1.2 milyon genç ne okuyor ne de çalışıyor

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) "Gencim, Çalışkanım ama İşsizim" başlıklı raporu açıklandı. Rapora göre, 15-24 yaş arasındaki 12.4 milyon genç nüfusa sahip Türkiye, bu gençlerin 4.2 milyonunu iş gücüne katarken, 6.2 milyonunu gelecek için okutuyor. 1.2 milyon genç ise ne okuyor ne de çalışıyor.

İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, verilere ilişkin değerlendirmesinde, Şubat ayı verilerine göre genç işsizlik oranının yüzde 28'i aştığını anımsatarak, her 3 gençten birisinin işsiz olmasını "Türkiye'nin en büyük çıkmazı" olarak nitelendirdi. Ekonomik kriz dışarıda başlasa da, önceleri dünyanın krizi olsa da bir süre önce Türkiye'nin krizi haline geldiğini belirten Arıkan, zaten ağır bir sorun olan işsizlik sorununun daha da ağırlaştığına dikkat çekti. Arıkan, genç işsiz sayısında Doğu ve Güneydoğu illerinin başı çekmesinin, Türkiye'de sosyal barış arayışı içinde olan bütün kesimlere önemli bir mesaj olduğuna işaret etti. Arıkan, "Bu mesajın doğru okunması Türkiye'nin geleceği açısından da önemlidir. Terör, tutuculuk, gericilik, sanayiden uzak kentlerde, işsizliğin kol gezdiği illerimizde tutunabilmektedir. Atılması planlanan her adımda bunun dikkatlerden kaçırılmaması önemlidir" dedi.

Gençleri işsiz bir toplumun geleceğinin aydınlık olamayacağını belirten Arıkan, "O toplumda hukuk değil, demokrasi değil, kuralsızlık egemen olur. Huzur ve güvenlik yerleşemez, ancak yüksek duvarlar olur. Gençlerimize iş alanı yaratmak, çocuklarımıza aydınlık bir ülke bırakmak için kayıtlı ekonomi, güçlü demokrasiyi savunmalıyız" diye konuştu.

Türkiye'deki istihdama ceza gibi maliyetler yükleniyor

Türkiye ekonomisinin bu yıl daha da küçülmesinin beklendiğine değinen Arıkan, şunları söyledi:

"Rekor kıran işsizliğin 2010 başında yeni rekorlar kırması, sanayi ve hizmetler sektörünün yeni iş alanı yaratma kabiliyetini de ölçen tarım dışı işsizlik oranının daha da yükselmesi bekleniyor. Bu gelişmeler Türkiye için büyük bir tehlikedir. Türkiye sanayisini destekleyecek köklü önlemleri tartışmaya açmaktan artık kaçınmamalı, bütün önlemler işsizliğin azaltılmasını hedeflemelidir. Türkiye, hala dünyada yüzde 1.5'lik en düşük gümrük tarifesi oranı ile en zengin ülkelerden daha cömert davranıyor. Bu oran pek çok Avrupa ülkesi ve ABD, Kanada, Norveç gibi ülkelerin gümrük tarifelerinden düşük. Oysa Türkiye'nin zenginler de gelişmekte olan ülkeler de dahil en düşük gümrük tarifesi oranında ilk sıralarda yer alma ve bunu sürdürme lüksü yok. Türkiye'nin istihdama ceza gibi maliyetler yükleme lüksü de yoktur. Kayıtlı ekonomiyi savunurken kayıt içindeki işletmeyi sürekli cezalandırırsak kayıt dışını büyütürüz."
 

Rapordan çarpıcı sonuçlar

İSMMMO'nun "Gencim, Çalışkanım ama İşsizim" raporunda ortaya çıkan çarpıcı sonuçların satır başları şöyle:

-15-24 yaş arasındaki 12.4 milyon genç nüfusa sahip Türkiye, bu gençlerin 4.2 milyonunu iş gücüne katarken, 6.2 milyonunu gelecek için okutuyor. 1.2 milyon genç ise ne okuyor ne de çalışıyor.

