Bu arada anneannesi de vefat etmiş ve hepten kendi başına kalmıştır fakat ayakları üzerinde durabilecek güce sahiptir.

Devrimci kişilerle birlikte yaşamaya başlamıştır. Siyasi düşüncelerinin geliştiği de önemli ölçüde hissedilir ki üniversitelerim olarak yaşadığı tecrübeleri belirtmek istemiştir. Bir fırıncıda çalışırken intihar eder ve hastaneden çıktığında da bir Ukraynalının yanına gider. Böylece Çar rejimine karşı daha da direnişli olur. Okumayı da bırakmaz. Başına gelen bir dizi felaket olur ve kitaplardan okuduğu köylülerin aslında nasıl olduğunu betimler.

YOL ARKADAŞIM

Yol Arkadaşım, Maksim Gorki'nin 1894'te yayımladığı hikâye kitabı.

Konusu

Eser, kitaba adını veren Yol Arkadaşımla birlikte üç hikâyeden oluşmaktadır. Türkçeye Ataol Behramoğlu tarafından çevrilmiştir. Kitaptaki her üç hikâye de Kuzey Kafkasya'da geçer.

YİRMİALTI ERKEK VE BİR KIZ

Yirmialtı Erkek ve Bir Kız, Rus yazar Maksim Gorki'nin 1939'da yazdığı ve özyaşamını anlattığı kısa öykülerden.

Konusu

Yirmialtı adam, ağır koşullarda ve sefalet içerisinde, bodrum katındaki bir fırında çalışmaktatır. Onları tek hayata bağlayan ise, her sabah çörek aşırmaya gelen, etrafına neşe saçan ve üst kattaki atölyede çalışan hizmetçi kız Tanya'dır.

ANA

Ana, Maksim Gorki'nin 1906'da Amerika'daki sürgününde yazdığı roman. 1905'teki Rus Devrimi (1905) öncesindeki Rus işçi sınıfının fakir yaşantısını anlatıyor. Ayrıca, kitap Sosyalist Gerçekçilik akımının ilk örneklerinden.

Konusu

Kitabın ana karakteri olan "Pelage" veya bir başka deyişle "Ana", kendisini sürekli döven işçi kocasının ölümünden sonra oğlu Pavel ile başbaşa kalır. Bir süre sonra oğlunu, o kasabadaki kavgacı/geçimsiz gençlikten farklı olarak olgun bir kişiliğe bürünürken bulur. Bir süre sonra evleri kitaplarla dolmaya başlayınca Ana, oğlunun gizli yaşantısını merak eder. Pavel, anasını sosyalizm ile ve ezilen işçi/köylü sınıfının burjuvalarla olan çatışmasıyla tanıştırır. Pavel, artık her gün şehirden arkadaşları ile kendi evinde toplanıp sorunu çözmek için uğraşır. Bunun yanında fabrikadaki sefil işçi hayatı üzerine konuşup bildiriler hazırlarlar.

Başta ürkek davranan Ana, bir süre sonra oğlunun bu arkadaşlarıyla içli dışlı olmaya başlar. Artık o da bu yolun doğru olduğunu düşünerek bu yola oğluyla beraber baş koyar. 1905 devriminden önceki bu hazırlıklar işçileri despotizme karşı ayaklandırır ve en sonunda 1905 devrimi patlak verir. Başta köyde çalışmalarını sürdürüp gizlice işçilere ve köylülere bildiri dağıtan Ana, toplulukta etkin bir üye olur. En sonunda oğlu ve onun bazı arkadaşları defalarca hapislere düşer. Ana da kentteki başka bir sosyalist genç olan Nikolay'ın evine yerleşir. Mahkemeye çıkan Pavel ve arkadaşları için sürgün hükmü verildikten sonra, Moskova'ya gidip Pavel'in mahkemede yaptığı savunma konuşmasını dağıtmak için hareket eder. Burada fark edilir ve oğlunun gittiği yoldan gittiği için öldürülür.

ARKADAŞ

Maksimum Gorki ‘nin  “Arkadaş” adlı kitabı, Bir Zamanlar İnsan Olan Yaratıklar ve Çelkaş isimli hikâyeleri bir kitap içine sığdırdı. İşlenen her konu, özlerinde ayrı ayrı birer roman olabilecek kadar zengin bir içerikle sunuldu. Gorki’nin gençlik yıllarında yazdığı bu hikâye kitabı, diğer eserlerinde de olduğu gibi 19. Yüzyıl Rusya gerçekçiliğinin, realist bakış açısıyla yeni bir toplum bilincinin uyanması, insanca yaşama düzenine duyulan ateşli tutkuyu her bir hikâyede o kadar güzel işlemiş ki bu özelliğiyle okuyucuyu kendisine hayran bırakmakta, bunu yaparken sistemi kâh eleştirerek kâh yol göstererek arzularını dile getirdi. Üç hikâyenin ortak vurgusu ise halkın büyük bir kısmının sefalet içinde yaşıyor olması. Yapabilecek birçok şeyleri olmasına rağmen sessiz kalışlarını eleştirdi yazar. Etik değerlerin hemen hemen hepsinin yok sayıldığı, haksız yoldan kazancın hak görüldüğü ve dönemin gelir adaletsizliğinin boyutlarını gözler önüne seriyor. Toplum reformunun tenetlerini kendi içinde bulması gerektiğini; köylüyü, kentliyi üretime dâhil etme çabasında olan yazar Gorki’ yi anlamak için mutlaka okunması gereken bir kitap.

AYAKTAKIMI ARASINDA

Ayaktakımı Arasında, Maksim Gorki'nin yazdığı ve en çok tanınan ve başarı elde etmiş tiyatro oyunu.

Gorki'nin 1901 kışında yazdığı Ayaktakımı Arasında adlı oyununun 1902 yılında Stanislavski yönetimindeki Moskova Sanat Tiyatrosu tarafından sahnelenmesi Gorki'nin ün kazanmasını sağladı.

KÜÇÜK BURJUVALAR

Küçük Burjuvalar, Maksim Gorki tarafından kaleme alınmış bir tiyatro oyunu; Gorki bu oyunu Moskova Sanat Tiyatrosu için yazdı. Kitap aynı zamanda Gorki'nin yazdığı ilk tiyatro oyunu. Oyun ilk olarak 1902'de tiyatro yönetmeni Konstantin Stanislavski tarafından sahnelendi.