-Türkiye, işsizler ordusunu bir yılda 2.5 milyondan 3.8 milyona, bu ordunun içindeki gençlerin sayısını ise 828 binden 1.2 milyon kişiye yükseltti. Diğer bir deyişle işsizler ordusunu gençleştirdi. Türkiye'de 2008 sonu itibarıyla nüfusun yüzde 17.4'ünü 15-24 yaş arasındaki gençler oluşturuyor. TÜİK'in 2008 sonu itibarıyla 71 milyon 517 bin 100 kişi olarak ilan ettiği Türkiye'de söz konusu yaş gurubunda 12 milyon 441 bin 612 genç bulunuyor.

-TÜİK'in 2008 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sayımı verilerinden yapılan hesaplamalara göre, 15-24 yaş grubunun en yoğun olduğu il yüzde 26.2'lik payla Tunceli. Kentin 86 bin 449 kişilik toplam nüfusunun 22 bin 633'ünü bu yaş grubundakiler oluşturuyor. Tunceli'yi, yüzde 25'lik oranla Hakkari izliyor.

-15-24 yaş kuşağındakilerin en düşük olduğu kent ise Aydın. 2008 sonu verilerine göre 965 bin 500 kişilik nüfusa sahip olan Aydın'ın yüzde 13.8'ini, 15-24 yaş arasındaki gençlerden meydana geliyor.

-39 kentteki genç nüfus yoğunluğu ülke ortalaması olan yüzde 17.4'lük oranın üzerinde kalırken, 42 kent bu ortalamanın altında yer alıyor. Bu yaş dilimindeki vatandaşların, ülkede sanayileşmenin daha az olduğu, tarımın önemli geçim kaynağı olarak varlığını sürdürdüğü Orta, Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki illerde yoğun olarak bulunduğu gözleniyor.
 

Kriz genç yaşlı dinlemedi

Eğitimini tamamlayanların bir kısmı iş hayatına atılarak istihdamın içinde yer alırken iş bulamayanlar TÜİK'in 'genç işsizler' kategorisine yerleşiyor.

ABD'de başlayan ve hızla tüm dünyaya yayılan finansal krizden Türkiye'de payına düşeni almış durumda. Nitekim, krizin Türkiye'de kendini iyiden iyiye hissetirmeye başladığı 2008 yılının ikinci yarısından sonra işsizlik de hızla tırmanışa geçti.

TÜİK'in verilerine göre, Ocak 2008 tarihinde 2 milyon 567 bin işsizler ordusuna sahip olan Türkiye, Şubat 2009 tarihinde krizin de etkisiyle işsizler ordusuna 1 milyon 235 bin kişi daha ekleyerek bu rakamı 3 milyon 802 bin kişiye ulaştırdı.
 

İşsizler ordusu gençleşti

2008 yılının eylül ayından itibaren krizin etkilerinin yoğunlaşmasıyla birlikte toplam işgücünde de gerileme yaşanmaya başladı. Ağustos 2008'de 24 milyon 948 bin olan toplam işgücü eylül ayında 24 milyon 761 bin kişiye geriledi. İşsizlik oranı yüzde 9.8'den yüzde 10.3'e yükselirken, "istikbali ellerinde tutan" gençlerde zaten yüksek olan işsizlik oranı yüzde 19.1'den yüzde 20.1'e tırmandı. 2008 Ağustos'unda 862 bin olan genç işsiz sayısı ise Eylül 2008'de 885 bine çıktı.

TÜİK'in illere göre genç işsizlerin dağılımına ilişkin kamuoyuna açıkladığı veri bulunmamakla beraber, söz konusu yaş grubundakilerin illere göre dağılımına ilişkin veriler genç işsizlerin dağılımı konusunda da fikir veriyor. Buna göre, Türkiye'de 15-24 yaş grubundaki gençler ülke nüfusunun yüzde 17.4'ünü oluşturuyor